Polska konstytucja zawiera _ fundamentalny błąd ustrojowy _ polegający na podziale zadań dla samorządów na zadania własne i zlecone - powiedział na posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu kończący kadencję prezes Trybunału Konstytucyjnego Jerzy Stępień.
Komisja zaprosiła na swoje posiedzenie Stępnia, jednego z twórców reformy samorządowej z początku lat 90., by podziękować mu za prosamorządową postawę i działania. Jego 9-letnia kadencja sędziego TK dobiega końca w środę.
- _ Nasza konstytucja zawiera fundamentalny błąd ustrojowy, na który zwracaliśmy uwagę już wcześniej, mianowicie błąd polegający na wprowadzeniu podziału zadań na zadania własne i zlecone _ - powiedział Stępień.
Ustawa zasadnicza w rozdziale dotyczącym funkcjonowania samorządu terytorialnego mówi, że _ zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne _. Jednak w kolejnym punkcie dodano, iż _ jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, ustawa może zlecić jednostkom samorządu terytorialnego wykonywanie innych zadań publicznych _, które są nazwane zadaniami zleconymi.
- _ Jest to stara, XIX wieczna konstrukcja, z którą w czasach, kiedy funkcjonuje zasada pomocniczości powinniśmy się dawno rozstać _ - ocenił Stępień.
Zgodnie z zasadą pomocniczości państwo nie ingeruje w sprawy, z którymi poszczególne jednostki np. samorządy są w stanie poradzić sobie same. Pomoc instytucji centralnych państwa lub jeszcze wyższych organów np. UE ma następować jedynie tam, gdzie jest ona niezbędna.
Ustępujący prezes i sędzia TK ocenił, że podział na zadania zlecone i własne był często nadużywany ze szkodą dla samorządu: - _ Wystarczyło napisać w ustawie, że jakieś zadanie jest własne, żeby powiedzieć: ty sobie teraz samorządzie szukaj sam pieniędzy, bo to jest twoje zadanie własne. Inaczej są finansowane zadania własne, a inaczej zadania zlecone _ - mówił.
Stępień stwierdził, że zapis ten został _ nieszczęśliwie przejęty _ w okresie 20-lecia międzywojennego i wprowadzony do ówczesnej ustawy zasadniczej.
