11/1/B/2009

POSTANOWIENIE

z dnia 15 stycznia 2009 r.

Sygn. akt Tw 33/08

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Mirosław Granat,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Samorządnego Związku Zawodowego Taksówkarzy Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie zgodności:

1) § 4 ust. 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków stosowania tych kas przez podatników (Dz. U. Nr 108, poz. 948, ze zm.) z art. 2, art. 217 oraz art. 217 w zw. z art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej;

2) § 3 ust. 2 pkt 3a rozporządzenia powołanego w pkt 1 w zw. z art. 111 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.) z art. 22 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz z art. 32 ust. 2 Konstytucji;

3) § 3 ust. 2 pkt 3a rozporządzenia powołanego w pkt 1 z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 111 ust. 9 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.);

4) § 5 ust. 2 pkt 1b i § 5 ust. 3 rozporządzenia powołanego w pkt 1 z art. 2 i art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 111 ust. 9 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.);

5) § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać taksometry elektroniczne, oraz szczegółowego zakresu sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 4, poz. 24) z art. 2 Konstytucji,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.

UZASADNIENIE

W dniu 6 października 2008 r. wpłynął do Trybunału Konstytucyjnego wniosek Samorządnego Związku Zawodowego Taksówkarzy Rzeczypospolitej Polskiej o zbadanie zgodności: § 4 ust. 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków stosowania tych kas przez podatników (Dz. U. Nr 108, poz. 948, ze zm.; dalej rozporządzenie w sprawie kas rejestrujących) z art. 2, art. 217 oraz art. 217 w zw. z art. 84 Konstytucji; § 3 ust. 2 pkt 3a rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących w zw. z art. 111 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, ze zm.; dalej: ustawa o VAT) z art. 22 w zw. z art. 31 ust. 3 oraz z art. 32 ust. 2 Konstytucji; § 3 ust. 2 pkt 3a rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących z art. 92 ust. 1 Konstytucji oraz art. 111 ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT; § 5 ust. 2 pkt 1b i § 5 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących z art. 2 i art. 92 ust. 1 Konstytucji oraz art. 111 ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT; § 10 ust. 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać taksometry elektroniczne, oraz szczegółowego zakresu sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 4, poz. 24; dalej: rozporządzenie w sprawie taksometrów) z art. 2 Konstytucji.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 20 października 2008 r. wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia, w terminie 7 dni od daty doręczenia zarządzenia, braków formalnych wniosku, przez: doręczenie oryginału oraz czterech kopii uchwały ogólnokrajowego organu Samorządnego Związku Zawodowego Taksówkarzy Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiącej podstawę prawną złożonego wniosku; doręczenie wyciągu z protokołu posiedzenia organu, o którym mowa w pkt 1 tego zarządzenia, pozwalającego stwierdzić, że uchwała została podjęta zgodnie z postanowieniami statutu wnioskodawcy; dokładne powołanie przepisu prawa lub statutu, wskazującego, że kwestionowane przepisy dotyczą spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy.

W piśmie z 7 listopada 2008 r. wnioskodawca odniósł się do stwierdzonych braków formalnych wniosku.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

1. Na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) wniosek pochodzący od ogólnokrajowych organów związku zawodowego podlega wstępnemu rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym. W postępowaniu tym Trybunał Konstytucyjny w składzie jednego sędziego bada, czy złożony wniosek spełnia wymagania formalne (art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o TK), czy nie jest oczywiście bezzasadny (art. 36 ust. 3 ustawy o TK), czy nie zachodzą inne ujemne przesłanki postępowania (art. 39 ust. 1 ustawy o TK), a w szczególności, czy wniosek pochodzi od uprawnionego podmiotu (art. 191 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 191 ust. 2 Konstytucji).

2. Trybunał Konstytucyjny ustalił, że kwestionowane w rozpatrywanym wniosku rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków stosowania tych kas przez podatników (Dz. U. Nr 108, poz. 948, ze zm.) utraciło moc obowiązującą z dniem 1 grudnia 2008 r. na mocy § 20 w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (Dz. U. Nr 212, poz. 1338).

W tym stanie rzeczy należy przypomnieć, że zgodnie z art. 66 ustawy o TK, Trybunał orzekając, jest związany granicami wniosku. W konsekwencji Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że skoro zaskarżone we wniosku przepisy § 4 ust. 4 pkt 1, § 3 ust. 2 pkt 3a, § 5 ust. 2 pkt 1b i § 5 ust. 3 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących utraciły moc obowiązującą przed wydaniem orzeczenia, to okoliczność ta stanowi, w myśl art. 39 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK, przesłankę odmowy nadania dalszego biegu wnioskowi w tak wyznaczonym zakresie.

3. Kwestionowany § 10 ust. 2 rozporządzenia w sprawie taksometrów w brzmieniu „jeżeli do interfejsu lub interfejsów taksometru są podłączone inne urządzenia niezakłócające jego działania, powinna istnieć możliwość, aby za pomocą zabezpieczonego ustawienia praca taksometru była automatycznie blokowana w przypadku, gdy nie ma takiego urządzenia lub gdy działa ono nieprawidłowo” jest - zdaniem wnioskodawcy - niezgodny z art. 2 Konstytucji. Samorządny Związek Zawodowy Taksówkarzy Rzeczypospolitej Polskiej twierdzi, że „Minister Gospodarki zna urządzenia, które są podłączone do interfejsu lub interfejsów taksometru, lecz ich nie wymienia. Skarżony przepis nie może zostać również zinterpretowany na poziomie ustawowym (...), gdyż ustawodawca nie wymienia urządzeń, które mogłyby zostać do interfejsu lub interfejsów taksometru podłączone. Tak skonstruowany przepis jest niejasny, wieloznaczny i nie pozwala na jego ocenę w aspekcie pozostałych kryteriów”. Narusza tym samym zasadę przyzwoitej legislacji i bezpieczeństwa prawnego (art. 2 Konstytucji).

3.1. Trybunał Konstytucyjny, pismem z dnia 1 grudnia 2008 r., zwrócił się do Ministra Gospodarki o wskazanie, jakie urządzenia (niezakłócające działania) mogą być podłączone do interfejsu (interfejsów) taksometru oraz wyjaśnienie, jak rozmieć zwrot „(...) aby za pomocą zabezpieczonego ustawienia praca taksometru była automatycznie blokowana w przypadku, gdy nie ma takiego urządzenia lub gdy działa ono nieprawidłowo”.

Dyrektor Departamentu Regulacji Gospodarczych Ministerstwa Gospodarki w piśmie z dnia 18 grudnia 2008 r. wyjaśnił, że zarówno ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2004 r. Nr 204, poz. 2087, ze zm.) oraz ustawa z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2441, ze zm.), jak i wydane na ich podstawie akty wykonawcze, tj. rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych (Dz. U. z 2007 r. Nr 3, poz. 27) oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać taksometry elektroniczne, oraz szczegółowego zakresu sprawdzeń wykonywanych podczas prawnej kontroli metrologicznej tych przyrządów pomiarowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 4, poz. 24), transponują do prawa krajowego postanowienia dyrektywy 2004/22/WE Parlamentu Europejskiego z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie przyrządów pomiarowych (MID) w odniesieniu do taksometrów.

Zgodnie z wymaganiami konstrukcyjnymi określonymi w załączniku MI-007 dyrektywy, ustawodawstwo krajowe może wymagać, by pewne urządzenia były dołączone do interfesju (interfejsów) taksometru. O ile urządzenie takie jest wymagane, powinna istnieć możliwość, by za pomocą zabezpieczonego ustawienia, praca taksometru była automatycznie blokowana w przypadku, gdy nie ma wymaganego urządzenia lub gdy działa ono nieprawidłowo. Wymóg ten został ujęty w przepisach pkt 4.1 załącznika nr 7 do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla przyrządów pomiarowych (Dz. U. z 2007 r. Nr 3, poz. 27) oraz w § 10 ust. 2 rozporządzenia w sprawie taksometrów.

Przepisami prawa krajowego wymagającymi dołączenia urządzenia do interfejsu, o którym mowa w wyżej przywołanej dyrektywie 2004/22/WE, jest rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (Dz. U. Nr 212, poz. 1338). W świetle przepisów tego rozporządzenia kasa rejestrująca jest urządzeniem stosowanym z taksometrem, przeznaczonym do prowadzenia ewidencji przy świadczeniu usług przewozu osób i ładunków taksówkami.

W piśmie podniesiono również, że pogłębionej analizy wymagałyby ewentualnie kwestia, czy automatyczne blokowanie pracy taksometru ma zastosowanie do innych niż wymienione w przepisach prawa krajowego (kasy rejestrujące) urządzeń dołączonych do taksometru. Obecnie brak jest w tej mierze doświadczeń, gdyż polska jednostka notyfikowana nie otrzymała dotychczas żadnego wniosku w sprawie oceny zgodności taksometru z dyrektywą 2004/22/WE w sprawie przyrządów pomiarowych.

3.2. Trybunał Konstytucyjny uznaje, iż w świetle powyższych wyjaśnień zarzut niezgodności § 10 ust. 2 rozporządzenia w sprawie taksometrów z art. 2 Konstytucji należy uznać za oczywiście bezzasadny. Okoliczność ta stanowi, zgodnie z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, przesłankę odmowy nadania wnioskowi dalszego biegu w tak wyznaczonym zakresie.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.

4