114

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ

z dnia 12 lutego 2001 r.

w sprawie orzekania o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży oraz wydawania opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, a także szczegółowych zasad kierowania do kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania.

Na podstawie art. 71 b ust. 6 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 i Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 117, poz. 759 i Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 19, poz. 239, Nr 48, poz. 550, Nr 104, poz. 1104, Nr 120, poz. 1268 i Nr 122, poz. 1320) zarządza się, co następuje:

§ 1. W publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradniach specjalistycznych, zwanych dalej „poradniami", są organizowane i działają na zasadach określonych w rozporządzeniu zespoły orzekające, które wydają:

1) orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego dzieci i młodzieży z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymi, wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, w tym o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim,

2) orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły,

3) opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole.

§ 2. 1. Zespoły orzekające, zwane dalej „zespołami", wydają orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego oraz orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania dla uczniów szkół położonych na terenie działania poradni, z zastrzeżeniem ust. 3.

2. W przypadku dzieci nieuczęszczających do szkoły orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydają zespoły działające w poradniach właściwych ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, z zastrzeżeniem ust. 3.

3. Orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego oraz orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania dzieci niewidomych i słabo widzących, dzieci niesłyszących i słabo słyszących oraz dzieci z autyzmem wydają zespoły działające w poradniach wskazanych przez kuratora oświaty, za zgodą organu prowadzącego.

4. Opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, zwane dalej „opiniami", wydają zespoły działające w poradniach właściwych ze względu na miejsce zamieszkania dziecka.

§ 3. 1. Zespoły powołuje dyrektor poradni.

2. W skład zespołu wchodzą:

1) dyrektor poradni lub upoważniona przez niego osoba - jako przewodniczący zespołu,

2) psycholog - opracowujący diagnozę psychologiczną,

3) pedagog - opracowujący diagnozę pedagogiczną,

3a) logopeda - opracowujący diagnozę logopedyczną,

4) lekarz - opracowujący diagnozę lekarską,

5) inni specjaliści, w tym spoza poradni, jeżeli ich udział w pracach zespołu jest niezbędny - opracowujący diagnozę w zakresie posiadanej specjalności.

3. Pracą zespołu kieruje jego przewodniczący.

§ 4. 1. Zespoły wydają orzeczenia oraz opinie na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) dziecka, zwanych dalej „wnioskodawcą".

2. Wniosek o wydanie orzeczenia składa się do zespołu, o którym mowa w § 2 ust. 1-3. 

2a. Wniosek o wydanie opinii składa się do zespołu, o którym mowa w § 2 ust. 4. 

3. Jeżeli wniosek został złożony do zespołu niewłaściwego do jego rozpatrzenia, dyrektor poradni, w której działa zespół, niezwłocznie przekazuje wniosek do poradni, w której działa zespół właściwy do rozpatrzenia wniosku, zawiadamiając o tym wnioskodawcę.

4. Dyrektor poradni zwraca wnioskodawcy wniosek o wydanie orzeczenia albo opinii, z odpowiednim pouczeniem, jeżeli z treści wniosku wynika, że nie dotyczy on wydania orzeczenia albo opinii.

5. Jeżeli z treści wniosku o wydanie orzeczenia albo opinii wynika, że nie dotyczy on wydania orzeczenia albo opinii, ale dotyczy sprawy, w której właściwa jest poradnia, dyrektor zawiadamia wnioskodawcę o załatwieniu sprawy przez poradnię.

§ 5. 1. Wniosek o wydanie orzeczenia albo opinii odpowiednio zawiera:

1) imię i nazwisko dziecka, datę i miejsce jego urodzenia oraz miejsce zamieszkania, a w przypadku ucznia - również nazwę i adres szkoły oraz oznaczenie klasy, do której uczeń uczęszcza,

2) imiona i nazwiska rodziców (prawnych opiekunów) oraz miejsce ich zamieszkania,

3) określenie celu, dla którego niezbędne jest uzyskanie orzeczenia albo opinii,

4) uzasadnienie wniosku,

5) podpis wnioskodawcy.

2. Wnioskodawca dołącza do wniosku posiadaną dokumentację uzasadniającą wniosek, w szczególności wyniki obserwacji i badań psychologicznych, pedagogicznych i lekarskich.

3. Jeżeli do wydania orzeczenia albo opinii jest niezbędne przeprowadzenie badań lekarskich, wnioskodawca powinien przedstawić zaświadczenie o stanie zdrowia dziecka, wydane przez lekarza, z zastrzeżeniem ust. 4. 

4. Jeżeli wniosek dotyczy wydania orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania, wnioskodawca powinien przedstawić zaświadczenie o stanie zdrowia ucznia, wydane przez lekarza, określające czas - nie krótszy jednak niż 21 dni - w którym stan zdrowia ucznia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły.

5. Jeżeli wnioskodawca nie dołączył do wniosku dokumentacji, o której mowa w ust. 2-4, przewodniczący zespołu wzywa wnioskodawcę do przedstawienia tej dokumentacji w określonym terminie, nie krótszym jednak niż 14 dni.

6. Jeżeli wnioskodawca nie posiada dokumentacji, o której mowa w ust. 2, albo przedstawiona przez niego dokumentacja jest niewystarczająca do wydania orzeczenia albo opinii, badania niezbędne do wydania orzeczenia albo opinii przeprowadzają członkowie zespołu lub inne osoby wskazane przez przewodniczącego zespołu, odpowiednio do posiadanej specjalności, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4. 

7. Wniosek wraz z dokumentacją przewodniczący zespołu kieruje do członków zespołu w celu przygotowania przez nich diagnozy oraz ustala termin posiedzenia zespołu. Do wniosku przewodniczący dołącza posiadaną przez poradnię dokumentację dotyczącą dziecka, informując o tym wnioskodawcę.

8. Zespół może zasięgnąć opinii nauczycieli uczących ucznia w celu przedstawienia problemów dydaktycznych i wychowawczych ucznia.

9. Wnioskodawca może wziąć udział w posiedzeniu zespołu. Przewodniczący zespołu zawiadamia wnioskodawcę o posiedzeniu zespołu.

§ 6. 1. Zespół wydaje orzeczenie albo opinię większością głosów.

2. W razie równej liczby głosów rozstrzygający jest głos przewodniczącego zespołu.

3. Z posiedzenia zespołu sporządza się protokół, który podpisują przewodniczący i członkowie zespołu.

4. Orzeczenie albo opinię przygotowuje członek zespołu wyznaczony przez przewodniczącego.

§ 7. 1. W przypadku uwzględnienia wniosku o wydanie orzeczenia, zespół wydaje odpowiednio orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, a w przypadku dzieci z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim - orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, albo orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania, według wzorów stanowiących załączniki nr 1-3 do rozporządzenia.

2. W orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego określa się zalecaną formę kształcenia specjalnego: w szkole ogólnodostępnej, szkole integracyjnej lub oddziale integracyjnym, szkole specjalnej lub oddziale specjalnym albo w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym.

3. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydaje się na okres roku szkolnego, etapu edukacyjnego, okresu kształcenia w danej szkole albo na czas nieokreślony.

4. Orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych wydaje się na okres do 5 lat.

5. Orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania wydaje się na czas określony, wskazany w zaświadczeniu o stanie zdrowia ucznia, o którym mowa w § 5 ust. 4.

§ 7a. 1. Jeżeli w związku ze zmianą okoliczności stanowiących podstawę wydania orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania ustanie potrzeba kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania, zespół, na wniosek rodziców (prawnych opiekunów), wydaje orzeczenie uchylające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania.

2. W razie zmiany dotyczącej rodzaju i stopnia zaburzeń i odchyleń rozwojowych, wskazanych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, zespół, na wniosek rodziców (prawnych opiekunów), wydaje nowe orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do rozporządzenia, oraz orzeczenie uchylające wcześniej wydane orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. W uzasadnieniu nowego orzeczenia zespół wskazuje także na zmianę dotyczącą rodzaju i stopnia zaburzeń i odchyleń rozwojowych,

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 i 2, przepisy § 5 stosuje się odpowiednio.

4. Do orzeczeń uchylających, o których mowa w ust. 1 i 2, przepisy § 8 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

§ 7b. 1. W przypadku uwzględnienia wniosku o wydanie opinii, zespół wydaje opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka.

2. Opinia, o której mowa w ust. 1, zawiera:

1) datę wydania opinii,

2) oznaczenie poradni, w której działa zespół wydający opinię,

3) podstawę prawną opinii,

4) skład zespołu, który wydał opinię,

5) imię i nazwisko dziecka, datę i miejsce jego urodzenia oraz miejsce zamieszkania, a także imiona i nazwiska rodziców (prawnych opiekunów) oraz miejsce ich zamieszkania,

6) stwierdzenie, że zachodzi potrzeba wczesnego wspomagania rozwoju dziecka

7) wskazanie odpowiedniej formy pomocy udzielanej dziecku i rodzinie, w szczególności pomocy psychologiczno-pedagogicznej, stosownie do potrzeb,

8) uzasadnienie opinii, w tym szczegółowe uzasadnienie wskazanej formy pomocy,

9) podpis przewodniczącego zespołu.

§ 8. 1. W przypadku nieuwzględnienia wniosku o wydanie orzeczenia, zespół wydaje orzeczenie odmowne, stwierdzające, że nie zachodzi odpowiednio potrzeba kształcenia specjalnego, potrzeba zajęć rewalidacyjno-wychowawczych albo potrzeba indywidualnego nauczania.

2. Orzeczenie, o którym mowa w ust. 1, powinno zawierać:

1) datę wydania orzeczenia,

1a) numer orzeczenia,

2) podstawę prawną orzeczenia,

3) skład zespołu, który wydał orzeczenie,

4) imię i nazwisko dziecka, datę i miejsce jego urodzenia oraz miejsce zamieszkania, a w przypadku ucznia - również nazwę i adres szkoły oraz oznaczenie klasy, do której uczeń uczęszcza, a także imiona i nazwiska rodziców (prawnych opiekunów) oraz miejsce ich zamieszkania,

5) stwierdzenie, że nie zachodzi odpowiednio potrzeba kształcenia specjalnego, potrzeba zajęć rewalidacyjno-wychowawczych albo potrzeba indywidualnego nauczania,

6) uzasadnienie,

7) pouczenie o przysługującym odwołaniu,

8) podpis przewodniczącego zespołu.

3. Uzasadnienie orzeczenia odmownego powinno zawierać w szczególności: wskazanie faktów, które zespół uznał za istotne w sprawie, oraz przyczyn, z powodu których odmówił orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, zajęć rewalidacyjno-wychowawczych albo indywidualnego nauczania.

4. W przypadku nieuwzględnienia wniosku o uchylenie orzeczenia, o którym mowa w § 7a ust. 1, zespół wydaje orzeczenie, w którym odmawia uchylenia odpowiednio orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego albo orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania. W orzeczeniu zespół stwierdza, że zachodzi odpowiednio potrzeba kształcenia specjalnego albo potrzeba indywidualnego nauczania. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

5. W przypadku nieuwzględnienia wniosku o wydanie nowego orzeczenia, o którym mowa w § 7a ust. 2, zespół wydaje orzeczenie, w którym odmawia wydania nowego orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. W orzeczeniu zespół stwierdza, że nie nastąpiła zmiana dotycząca rodzaju i stopnia zaburzeń i odchyleń rozwojowych. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.

§ 8a. 1. W przypadku nieuwzględnienia wniosku o wydanie opinii, zespół wydaje opinię stwierdzającą, że nie zachodzi potrzeba objęcia dziecka wczesnym wspomaganiem rozwoju.

2. Opinia, o której mowa w ust. 1, zawiera:

1) datę wydania opinii,

2) oznaczenie poradni, w której działa zespół wydający opinię,

3) podstawę prawną opinii,

4) skład zespołu, który wydał opinię,

5) imię i nazwisko dziecka, datę i miejsce jego urodzenia oraz miejsce zamieszkania, a także imiona i nazwiska rodziców (prawnych opiekunów) oraz miejsce ich zamieszkania,

6) stwierdzenie, że nie zachodzi potrzeba objęcia dziecka wczesnym wspomaganiem rozwoju,

7) uzasadnienie,

8) podpis przewodniczącego zespołu.

3. Uzasadnienie, o którym mowa w ust. 2 pkt 7, zawiera w szczególności: wskazanie faktów, które zespół uznał za istotne w sprawie, oraz przyczyn, z powodu których uznał, że nie zachodzi potrzeba objęcia dziecka wczesnym wspomaganiem rozwoju.

§ 9. 1. Orzeczenie albo opinię doręcza się wnioskodawcy, w terminie 14 dni od dnia posiedzenia zespołu.

2. Orzeczenie albo opinię doręcza się w trzech egzemplarzach, z zastrzeżeniem ust. 3. 

3. Orzeczenia, o których mowa w § 8 ust. 1, 4 i 5, doręcza się w jednym egzemplarzu.

4. Wnioskodawca, na swój wniosek, może otrzymać odpis orzeczenia albo opinii.

§ 10. 1. Od orzeczenia wnioskodawca może wnieść odwołanie do kuratora oświaty, za pośrednictwem zespołu, który wydał orzeczenie, w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia.

2. Jeżeli zespół uzna, że odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie, uchyla zaskarżone orzeczenie i wydaje nowe.

3. Od nowego orzeczenia służy wnioskodawcy odwołanie.

4. Zespół jest obowiązany przesłać odwołanie wraz z aktami sprawy kuratorowi oświaty w terminie 14 dni od dnia, w którym otrzymał odwołanie, jeżeli w tym terminie nie wydał nowego orzeczenia, zgodnie z ust. 2.

5. Kurator oświaty może, w miarę potrzeb, zasięgnąć opinii psychologa, pedagoga, lekarza lub innego specjalisty.

6. Od decyzji wydanej przez kuratora oświaty odwołanie nie przysługuje.

§ 11. Do postępowania w sprawach o wydanie orzeczenia, w zakresie nieuregulowanym w rozporządzeniu, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

§ 12. 1. Na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, starosta lub jednostka samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 71b ust. 5 i 5a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, zapewnia dziecku formę kształcenia zalecaną w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

3. (uchylony).

4. (uchylony).

5. Zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze dla dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie takich zajęć organizuje się na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

§ 13. 1. Na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) ucznia dyrektor szkoły lub placówki, do której uczęszcza uczeń posiadający orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania, organizuje indywidualne nauczanie.

2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania.

3. Zasady organizowania indywidualnego nauczania określają odrębne przepisy.

§ 14. 1. Do czasu objęcia dziecka formą kształcenia przewidzianą w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, dyrektor szkoły lub placówki, do której dziecko uczęszcza, na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) dziecka, zapewnia realizację wskazań, zgodnie z zaleceniami zawartymi w orzeczeniu, w szczególności dotyczących pomocy psychologiczno-pedagogicznej, w ramach posiadanych środków finansowych.

2. Poradnia zapewnia dziecku, o którym mowa w ust. 1, pomoc psychologiczno-pedagogiczną zaleconą w orzeczeniu, w zakresie, w jakim do udzielenia tej pomocy nie jest przygotowana szkoła lub placówka.

§ 14a. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka organizuje się na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

§ 15. 1. Zachowują moc orzeczenia dotyczące potrzeby kształcenia specjalnego, potrzeby zajęć rewalidacyjno-wychowawczych oraz potrzeby indywidualnego nauczania, wydane przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

2. Zespoły orzekające powołane na podstawie dotychczasowych przepisów działają do czasu zakończenia postępowania w sprawach o wydanie orzeczenia wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.

3. Postępowania wszczęte przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, a nieukończone do tego dnia, prowadzone są zgodnie z przepisami tego rozporządzenia.

§ 16. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Minister Edukacji Narodowej: E. Wittbrodt

Załączniki do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2001 r. (poz. 114)