Sądownictwo w Polsce. Coraz więcej spraw w Sądzie Najwyższym

Mimo zwiększonego wpływu spraw do Sądu Najwyższego, nie wydłużył się okres ich rozpoznawania - głosi informacja o działalności SN w 2013 r. 17 czerwca będzie ona omawiana podczas Zgromadzenia Ogólnego Sędziów SN z udziałem przedstawicieli najwyższych władz.

Będzie to pierwsze zgromadzenie SN prowadzone przez nowego I prezesa prof. Małgorzatę Gersdorf. Została ona powołana w marcu przez prezydenta Bronisława Komorowskiego po śmierci w styczniu poprzedniego I prezesa SN Stanisława Dąbrowskiego.

Z niemal 200-stronicowej informacji wynika, że 2013 r. odnotowano nieznaczny wzrost liczby spraw wpływających do SN (było ich 10 628; w 2012 r. - 10 511). Było wśród nich 7269 skarg kasacyjnych i kasacji oraz 194 pytania prawne. Reszta spraw to apelacje od orzeczeń wojskowych sądów okręgowych, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, sprawy z ochrony konkurencji i konsumentów, skargi na przewlekłość postępowania, skargi o wznowienie, wnioski o przekazanie sprawy innemu sądowi i o ułaskawienie oraz sprawy dyscyplinarne.

W 2013 r. 87 sędziów SN rozpoznało w sumie 10 387 spraw, w tym 7059 skarg kasacyjnych i kasacji oraz 171 kwestii prawnych. Średni czas oczekiwania na rozpoznanie sprawy wynosił: w Izbie Cywilnej - 10 miesięcy, w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - 8 miesięcy; w Izbie Karnej - 6 miesięcy, a w Izbie Wojskowej - 1-2 miesiące. _ Wysoka jakość orzecznictwa oraz sprawność i efektywność działania SN została osiągnięta pomimo rosnącego obciążenia sędziów _ - stwierdza informacja.

Ponowiono w niej zgłaszany od pewnego czasu postulat, aby tylko niektórzy prawnicy mogli występować w SN oraz pisać kasacje i skargi kasacyjne - są one bowiem często wadliwie sformułowane. Według SN znaczna ich liczba jest wnoszona _ na specjalne życzenie klienta _, z pominięciem ich celów oraz funkcji i dlatego większość z nich jest bezzasadna. _ Inicjatywę oraz istotną rolę powinny w tym zakresie odegrać samorządy adwokatów i radców prawnych _ - napisano. Podkreślono, że taka specjalizacja oraz ograniczenie liczby pełnomocników uprawnionych do występowania w SN _ byłoby korzystne przede wszystkim dla stron _.

_ Z perspektywy Sądu Najwyższego coraz wyraźniej dostrzegane jest zjawisko obniżania się jakości przepisów prawa procesowego _ - głosi informacja. Według niej _ liczba zmian kodeksu postępowania cywilnego już dawno przekroczyła punkt krytyczny; zmiany te, często wymuszane doraźnymi jednostkowymi przyczynami oraz populistycznymi postulatami płynącymi ze strony polityków - niekoordynowane ani w czasie projektowania, ani uchwalania - powodują, że prawo procesowe staje się narzędziem coraz bardziej skomplikowanym, a przez to mniej skutecznym i użytecznym _. Dodano, że _ zjawisko to należy ocenić jako szczególnie szkodliwe, zagrażające sprawności postępowania, prawu do sądu oraz idei rzetelnego procesu _.

Ponadto podkreślono wzrost wpływu zagadnień prawnych przedstawianych SN. Wśród powodów tego zjawiska wymieniono m.in. wątpliwości związane z wykładnią obowiązującego prawa, niezadowalający stan prawa pozytywnego i ograniczenia w dostępie do skargi kasacyjnej. SN, częściej niż w poprzednich latach, stwierdzał nieumiejętne formułowanie zagadnień przedstawianych do rozstrzygnięcia, zarówno pod względem merytorycznym, jak i formalnym - dodano. Podkreślono, że nie dotyczy to wniosków składanych przez I prezesa SN, RPO oraz Rzecznika Ubezpieczonych.