Postanowienie z dnia 11 stycznia 2000 r.
I PZ 81/99

Pracownik ma obowiązek uiszczenia opłaty sądowej od kasacji w zakre-
sie roszczeń dochodzonych od niego w powództwie wzajemnym pracodawcy.


Przewodniczący Prezes SN Jan Wasilewski, Sędziowie SN: Józef Iwulski
(sprawozdawca), Jerzy Kwaśniewski.

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 stycznia 2000 r. sprawy
z powództwa Szymona D., Marka J i Jacka N. przeciwko ,,A." Spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością w P. o odszkodowanie, na skutek zażalenia powodów - pozwa-
nych wzajemnych na postanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Poznaniu z dnia 5 lipca 1999 r. [...]

p o s t a n o w i ł:

o d d a l i ć zażalenie.

U z a s a d n i e n i e


Szymon D., Marek J. i Jacek N. wystąpili z powództwem przeciwko spółce z
o.o. "A." w P. o zasądzenie odszkodowań za niezgodne z prawem rozwiązanie przez
pracodawcę umów o pracę bez wypowiedzenia, ekwiwalentów za urlopy wypoczyn-
kowe za lata 1995 i 1996 oraz wynagrodzeń za pracę za styczeń 1996 r., a w przy-
padku Jacka N. wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby.

Pozwana Spółka wniosła o oddalenie powództwa oraz wystąpiła z powódz-
twem wzajemnym, domagając się zasądzenia od powodów (pozwanych wzajem-
nych) po 7 000 zł z ustawowymi odsetkami tytułem odszkodowania za dopuszczenie
się czynu nieuczciwej konkurencji.

Wyrokiem częściowym z dnia 24 kwietnia 1997 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w
Poznaniu oddalił powództwa pracowników o odszkodowanie i zasądził na ich rzecz
dochodzone wynagrodzenia i ekwiwalenty za niewykorzystane urlopy za rok 1995.
Sąd nie orzekł o ekwiwalentach za rok 1996 i roszczeniach o sprostowanie świa-
dectw pracy, pozostawiając tę kwestię do rozstrzygnięcia w wyroku końcowym.

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem
z dnia 29 sierpnia 1997 r. oddalił apelację powodów w całości oraz uwzględnił apela-
cję pozwanej.

Wyrokiem z dnia 23 lutego 1998 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Poznaniu za-
sądził od Szymona D., Marka J. i Jacka N. na rzecz spółki z o.o. "A." w P. po 7 000 zł
z ustawowymi odsetkami od dnia 4 marca 1996 r. do dnia zapłaty, oddalając po-
wództwo o ekwiwalent za urlop wypoczynkowy za rok 1995 i o sprostowanie świa-
dectwa pracy.

Apelację od tego wyroku złożyli pozwani wzajemni. Sąd Wojewódzki w Poz-
naniu wyrokiem z dnia 9 października 1998 r. oddalił tę apelację.

Pozwani wzajemni złożyli kasację od tego wyroku.

Pismem z dnia 28 maja 1999 r. wezwano wspólnego pełnomocnika wszystkich
pozwanych wzajemnych o uiszczenie wpisu od kasacji w kwocie 1 570 zł w terminie
7 dni pod rygorem jej odrzucenia. Pozwani wzajemni nie wnieśli w terminie opłaty,
natomiast w dniu 17 czerwca 1999 r. złożyli w Sądzie Rejonowym wnioski o zwolnie-
nie ich od uiszczenia opłaty od kasacji. Wnioski te wpłynęły do Sądu Okręgowego w
dniu 19 czerwca 1999 r.

Postanowieniem z dnia 5 lipca 1999 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych w Poznaniu odrzucił kasację pozwanych wzajemnych i oddalił
ich wnioski o zwolnienie od opłat. Sąd Okręgowy stwierdził, że wezwanie do uiszcze-
nia opłaty od kasacji doręczono 10 maja 1999 r. Termin uiszczenia wpisu upłynął
więc 17 maja 1999 r. Pozwani wzajemni złożyli wprawdzie wnioski o zwolnienie ich
od opłat, ale należy przyjąć, iż wnioski te również zostały złożone po terminie, gdyż
właściwemu Sądowi Okręgowemu zostały przekazane w dniu 19 czerwca 1999 r.

Na to postanowienie zażalenie wnieśli pozwani wzajemni. Ich zdaniem kasa-
cja nie była dotknięta brakiem w postaci nieuiszczenia opłaty. Powodowie jako pra-
cownicy dochodzący roszczeń ze stosunku pracy są zgodnie z art. 463 § 1 KPC oraz
art. 263 § 1 KP zwolnieni z opłat sądowych. Nieuzasadnione więc było żądanie Sądu
uiszczenia wpisu od kasacji. Przez całe postępowanie sądowe powodowie - pozwani
wzajemni korzystali ze zwolnienia od kosztów i nie zostali również wezwani do uisz-
czenia opłaty od apelacji. Brak zatem było podstaw do wymierzenia opłaty od kasa-
cji. Pozwani wzajemni nadto zarzucili, że wezwanie Sądu do uiszczenia opłaty od
kasacji naruszało art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądo-
wych w sprawach cywilnych, zgodnie z którym w przypadku współuczestnictwa for-
malnego, każdy współuczestnik powinien uiścić opłatę oddzielnie, a więc powinien
być wezwany oddzielnie do uregulowania opłaty.


Sąd Najwyższy zważył co następuje:


Zarzut naruszenia art. 463 § 1 KPC i art. 263 § 1 KP jest chybiony, gdyż prze-
pisy te dotyczą zwolnienia od opłat w sprawach o roszczenia pracownika. Tylko pra-
cownik dochodzący roszczeń z zakresu prawa pracy nie ma obowiązku uiszczania
opłat sądowych (art. 463 § 1 KPC), a w sprawach o roszczenia pracowników ze sto-
sunku pracy postępowanie jest wolne od opłat sądowych (art. 263 § 1 KP). Zwolnie-
nie (wolność) od opłat nie dotyczy więc postępowania w sprawach z zakresu prawa
pracy z powództwa pracodawcy przeciwko pracownikowi. W takich sprawach zarów-
no pracodawca, jak i pozwany pracownik obowiązani są opłaty uiszczać. W rozpa-
trywanej sprawie pracownicy występowali w podwójnej roli w związku ze złożeniem
powództwa wzajemnego. Byli powodami w zakresie dochodzonych przez siebie
roszczeń, ale równocześnie byli pozwanymi w zakresie roszczeń dochodzonych od
nich przez pracodawcę. W zakresie tych ostatnich roszczeń nie występowało zwol-
nienie od opłat sądowych. Jeżeli opłat od pozwanych wzajemnych nie pobierano, to
było to błędne i nie oznacza, aby opłaty się nie należały. Kasacja dotyczy wyłącznie
roszczeń pracodawcy przeciwko byłym pracownikom. W tym zakresie podlega ona
opłacie sądowej i słusznie pozwani wzajemni zostali wezwani do jej uiszczenie.

Skarżący mają częściowo rację, jeżeli chodzi o zastosowanie art. 5 ust.
ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(Dz.U. Nr 24, poz. 110 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem pismo wnoszone przez
kilka osób podlega jednej opłacie. Jeżeli jednak przedmiotem sprawy są roszczenia
lub zobowiązania jednego rodzaju i oparte na jednakowej podstawie faktycznej oraz
prawnej (współuczestnictwo formalne), każdy współuczestnik uiszcza opłatę oddziel-
nie, stosownie do swego roszczenia lub zobowiązania. Ponieważ pozwani wzajemni
występowali w sprawie jako współuczestnicy formalni, to każdy z nich powinien uiścić
opłatę od kasacji w stosunku do swojego zobowiązania. O taką też opłatę należało
wezwać każdego z nich. Wezwanie wszystkich pozwanych o jedną opłatę od sumy
dochodzonych od nich roszczeń nie było prawidłowe (choć była to opłata niższa
względem sumy opłat od poszczególnych roszczeń). Sąd Najwyższy zważył jednak,
że to uchybienie nie miało wpływu na rozstrzygnięcie w zakresie odrzucenia kasacji.
Wszyscy pozwani mieli tego samego profesjonalnego pełnomocnika, który mógł od-
powiednio zinterpretować wezwanie o opłatę. Przede wszystkim jednak istotne jest
to, że żaden z pozwanych w przepisanym terminie nie uiścił jakiejkolwiek opłaty.
Wystąpiły więc przesłanki odrzucenia kasacji z art. 16 ust. 3 ustawy o kosztach są-
dowych, gdyż pozwani nie tylko, że nie uiścili należnych opłat, ale w ogóle nie wpła-
cili żadnych opłat.

Z tych względów zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 39318 w
związku z art. 397 § 2 i 385 KPC.
========================================