Postanowienie z dnia 8 maja 1997 r.
I PZ 15/97

Kasacja od postanowienia dotyczącego zastosowania kary porządkowej w
trybie art. 44 § 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1985 r. Prawo o ustroju sądów
powszechnych (jednolity tekst: Dz.U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25) jest niedopuszczalna.

Przewodniczący SSN: Walerian Sanetra, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka
(sprawozdawca), Roman Kuczyński.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 8 maja 1997 r. na posiedzeniu niejaw-
nym sprawy z powództwa Daniela K. przeciwko Urzędowi Miasta w O. o nagrodę i inne,
na skutek zażalenia powoda od postanowienia Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 4 lutego 1997 r. [...]

p o s t a n o w i ł:

o d d a l i ć zażalenie.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu posta-
nowieniem z dnia 4 lutego 1997 r. odrzucił kasację powoda, wskazując w uzasadnieniu,
że wcześniejszym postanowieniem z dnia 6 grudnia 1996 r. zwrócił Sądowi Rejonowe-
mu-Sądowi Pracy w Oławie pismo z dnia 21 października 1996 r. nazwane przez powo-
da zażaleniem. Sąd Wojewódzki uznał, że postanowienie z dnia 6 grudnia 1996 r. nie
zawierało rozstrzygnięcia co do istoty sprawy, nie stanowiło rezultatu merytorycznej
kontroli orzeczenia Sądu pierwszej instancji i nie kończyło postępowania w sprawie
zgłaszanych przez powoda roszczeń pracowniczych. Skoro równocześnie wniesienie
kasacji uwarunkowane jest wyczerpaniem toku dwóch instancji sądowych, to kasacja
powoda jako niedopuszczalna została odrzucona.
W zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu kasacji powód podniósł zarzut
naruszenia przepisów art. 3935 i art. 3936 KPC, twierdząc że błędny był pogląd Sądu
Wojewódzkiego o niedopuszczalności kasacji wobec merytorycznego nierozpoznania
jego zażalenia z dnia 21 października 1996 r., które w istocie rzeczy spowodowało za-
kończenie postępowania w danej sprawie, co może być zweryfikowane wyłącznie w
drodze skargi kasacyjnej.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że powód wniósł kasację od środków
zastosowanych przez Sąd Rejonowy- Sąd Pracy w Oławie w trybie przepisu art. 43 § 2,
a następnie art. 44 § 2 ustawy z dnia 20 marca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów pow-
szechnych (jednolity tekst: Dz. U. z 1994 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.). Za ubliżanie na piśmie
powadze tego Sądu powód został ukarany karą grzywny w kwocie 300 zł postanowie-
niem z dnia 19 marca 1996 r., która wobec niemożności jej ściągnięcia została zamie-
niona na karę trzech dni pozbawienia wolności postanowieniem z dnia 15 lipca 1996 r.
Wydane w ramach tzw. sądowej policji sesyjnej wobec winnego naruszenia powagi
sądu orzeczenia porządkowe służą utrzymaniu powagi sądu, są natychmiast wykonalne
i nie podlegają zaskarżeniu (art. 44 § 1 ustawy - Prawo o ustroju sądów
powszechnych), w szczególności kasacją. Orzeczenia porządkowe mogą być stoso-
wane w sprawach podlegających kognicji sądów powszechnych, tj. w sprawach z
zakresu prawa karnego, cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy i
ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem spraw przekazanych ustawami innym sądom, a
także w innych sprawach, przekazanych odrębnymi ustawami do właściwości sądów
powszechnych (art. 2 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych). Równocześnie
postanowienia dyscyplinujące utrzymanie powagi sądu wydawane są na podstawie i w
trybie przepisów tej ustawy, a nie na podstawie procedur sądowych regulujących
rozpoznawanie określonych spraw. W szczególności skoro art. 44 § 1 tej ustawy
expressis verbis wyłącza zaskarżalność kar porządkowych: grzywny do wysokości
dwukrotnego najniższego wynagrodzenia lub kary pozbawienia wolności do 7 dni, to
również nie znajdowało uzasadnienia żądanie powoda przekazania sądowi karnemu
kontroli zamiany przez sąd cywilny kary porządkowej grzywny na krótkoterminowe (do 7
dni) pozbawienia wolności. Postanowienia porządkowe należą przy tym do postanowień
wydanych w toku rozpoznawania sprawy, ale nie kończą postępowania w sprawie.
Kończącym postępowanie jest bowiem tylko takie postanowienie, po którego wydaniu
dalsze postępowanie w sprawie już się nie toczy w danej instancji.
Powyższe rozważania prowadzi do wniosku o niedopuszczalności kasacji od
postanowień porządkowych służących utrzymaniu powagi sądu, które jako niezaskar-
żalne nie poddają się de lege lata weryfikacji w toku instancji ani nie kończą postępo-
wania w sprawie, a przeto nie podlegają kontroli kasacyjnej przewidzianej wyłącznie dla
wyroków lub postanowień, wydanych przez sąd drugiej instancji i kończących postępo-
wanie w sprawie (art. 392 § 1 KPC) . W konsekwencji Sąd Najwyższy oddalił zażalenie.

========================================