Postanowienie z dnia 19 listopada 2001 r.
I PZ 85/01

Sobota nie jest dniem uznanym ustawowo za wolny od pracy w rozumie-
niu art. 115 KC w związku z art. 165 § 1 KPC.


Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Jadwiga
Skibińska-Adamowicz (sprawozdawca), Roman Kuczyński.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 listo-
pada 2001 r. sprawy z powództwa Ryszarda K. przeciwko T.-P. T. Spółce z o.o. w K.
o przywrócenie do pracy, na skutek zażalenia strony pozwanej na postanowienie
Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koszalinie z dnia 16
sierpnia 2001 r. [...]


o d d a l i ł zażalenie.

U z a s a d n i e n i e


Na wniosek strony pozwanej T.-P. T. spółki z o.o. w K. Sąd Okręgowy-Sąd
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Koszalinie przesłał pełnomocnikowi strony poz-
wanej - radcy prawnemu Konradowi P. odpis wyroku z uzasadnieniem z dnia 22 listo-
pada 2000 r. [...] w sprawie z powództwa Ryszarda K. o przywrócenie do pracy. Do-
ręczenie tego wyroku wraz z uzasadnieniem nastąpiło w dniu 7 czerwca 2001 r. W
dniu 9 lipca 2001 r. pełnomocnik strony pozwanej nadał listem poleconym w Urzę-
dzie Pocztowym w K. kasację, która wpłynęła do Sądu Okręgowego w Koszalinie
następnego dnia.

Postanowieniem z dnia 16 sierpnia 2001 r. Sąd Okręgowy odrzucił kasację. W
ocenie tego Sądu kasacja strony pozwanej jest spóźniona, ponieważ została złożona
po upływie terminu miesięcznego przewidzianego do jej wniesienia w art. 3934 KPC.
Zasady liczenia tego terminu i jego upływ należało obliczać według art. 112 KC w
związku z art. 165 § 1 KPC. Skoro zatem odpis wyroku zaskarżonego kasacją został
doręczony stronie pozwanej dnia 7 czerwca 2001 r., to termin miesięczny do jej
wniesienia upływał dnia 7 lipca 2001 r. Przekroczenie terminu jest więc oczywiste.
Dlatego też na mocy art. 3935 KPC Sąd Okręgowy odrzucił kasację.

Na powyższe postanowienie strona pozwana złożyła zażalenie, w którym za-
rzuciła naruszenie przepisów art. 112 i art. 115 KC przez błędne przyjęcie, że termin
do wniesienia kasacji upłynął w dniu 7 lipca 2001 r., podczas gdy upływał on dopiero
w następnym dniu roboczym, czyli w dniu 9 lipca 2001 r. Dzień 7 lipca 2001 r. był
bowiem dniem ustawowo wolnym od pracy (sobota). Dla wsparcia powyższego sta-
nowiska strona pozwana powołała pogląd Sądu Najwyższego zawarty w wyroku z
dnia 22 lutego 2001 r., III RN 76/00, w myśl którego interpretacja postanowień doty-
czących obliczania terminów powinna być dokonywana z uwzględnieniem konstytu-
cyjnego prawa do sądu. Strona pozwana podkreśliła, że ponieważ w wolne soboty
biura podawcze w sądach nie funkcjonują, a urzędy pocztowe są czynne w ograni-
czonym zakresie, nie miała normalnych warunków do wniesienia kasacji.

W konkluzji strona pozwana wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia
i uznanie, że kasacja została złożona w terminie.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


W powołanym w zażaleniu postanowieniu z dnia 22 lutego 2001 r., III RN
70/00, Sąd Najwyższy przyjął, że sobota jest dniem ustawowo wolnym od pracy w
rozumieniu art. 57 § 4 KPA, a dla poparcia tego poglądu przedstawił argument, że
przepisy określające zasady liczenia terminów ustawowych, których zachowanie wa-
runkuje skuteczne dokonanie przez stronę czynności procesowych, powinny być in-
terpretowane i stosowane przy uwzględnieniu konstytucyjnych gwarancji prawa do
sądu, natomiast art. 57 § 4 KPA nakazuje liczyć ostatni dzień terminu do wniesienia
skargi w ten sposób, by strona miała zapewnione normalne warunki do skorzystania
z prawa wniesienia skargi także w ostatnim dniu terminu. W ocenie Sądu Najwyż-
szego orzekającego w wymienionej sprawie, strona nie ma ,,normalnych warunków"
do skorzystania z tego prawa wtedy, gdy ostatnim dniem terminu jest sobota. W so-
boty bowiem placówki pocztowe są czynne w ograniczonym zakresie, a biura po-
dawcze w sądach są w ogóle nieczynne.

Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym zażalenie strony pozwanej nie po-
dziela powyższego stanowiska. Przede wszystkim nie ma podstaw do przyjęcia, że
soboty są dniami wolnymi od pracy - ani w sensie faktycznym, ani prawnym. Przeciw-
ko traktowaniu ich za dni ustawowo wolne od pracy przemawia brak odpowiedniej
regulacji ustawowej lub regulacji w przepisach równych ustawie. Przeciwko nato-
miast uznaniu, że są one faktycznie dniami wolnymi od pracy, przemawia organiza-
cja życia codziennego, która pokazuje, że w wyniku skreślenia przepisów art. 146-
151 KP określających zasady wprowadzania dodatkowych dni wolnych od pracy oraz
wskutek możliwości wprowadzenia takich dni przez pracodawców w drodze regula-
minów pracy - stosownie do art. 1291 § 1 i art. 1041 § 1 pkt 3 KP - dodatkowe dni
wolne od pracy nie muszą przypadać w soboty. Kodeks pracy nie wskazuje bowiem,
że to soboty mają być u wszystkich pracodawców dniami wolnymi od pracy. Sformu-
łowanie więc zasady, w myśl której soboty są dniami powszechnie wolnymi od pracy,
jest ryzykowne.

To prawda, że wprowadzenie dla pracowników urzędów pocztowych dodatko-
wych dni wolnych od pracy w soboty jest utrudnieniem dla tej strony, której w te dni
upływa termin do dokonania czynności procesowej, jednak nie oznacza to, że została
w ogóle pozbawiona możliwości wniesienia pisma. Z reguły bowiem w większych
miastach są czynne wyznaczone urzędy pocztowe, a informacje o ich funkcjonowa-
niu są umieszczane na zewnątrz lokali pocztowych. Problemem może być jedynie
nadanie pisma w ostatnim dniu terminu w tych miejscowościach, w których znajduje
się tylko jeden urząd pocztowy, lecz w takiej sytuacji strona powinna liczyć się z
ograniczonymi możliwościami dokonania określonej czynności w dni dodatkowo
wolne od pracy. Poza tym, gdyby tego ostatniego dnia nie mogła dokonać czynności
procesowej bez swojej winy, przepis art. 168 § 1 KPC stwarza jej możliwość wystą-
pienia z wnioskiem o przywrócenie terminu.

Przepis art. 115 KC stanowi, że jeżeli koniec terminu do wykonania czynności
przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy, termin upływa dnia następ-
nego. Ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. Nr 4, poz.
28 ze zm.) przewiduje zaś, że dniami uznanymi ustawowo za wolne od pracy są dni
świąteczne wymienione w jej art. 1 pkt 1 oraz niedziele, które wymienia art. 1 pkt 2.
Również z art. 138 KP wynika, że dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta
określone odrębnymi przepisami.

W świetle przytoczonej regulacji i wcześniejszych argumentów za nietrafny
należy uznać pogląd strony pozwanej, według którego ostatnim dniem terminu do
wniesienia kasacji od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 22 listopada 2000 r. był dzień
9 lipca 2001 r., tj. poniedziałek, gdyż jakoby sobota była dniem wolnym od pracy,
którego wystąpienie umożliwiło przesunięcie terminu do wniesienia kasacji na na-
stępny dzień przypadający po dniu wolnym od pracy, zgodnie z art. 115 KC.

Sąd Najwyższy nie podziela zapatrywania strony pozwanej ani poglądu wy-
powiedzianego w postanowieniu z dnia 22 listopada 2001 r., III RN 78/00. Przyłącza
się natomiast do stanowiska wyrażonego przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z
dnia 28 listopada 1997 r., I CZ 144/97 (OSNC 1998 r. z. 6, poz. 95), według którego
dodatkowe dni wolne od pracy (soboty), wprowadzone stosownie do przepisów Ko-
deksu pracy po jego zmianie ustawą z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy - Ko-
deks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 24, poz. 110) lub na podstawie
innych przepisów, nie są w rozumieniu art. 165 § 1 KPC w związku z art. 115 KC
dniami uznanymi ustawowo za wolne od pracy. W uzasadnieniu powyższego posta-
nowienia Sąd ten przedstawił szczegółową argumentację na rzecz przytoczonej tezy,
podkreślając między innymi, że ustalenie dodatkowych dni wolnych od pracy w da-
nym roku kalendarzowym zostało pozostawione pracodawcy oraz że dodatkowymi
dniami wolnymi od pracy nie muszą być soboty; mogą nimi być także inne dni tygo-
dnia. Argument ten nie pozwala zatem przyjąć, że w soboty, będące dodatkowymi
dniami wolnymi od pracy, strona zostaje pozbawiona możliwości dokonania czynno-
ści procesowej, polegającej na wniesieniu pisma procesowego przez oddanie go w
polskim urzędzie pocztowym. Wprawdzie w soboty wolne od pracy sądy nie urzędu-
ją, jednak stosownie do art. 165 § 1 KPC, w te dni, jak również w inne dni tygodnia
dodatkowo wolne od pracy, strona może wnieść pismo procesowe przez oddanie go
w polskim urzędzie pocztowym. Utrudnienie we wniesieniu pisma procesowego nie
jest zaś równoznaczne z pozbawieniem strony konstytucyjnych gwarancji prawa do
sądu wynikających z art. 45 ust. 1 oraz art. 77 ust. 2 Konstytucji RP.

Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie (art. 39318 § 1 i
§ 3, art. 397 § 2 i art. 385 KPC).
========================================