222 lata temu Sejm Czteroletni uchwalił ustawę rządową, zwaną później Konstytucją 3 maja. Regulowała zasady funkcjonowania władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywateli Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Dokument ten stał się symbolem tradycji niepodległościowych państwa polskiego.
Konstytucja 3 maja doczekała się wielu następczyń. Obecnie obowiązująca ustawa zasadnicza ma 16 lat. Nie brakuje głosów, że należałoby dokonać w niej zmian lub napisać od nowa. Takie postulaty wysuwa na przykład Prawo i Sprawiedliwość, o czym mówi szef klubu Mariusz Błaszczak.
- _ Jestem tego pewien, że w tej kadencji nie ma większości na przeprowadzenie takiej zmiany. Zakładamy, że PiS po wygranych wyborach wprowadzi własny projekt konstytucji _ - zapowiada szef klubu PiS.
PiS proponuje między innymi zwiększenie niektórych kompetencji premiera. na przykład jego pozycji ma sprzyjać rezygnacja z instytucji wotum nieufności Sejmu wobec poszczególnych ministrów. Jeśli chodzi o urząd prezydenta, miałby on prawo odmówić powołania premiera lub innego członka rządu, jeśli istnieją określone w konstytucji przeciwwskazania. Prezydent mógłby też reprezentować kraj z przedstawicielami innych państw oraz w organizacjach międzynarodowych w oparciu o stanowisko polityczne ustalane przez Radę Ministrów.
O konieczności napisania ustawy zasadniczej od nowa mówi też Solidarna Polska. Jak podkreśla lider partii Zbigniew Ziobro, trzeba uprościć proces podejmowania decyzji w państwa. Partia ta proponuje między innymi likwidację Senatu, zmniejszenie o połowę liczby posłów oraz rezygnację z chroniącego ludzi władzy immunitetu.
- _ Chcemy też, aby zmienić system władzy w tym sensie, aby wprowadzić system prezydencki. On czyniłby jasną odpowiedzialność konkretnego człowieka wobec ludzi i narodu, który go wybiera. Dziś poprzez koalicję, ordynację wyborczą, mamy system niezwykle rozmytej odpowiedzialności. Niby premier, a to wicepremier, to koalicjant. Dajmy prezydentowi odpowiedzialność za kierunek w którym będzie prowadził kraj _ - uważa Zbigniew Ziobro.
Likwidacja Senatu i zniesienie immunitetu to od 2004 roku postulaty Platformy Obywatelskiej. Szef klubu Rafał Grupiński zapewnia, że nie tracą one na aktualności. W rozmowie przekonuje też, że zmian w konstytucji nie należy się obawiać. I tak nas czeka - mówi - dyskusja na temat wprowadzenia w Polsce europejskiej waluty.
- _ Także kwestie istotne ustrojowe. Przypomnę dyskusję o okręgach jednomandatowych, które cały czas pozostają w programie Platformy i które ze względu na pewien zapis w Konstytucji nie mogą być przy zwykłej większości sejmowej wprowadzone w życie, a dzięki zapisowi jeśli chodzi o senat mogłyby być te okręgi jednomandatowe wprowadzone _ - twierdzi Rafał Grupiński.
Marek Sawicki z PSL-u zwraca uwagę, że do zmiany konstytucji potrzeba w Sejmie większości 2/3 głosów, czyli musiałoby jej poprzeć 307 posłów. W tej kadencji jest to niemożliwe - mówi. Dlatego, jego zdaniem, kampania wyborcza w 2015 roku będzie swoistym referendum w tej sprawie.
- _ Być może będzie to dotyczyło kilku spraw w tym z pewnością sprawy euro, spraw związanych ze związkami partnerskimi, czy kwestii dotyczących in vitro. Tutaj parę rzeczy czeka nas. Z pewnością środowiska polityczne prowadząc kampanię wyborczą będą także ten element zmiany Konstytucji podnosić _ - podkreśla Marek Sawicki.
Obowiązująca konstytucja sprawdziła się, to jeden z najlepszych aktów normatywnych na świecie - przekonuje Ryszard Kalisz. Polityk pracował nad obecnie obowiązującą ustawą zasadniczą. Dodał, że już wtedy mówiono, iż po 10 latach dokument będzie wymagał korekt. Były polityk SLD uważa, że zmian wymagają między innymi zapisy dotyczące referendum ogólnokrajowego.
- _ Trochę zabijający wolę zarządzania referendum ogólnokrajowego wymóg, aby dla wyniku wiążącego takiego referendum, wziął w nim udział co najmniej połowa uprawnionych do głosowania. To powoduje, że bardzo trudno tę połowę w polskich warunkach zdobyć, czyli trzeba obniżyć ten próg frekwencyjny może nawet do 30 procent. Wtedy częściej mielibyśmy przejawy demokracji bezpośredniej na szczeblu ogólnopolskim _ - komentuje Ryszard Kalisz.
Obowiązującą konstytucję Zgromadzenie Narodowe przyjęło 451 głosami parlamentarzystów z SLD, PSL, UW i UP. 25 maja obywatele poparli ją w ogólnonarodowym referendum. Prezydent Aleksander Kwaśniewski podpisał ją 16 lipca. Konstytucja weszła w życie 17 października 1997 roku.
Nad ustawą zasadniczą pracowano 8 lat. Nowa konstytucja zastąpiła tak zwaną Małą Konstytucję z 1992 roku.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Oto, co łączy Ruch Palikota z polską prawicą W konstytucji powinien pojawić się także zapis umożliwiający przyjęcie przez Polskę waluty euro? | |
| Komisja Europejska grozi Węgrom Unia może wszcząć procedurę o naruszenie prawa unijnego. | |
| Vaclav Klaus odpowie przed Trybunałem? Sekretarz generalny Trybunału Konstytucyjnego Ivo Pospiszil powiedział, że sędziowie nie będą zajmować się sprawą impeachmentu. |