By uniknąć rozstrzygania sporów przez sąd strony coraz częściej dążą do polubownego rozwiązywania sporów za pomocą negocjacji i zawierania porozumień w postaci kompromisu lub ugody.
Praktyka dowodzi, że ugoda daje zwykle większe gwarancje na trwałe usunięcie konfliktu stron, niż na przykład wyrok sądu. A co najważniejsze zwiększa szansę podporządkowania się przyjętym uzgodnieniom, bez potrzeby angażowania różnego rodzaju środków egzekucyjnych.
Podstawy prawne mediacji
Podstawą dobrego funkcjonowania polubownego sposobu rozwiązywania sporów jest system ustawowych regulacji sprzyjających tym metodom. Polski ustawodawca również zauważył taką potrzebę, i tak nowelizacją z grudnia 2005 r. wprowadził do Kodeksu Postępowania Cywilnego przepisy umożliwiające prowadzenie najbardziej polubownego ze wszystkich postępowań,czyli mediacji. Mediację można tak naprawdę prowadzić we wszystkich sprawach spornych, ale chciałbym się skupić na sprawach z zakresu prawa pracy.
Mediacja a prawo pracy
Do czasu wprowadzenia nowych regulacji, prawodawca prowadził mediację tylko przy sporach z zakresu zbiorowego prawa pracy. Teraz zostało to rozszerzone także do sporów indywidualnych.
_ Spory zbiorowe są to spory pracowników z pracodawcą lub pracodawcami, dotyczące warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. _
Ustawa z dnia 23 maja 1991 roku o rozwiązywaniu sporów zbiorowych określa kilka etapów rozwiązywania sporów zbiorowych. Pierwszym, są rokowania pomiędzy stronami sporu. Jeżeli rokowania nie zakończą się porozumieniem, drugim etapem jest mediacja. Mediacja jest obowiązkowa i dopiero jej niepowodzenie uprawnia do zorganizowania strajku.
Jeśli rokowania nie przyniosą porozumienia, strony sporu wspólnie wybierają mediatora. Może nim być osoba z listy mediatorów ustalonej przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Jeżeli strony sporu zbiorowego nie porozumieją się w ciągu 5 dni w sprawie wyboru mediatora, dalsze postępowanie jest prowadzone z udziałem mediatora wskazanego, na wniosek jednej ze stron, przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej ze wspomnianej listy.
Natomiast nowe przepisy zawarte w Kodeksie Postępowania Cywilnego dotyczące mediacji dają możliwość prowadzenia tego postępowania w sporach indywidualnych z zakresu prawa pracy, dotyczących warunków pracy, płacy w tym również premii lub świadczeń socjalnych oraz praw i obowiązków pracownika lub pracodawcy. Mediatorem może być każda osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynność prawnych oraz nie pozbawiona praw publicznych.
Każdy może poprosić o mediatora
Każdy pracownik jak również każdy pracodawca mogą do mediatora złożyć wniosek o przeprowadzenie przedmiotowego postępowania.
_ Każdy pracownik jak również każdy pracodawca mogą do mediatora złożyć wniosek o przeprowadzenie przedmiotowego postępowania. _Poza tym sąd na pierwszej rozprawie może skierować sprawę do postępowania mediacyjnego, jeżeli oczywiście strony wyrażą na to zgodę. Wtedy to sędzia wskazuje mediatora z list stałych mediatorów sądowych, tworzonych przy Sądach Okręgowych.
Postępowanie mediacyjne pozwala na rozwiązywanie sporów między pracodawcą a pracownikami w sposób polubowny w maksymalnie krótkim czasie. W sprawach pracowniczych właściwym do rozstrzygania sporów jest sąd pracy, a spór zawsze kończy się autorytatywnym rozstrzygnięciem w postaci wyroku.
Mediacja pozwala na wypracowanie kompromisu między stronami stosunku pracy z korzyścią zarówno dla jednej jak i dla drugiej strony sporu.
W dzisiejszych czasach, coraz trudniej o kompetentnych i lojalnych pracowników a wdawanie się z nimi w spory przed sądem powszechnym osłabia wizerunek pracodawcy. Mediacja jest więc najlepszym sposobem, aby pracodawca był postrzegany jako osoba dbająca o interesy pracownika. Instytucja mediacji kreuje wizerunek lojalnego i rzetelnego pracodawcy.
Autor jest wspólnikiem w kancelarii Auxilium