191

POSTANOWIENIE

z dnia 15 lipca 2002 r.

Sygn. akt Tw 26/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Jerzy Stępień

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Rady Powiatu Wieluńskiego o stwierdzenie niezgodności:

* 9 pkt 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 19 sierpnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad przeprowadzania konkursu na niektóre stanowiska kierownicze w publicznych zakładach opieki zdrowotnej, składu komisji konkursowej oraz ramowego regulaminu przeprowadzenia konkursu (Dz. U. Nr 115, poz. 749 ze zm.) z art. 8 ust. 1 pkt 3 i art. 60 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 ze zm.),

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.

UZASADNIENIE:

W dniu 25 kwietnia 2002 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek Rady Powiatu Wieluńskego z dnia 25 marca 2002 r. o stwierdzenie niezgodności * 9 pkt 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 19 sierpnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad przeprowadzania konkursu na niektóre stanowiska kierownicze w publicznych zakładach opieki zdrowotnej, składu komisji konkursowej oraz ramowego regulaminu przeprowadzenia konkursu (Dz. U. Nr 115, poz. 749 ze zm.) z art. 8 ust. 1 pkt 3 i art. 60 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 ze zm.).

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 czerwca 2002 r. wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia w terminie 7 dni braków formalnych poprzez wskazanie umocowanego przedstawiciela do reprezentowania Rady Powiatu Wieluńskiego przed Trybunałem Konstytucyjnym, a także doręczenie 4 kopii uchwały Rady Powiatu Wieluńskiego o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego oraz 4 egzemplarzy wniosku.

W dniu 21 czerwca 2002 r. uzupełniono wskazane braki.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 191 ust. 1 pkt 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jednym z podmiotów uprawnionych do inicjowania kontroli konstytucyjności prawa są organy stanowiące samorządu terytorialnego. Dla zainicjowania postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym konieczne jest zatem podjęcie przez organ stanowiący danej jednostki uchwały, w sprawie wystąpienia do Trybunału z wnioskiem o zbadanie zgodności aktu normatywnego z aktem wyższego rzędu. Uchwała ta musi w sposób jednoznaczny wyrażać wolę wszczęcia postępowania przed tym organem i jednoznacznie określać przedmiot zaskarżenia oraz podstawę kontroli. W braku takiej uchwały, podjętej przez organ stanowiący samorządu terytorialnego, postępowanie w ogólne nie może zostać wszczęte. Należy podkreślić, że niepodjęcie uchwały przez Radę Powiatu przed wystąpieniem z wnioskiem nie stanowi braku formalnego, który mógłby być usunięty w trybie art. 36 ust. 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.). Z brakiem formalnym mamy do czynienia, gdy uchwała właściwego organu została podjęta przed wystąpieniem do Trybunału, a jedynie, najczęściej przez przeoczenie, nie dołączono dokumentu zawierającego jej treść. W takiej sytuacji dołączenie uchwały do akt usuwa przeszkodę formalną i pozwala na nadanie wnioskowi dalszego biegu. W przypadku, gdy uchwała w ogóle nie została podjęta, występuje brak legitymacji czynnej po stronie wnioskodawcy. Oznacza to w istocie, że takiego wnioskodawcę należy uznać za podmiot nieuprawniony, który w sposób bezpodstawny powołuje się na wolę organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego. Sporządzony w tej sytuacji „wniosek” nie może wywołać skutku w postaci wszczęcia konstytucyjnej kontroli aktu normatywnego. Z utrwalonej linii orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego jednoznacznie wynika, iż do wszczęcia postępowania konieczny jest bowiem przejaw woli uprawnionego podmiotu wyrażony w formie przewidzianej ustawą. W konsekwencji, w braku stosownej uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, postępowanie w ogóle nie może być wszczęte (por. m.in. postanowienie TK z 16 stycznia 2001 r., T. 55/00 OTK ZU nr 1/A/2002, poz. 29 oraz postanowienie TK z 10 października 2001 r., T. 41/01, OTK ZU nr 1/A/2002, poz. 51).

Warto jednocześnie stwierdzić, że o ile możliwe jest konwalidowanie czynności pełnomocnika zdziałanych z przekroczeniem umocowania poprzez oświadczenie woli mocodawcy (art. 103 k.c.), o tyle nie jest dopuszczalne konwalidowanie czynności dokonanych przez „rzekomy organ” osoby prawnej; czynności takie są po prostu nieważne (art. 39 k.c.). Niedopuszczalność analogicznego stosowania art. 103 k.c. do osób prawnych, potwierdzona przez SN w wyroku z 12 grudnia 1996 r. (I CKN 22/96, OSN 1997, Nr 6-7, poz. 75) wynika przede wszystkim z faktu, iż zakres uprawnień pełnomocnika jest określony przez wolę mocodawcy, który może zatem swobodnie, także post factum, akceptować działania swego reprezentanta, natomiast kompetencje organów osoby prawnej są określone ustawowo i - co do zasady - nie mogą być przenoszone na inne podmioty. W konkretnej sprawie chodzi o konstytucyjnie określoną, niewątpliwie wyłączną kompetencję Rady Powiatu do występowania z wnioskami do Trybunału Konstytucyjnego. Nie jest dopuszczalne, by Rada, w jakikolwiek sposób, przeniosła prawo do podjęcia decyzji w tej kwestii na inny podmiot. Tak jak nie jest możliwe przeniesienie kompetencji do wystąpienia z wnioskiem, tak nie jest możliwe sanowanie wniosku, złożonego w drodze później podjętej uchwały o wystąpieniu do Trybunału Konstytucyjnego.

W rozpoznawanej sprawie, wniosek skierowany do Trybunału Konstytucyjnego przez Zarząd Powiatu w Wieluniu sporządzony został 25 marca 2002 r., czyli przed podjęciem faktycznej uchwały w tej sprawie przez organ uprawniony, to jest Radę Powiatu Wieluńskiego (uchwała z dnia 26 marca 2002 r., Nr XXXVIII/298/02). Świadczy o tym jednoznacznie data umieszczona na wniosku oraz doręczonych w późniejszym czasie jego 4 kopiach, będąca wsteczną w stosunku do daty podjęcia stosownej uchwały.

Stosując powyższe uwagi do oceny okoliczności niniejszej sprawy należy stwierdzić, iż wniosek o wszczęcie konstytucyjnej kontroli aktu normatywnego został sporządzony przez podmiot nieuprawniony oraz bez jakiejkolwiek podstawy prawnej. Późniejsza uchwała Rady Powiatu Wieluńskiego nie usuwa w żadnym razie braku legitymacji czynnej podmiotu kierującego wniosek do Trybunału, nie jest bowiem w stanie konwalidować, w tym wypadku, nieważności wcześniejszych od daty jej podjęcia działań Zarządu Powiatu.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnął jak w sentencji.