Postanowienie z dnia 19 lipca 2002 r.
I PZ 64/02

Prokurator, który nie brał udziału w postępowaniu, aby skutecznie
złożyć kasację musi, albo samodzielnie w terminie z art. 387 § 3 k.p.c. zażądać
doręczenia odpisu orzeczenia z uzasadnieniem i następnie wnieść kasację w
terminie z art. 3934 § 1 k.p.c., albo musi wnieść kasację z zastosowaniem tego
terminu liczonego od doręczenia orzeczenia stronie, która tego zażądała z za-
chowaniem terminu z art. 387 § 3 k.p.c.


Przewodniczący SSN Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Sędziowie SN: Józef
Iwulski (sprawozdawca), Andrzej Kijowski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 lipca
2002 r. sprawy z powództwa Haliny M., Grażyny K., Marianny D., Wiesławy R., Wal-
demara M., Haliny K., Zofii S., Bożeny M., Marii G., Emilii S., Honoraty M., Krystyny
S., Haliny K., Hanny C., Anny B. przeciwko R. Zakładom Mięsnym ,,R." Spółce Ak-
cyjnej w R. o zapłatę, na skutek zażalenia Prokuratora Apelacyjnego w Łodzi na po-
stanowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi z
dnia 15 marca 2002 r. [...]

o d d a l i ł zażalenie.

U z a s a d n i e n i e

Postanowieniem z dnia 15 marca 2002 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi odrzucił kasację wniesioną przez Prokuratora
Apelacyjnego w Łodzi na rzecz Bożeny M. i 14 dalszych powodów wymienionych
powyżej, od wyroku tego Sądu z dnia 22 października 2001 r., oddalającego apela-
cję powodów od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Rawie Mazowieckiej z
dnia 11 czerwca 2001 r. [...], którym oddalono powództwa przeciwko R. Zakładom
Mięsnym ,,R." S.A. w R.M. o odprawy. Sąd Okręgowy uznał, że warunkiem wniesie-
nia kasacji przez prokuratora było złożenie przez niego wniosku o doręczenie wyro-

ku Sądu drugiej instancji z uzasadnieniem, a niewystarczające było złożenie przez
prokuratora kasacji w terminie liczonym od doręczenia tego odpisu powodom. Sąd
Okręgowy stwierdził też, że kasacja jest niedopuszczalna, gdyż nie przedstawia oko-
liczności uzasadniających jej rozpoznanie (art. 3933 § 1 pkt 3 k.p.c.).
Na postanowienie to Prokurator Apelacyjny wniósł zażalenie, w którym wy-
wiódł w szczególności, że pogląd Sądu drugiej instancji o konieczności złożenia
przez prokuratora wniosku o doręczenie odpisu wyroku sądu drugiej instancji jako
warunku złożenia kasacji wynikał z nieobowiązującego już art. 392 § 2 k.p.c., według
którego prokurator mógł wnieść kasację tylko wówczas, gdy brał udział w postępo-
waniu apelacyjnym. Po nowelizacji Kodeksu prokurator może wnieść apelację na
zasadach art. 60 § 2 k.p.c., a więc z zachowaniem terminów do zaskarżenia usta-
nowionych dla stron. W zażaleniu nadto podniesiono, że okolicznościami uzasad-
niającymi rozpoznanie kasacji były wskazane w jej uzasadnieniu uchybienia proce-
duralne. Zdaniem Prokuratora Apelacyjnego, przyjęcie odmiennej wykładni wyrażo-
nej w orzecznictwie Sądu Najwyższego (postanowienie z dnia 9 listopada 2000 r., II
CKN 1385/00, OSNC 2001 nr 3, poz. 51; postanowienie z dnia 4 lutego 2000 r., II CZ
178/99, OSNC 2000 nr 7-8, poz. 147) prowadziłoby do ,,całkowitego pozbawienia
kontroli kasacyjnej orzeczeń, w których sądy drugiej instancji dopuściły się lub zaak-
ceptowały błędną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, albowiem w tej
sytuacji nie można wykazać, że w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne,
istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości
bądź wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów".

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zaskarżone kasacją orzeczenie zostało wydane po dniu 1 lipca 2000 r., a
więc do jej złożenia i rozpoznania stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywil-
nego w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 24 maja 2000 r. o zmianie ustawy - Ko-
deks postępowania cywilnego, ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów,
ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz ustawy o komornikach są-
dowych i egzekucji (Dz.U. Nr 48, poz. 554 - art. 5 ust. 2 tej ustawy). Słuszny jest za-
rzut, że Sąd drugiej instancji tej nowelizacji nie uwzględnił, gdyż w istocie odwołał się

do art. 392 § 2 k.p.c. w poprzednim brzmieniu. Sąd drugiej instancji wprawdzie wy-
raźnie tego przepisu nie powołał, ale przyjął wykładnię tego przepisu proponowaną
przez W. Broniewicza w artykule ,,Prokurator w cywilnym postępowaniu kasacyjnym"
(Prokuratura i Prawo 1997 nr 9, s. 14), że prokurator (który nie uczestniczył w postę-
powaniu apelacyjnym, bo taki warunek zawierał art. 392 § 2 k.p.c.), wstępując do
postępowania, powinien, jednocześnie albo w ciągu tygodnia od wstąpienia, zgłosić
żądanie doręczenia mu orzeczenia sądu drugiej instancji z uzasadnieniem (art. 60 §
2 zdanie drugie k.p.c.). W razie późniejszego zgłoszenia żądanie takie podlegałoby
odrzuceniu jako zgłoszone po upływie przepisanego terminu. Pogląd ten stracił na
znaczeniu wobec skreślenia art. 392 § 2 k.p.c. we wskazanej nowelizacji Kodeksu
oraz braku podobnej regulacji w nowym stanie prawnym. Aktualny jest natomiast
utrwalony w orzecznictwie pogląd, że przewidziany w art. 3934 k.p.c. miesięczny
termin do wniesienia kasacji należy liczyć od dokonanego w sposób prawidłowy
doręczenia orzeczenia sądu drugiej instancji (art. 387 § 3 k.p.c.). Jeżeli strona nie
zażądała doręczenia jej orzeczenia z uzasadnieniem w terminie tygodniowym od
ogłoszenia sentencji, kasacja jest niedopuszczalna (por. postanowienie z dnia 11
grudnia 1996 r., I PKN 45/96, OSNAPiUS 1997 nr 14, poz. 254; postanowienie z
dnia 29 kwietnia 1997 r., II UZ 19/97, OSNAPiUS 1998 nr 4, poz. 137; postanowienie
z dnia 2 czerwca 1997 r., I PKN 136/97, OSNAPiUS 1998 nr 2, poz. 44; postanowie-
nie z dnia 25 listopada 1997 r., I PZ 39/97, OSNAPiUS 1998 nr 18, poz. 545; posta-
nowienie z dnia 29 sierpnia 2000 r., I CKN 713/00, OSNC 2001 nr 2, poz. 28; posta-
nowienie z dnia 15 września 2000 r., I PKN 406/00, OSNAPiUS 2002 nr 8, poz. 190 i
wskazane przez Sąd drugiej instancji postanowienie z dnia 30 stycznia 1998 r., III
CKU 106/97, Prokuratura i Prawo 1998 nr 6, s. 30). Warunek ten dotyczy także pro-
kuratora wstępującego do sprawy, gdyż zgodnie z art. 60 § 2 k.p.c. może on zaskar-
żyć każde orzeczenie sądowe, od którego służy środek odwoławczy, ale wiążą go
terminy do zaskarżenia ustanowione dla stron. W obecnym stanie prawnym proku-
rator, który nie brał udziału w postępowaniu, aby skutecznie złożyć kasację musi,
albo samodzielnie w terminie z art. 387 § 3 k.p.c. zażądać doręczenia odpisu orze-
czenia z uzasadnieniem i następnie wnieść kasację w terminie z art. 3934 § 1 k.p.c.,
albo musi wnieść kasację z zachowaniem tego terminu liczonego od doręczenia
orzeczenia stronie, która tego zażądała z zachowaniem terminu z art. 387 § 3 k.p.c.

Prokurator, który nie brał udziału w postępowaniu nie może więc wnieść skutecznie
kasacji wtedy, gdy nie żądał doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem (art. 387 § 3
k.p.c.) i nie uczyniła tego strona, na rzecz której ma być wniesiona kasacja. W roz-
patrywanej sprawie powodowie, na rzecz których kasację wniósł Prokurator Apela-
cyjny, złożyli wnioski z zachowaniem warunków z art. 387 § 3 k.p.c., a kasacja pro-
kuratora została wniesiona z zachowaniem terminu z art. 3934 § 1 k.p.c., liczonego
od doręczenia wyroku z uzasadnieniem powodom. Nie było więc podstaw do odrzu-
cenia kasacji ze względu na przekroczenie terminu do jej wniesienia lub niezacho-
wanie warunku uprzedniego żądania doręczenia odpisu wyroku Sądu drugiej instan-
cji.
Zażalenie nie jest jednak zasadne, gdyż wystąpiła druga ze wskazanych
przez Sąd przyczyn niedopuszczalności kasacji. Przepis art. 3933 § 1 k.p.c. wyraźnie
określa w czterech oddzielnych punktach warunki jakim powinna odpowiadać kasa-
cja. Powinna ona w szczególności zawierać przedstawienie okoliczności uzasadnia-
jących jej rozpoznanie (art. 3933 § 1 pkt 3 k.p.c.), co jest warunkiem wyraźnie od-
miennym od przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia (art. 3933 § 1 pkt
2 k.p.c.). Sąd drugiej instancji jest zobowiązany do zbadania spełnienia przez kasa-
cję tych warunków, a w przypadku stwierdzenia takich nieusuwalnych braków kasacji
jest zobowiązany do jej odrzucenia z mocy art. 3935 k.p.c. Orzekanie przez sąd dru-
giej instancji w przedmiocie dopuszczalności kasacji nie oznacza poddania jego
osądowi kwestii merytorycznej zasadności kasacji. Nie dotyczy ono też poddania
pod osąd sądu drugiej instancji kwestii odmowy przyjęcia kasacji do rozpoznania.
Oczywiste jest, że odmowa przyjęcia kasacji jest zastrzeżona wyłącznie dla Sądu
Najwyższego (art. 3937 § 1 w związku z art. 393 k.p.c.). Sąd drugiej instancji słusznie
ocenił, że kasacja strony pozwanej nie spełnia wymagania z art. 3933 § 1 pkt 3 k.p.c.
Kasacja Prokuratora Apelacyjnego nie wskazuje żadnych okoliczności uzasadniają-
cych jej rozpoznanie, gdyż zawiera jedynie wskazanie podstaw kasacyjnych i ich
uzasadnienie. Odwołanie się w zażaleniu do uzasadnienia podstaw kasacyjnych (a
takie w istocie są jego wywody) nie oznacza spełnienia obowiązku określonego w
art. 3933 § 1 pkt 3 k.p.c. (postanowienie z dnia 12 grudnia 2000 r., V CKN 1780/00,
OSNC 2001 nr 3, poz. 52). Wbrew twierdzeniom skarżącego nie chodzi więc o sy-
tuację, gdy okoliczności uzasadniające rozpoznanie kasacji zostały wskazane, a

tylko są niewystarczające do rozpoznania kasacji (taka ocena mogłaby być dokona-
na tylko przez Sąd Najwyższy w ramach przedsądu z art. 3937 § 1 w związku z art.
393 k.p.c.), ale o sytuację, gdy w ogóle ich nie wskazano, a więc nie spełniono wy-
magania z art. 3933 § 1 pkt 3 k.p.c. Jeżeli skarżący nie wskazał w kasacji okoliczno-
ści uzasadniających jej rozpoznanie, to obowiązek ich przedstawienia (art. 3933 § 1
pkt 3 k.p.c.) nie jest spełniony, choćby dały się one wywieść z uzasadnienia kasacji
(postanowienie z dnia 22 marca 2001 r., V CZ 131/00, OSNC 2001 nr 10, poz. 156;
postanowienie z dnia 5 czerwca 2001 r., IV CZ 45/01, OSNC 2001 nr 10, poz. 157;
postanowienie z dnia 10 maja 2001 r., II CZ 35/01, OSNC 2002 nr 1, poz. 11). Brak
przedstawienia okoliczności uzasadniających rozpoznanie kasacji jest jej istotną
wadą i wyklucza uzupełnienie tego braku, czyniąc kasację niedopuszczalną (posta-
nowienie z dnia 9 listopada 2000 r., II CKN 1385/00, OSNC 2001 nr 3, poz. 51).
Podlega ona odrzuceniu, o czym na podstawie art. 3935 k.p.c. orzeka sąd drugiej
instancji. Podniesiony przez skarżącego argument, że niektóre uchybienia procedu-
ralne nigdy nie mogą uzasadniać rozpoznania kasacji (co zresztą nie jest zasadne)
jest nieadekwatny do przedmiotu zaskarżonego postanowienia. Nie dotyczy ono bo-
wiem odmowy przyjęcia kasacji do rozpoznania, lecz jej niedopuszczalności ze
względu na niewskazanie okoliczności uzasadniających jej przyjęcie. Argument ten
zresztą nie dotyczy wykładni, czy zastosowania przepisu, ale jego treści sformuło-
wanej przez ustawodawcę, gdyż w istocie kwestionuje on racjonalność (zasadność)
regulacji art. 393 k.p.c.
Z tych względów zażalenie podlegało oddaleniu na podstawie art. 385 w
związku z art. 39318 § 3 i art. 397 § 2 k.p.c.
========================================