Świadczenie usług na rynku wspólnotowym co do zasady nie podlega, żadnym ograniczeniom. Jednak by zajmować się obrotem energii lub paliw trzeba posiadać koncesję.
Jednakże zarówno TWE jak i nowy TFUE (Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) w artykule 106 wyróżniają instytucję usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym, czyli powszechnie znanej instytucji usługi powszechnej (public service). Są to dziedziny gospodarki, od istnienia których zależy utrzymanie minimalnego standardu życia mieszkańców Europy.
Z tego powodu wszystkie kraje rozwinięte pragnące zachować wpływ na dziedziny gospodarki szczególnie ważne dla interesów państwa oraz jego mieszkańców wprowadzają koncesje.
W Polsce aktem, który określa dziedziny gospodarki, w których należy otrzymać koncesję jest ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Ponieważ, w gospodarce wolnorynkowej koncesja jest wyjątkiem od podstawowej zasady – wolności gospodarczej koncesje wymienione w ustawie mają charakter enumeratywny.
Od 11.03.2010 obowiązuje w tej materii znowelizowany przepis art. 32 który przewiduje obowiązek uzyskania koncesji na:
a. wytwarzanie i przetwarzanie energii. Przyjmuje się, że przetwarzaniem jest zmiana właściwości paliwa a wytworzenie prowadzi do powstania paliwa,
b. magazynowanie paliw gazowych i ciekłych a także na skraplanie i regazyfikację gazu w odpowiednich instalacjach (w rozumieniu art. 3 ustawy),
c. przesyłanie lub dystrybucja paliw lub energii w rozumieniu art. 3 ustawy,
d. obrotu paliwami lub energią.
Trzeba tutaj jednak podkreślić, że przedsiębiorstwo, które stara się o uzyskanie koncesji musi uzyskać koncesję na każdą z powyższych działalności. Także, przedsiębiorstwo, które uzyskało koncesje na wytwarzanie i przetwarzanie energii musi uzyskać kolejną na jego przesyłanie lub dystrybucję. Wynika to z tego, że przedsiębiorstwo podejmując działalność musi spełnić wiele różnych kryteriów np. bezpieczeństwa. Warunki te są różne przy produkcji, inne przy transporcie a jeszcze inne przy magazynowaniu.
Przedsiębiorca pragnący podjąć działalność w sferze objętej koncesją powinien, więc przygotować się do procesu uzyskania koncesji na prowadzenie działalności w sektorze objętym monopolem państwa. Uzyskanie koncesji może być czasochłonne, ponieważ należy wykazać nie tylko odpowiedni kapitał na prowadzenie działalności, ale także zagwarantować rzetelne wykonywanie wszystkich obowiązków, które mogą być w koncesji nałożone.
Autor jest aplikantem radcowskim w Kancelarii BSO Prawo & Podatki