Można spotkać się z przypadkami, kiedy wspólnik własnej spółki osobowej (jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej) świadczy na jej rzecz pracę lub usługi w ramach stosunku pracy lub zlecenia. Czy zawarcie takiej umowy jest dozwolone na gruncie przepisów Kodeksu spółek handlowych? Tak i nie.
Wszystko zależy od charakteru i przedmiotu umowy łączącej wspólnika ze spółką. Wspólnik i tak powinien wykonywać pracę na rzecz spółki właśnie dlatego, że jest wspólnikiem. Zgodnie z art. 29 i 39 Kodeksu spółek handlowych wspólnik ma prawo i obowiązek reprezentacji i prowadzenia spraw spółki. Reprezentacja polega na dokonywaniu czynności prawnych wobec innych uczestników rynku. Natomiast prowadzenie spraw firmy to przed wszystkim czynności związane z działalnością wewnętrzną spółki jak: podejmowanie decyzji biznesowych, prowadzanie negocjacji albo działania marketingowe, których celem jest rozwój działalności.
Za wszystkie wymienione wyżej czynności zasadniczo wspólnik może oczekiwać jedynie wynagrodzenia, jakim jest udział w zysku spółki. Dlatego zgodnie z art. 46 Kodeksu spółek handlowych za prowadzenie tych spraw wspólnik nie otrzymuje wynagrodzenia. Tym samym dochodów pochodzących w profitów, które generuje spółka nie należy mieszać z dochodami, jakie wspólnik otrzymuje od spółki z innych tytułów. Celem tego przepisu jest wyraźne ustalenie granicy w zakresie wynagrodzenia wspólnika.
Nie oznacza to oczywiście, że wspólnicy nie mogą przyznać odmiennych i bardziej korzystnych warunków wynagradzania dla wspólnika, który w sposób znaczący przyczynia się do korzystnych wyników gospodarczych firmy. Można to uczynić zarówno w samych postanowieniach umowy spółki lub w stosownej uchwale wszystkich wspólników.
Mając powyższe na uwadze wspólnik będzie mógł zawrzeć ze spółką umowę o pracę lub umowę o dzieło i pobierać z tego tytułu wynagrodzenie jedynie wówczas, gdy zakres czynności objęty takim umowami nie będzie pozostawał w zakresie działalności spółki. Przykładowo takie umowy mogą dotyczyć zatrudnienia wspólnika na stanowisku kierowcy, konserwatora albo specjalisty od HR, jeżeli sama spółka nie świadczy usług tego typu.
Jeżeli okaże się, że warunek ten nie został spełniony to umowa o pracę lub zlecenia może zostać uznana za nieważną. Wynagrodzenie pobrane na podstawie takiej umowy będzie wynagrodzeniem nienależnym w rozumieniu art. 410 § 2 Kodeksu cywilnego, co wywołuje niekorzystne dla wspólnika i spółki konsekwencje, szczególnie w sferze podatkowej i składek z tytułu ubezpieczeń społecznych.
Jeżeli natomiast w umowie spełniony jest warunek _ rozdzielenia _ charakteru pracy lub usług w ramach przedmiotu działalności spółki od pozostałych świadczonych na jej rzecz usług bądź pracy, to umowa taka jest dozwolona. Kto ją zawiera? Za strony umowy należy uznać wspólnika (pracownika, zleceniobiorcę) oraz spółkę reprezentowaną przez pozostałych wspólników uprawnionych do reprezentacji.
Dopuszcza się w takim przypadku zastosowanie art. 108 Kodeksu cywilnego, w tym sensie, że wspólnik może być stroną umowy jeżeli ze względu na treść czynności prawnej (zawieranej umowy) wyłączona jest możliwości naruszenia interesów spółki. Wówczas wspólnik powinien jeszcze pamiętać o związanych z tym konsekwencjach podatkowych oraz z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne.
| Czytaj więcej w Money.pl | |
|---|---|
| Konsorcjum lepsze od spółki? Tak, gdy... W konsorcjum firmy zachowują odrębność prawną i, za wyjątkiem wykonywania zamówienia publicznego, odpowiadają tylko za własne zobowiązania. | |
| Jak powołać pełnomocnika zarządu w spółce Członek zarządu może umocować pełnomocnika w potrzebnym zakresie w zależności od wymogów wynikających z pełnienia przez niego funkcji. | |
| Kary dla menadżerów? Tylko za zmowę cenową Menedżerowie będą odpowiadać tylko za porozumienia między firmami w sprawie ustalania cen zakupu lub sprzedaży towarów oraz zmowy przetargowe. |
Autor jest aplikantem radcowskim w kancelarii Rachelski i Wspólnicy