189

POSTANOWIENIE

z dnia 17 czerwca 2002 r.

Sygn. akt Tw 21/02

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym wniosku Rady Miejskiej w Cieszynie o stwierdzenie niezgodności:

- art. 190¹⁴ § 3 pkt 1 oraz art. 190¹⁴ § 4 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny (Dz. U. z 2001 r. Nr 75, poz. 802 ze zm.) oraz

- § 3, 4, 5 i 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie zwolnienia od cła towarów przywożonych w bagażu osobistym podróżnego (Dz. U. Nr 148, poz. 1651)

z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu wnioskowi.

UZASADNIENIE:

W dniu 25 marca 2002 r. do Trybunału Konstytucyjnego wpłynął wniosek Rady Miejskiej w Cieszynie z dnia 18 marca 2002 r. w sprawie zgodności art. 190¹⁴ § 3 pkt 1 oraz art. 190¹⁴ § 4 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny (Dz. U. z 2001 r. Nr 75, poz. 802 ze zm.) oraz § 3, 4, 5 i 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie zwolnienia od cła towarów przywożonych w bagażu osobistym podróżnego (Dz. U. Nr 148, poz. 1651) z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 kwietnia 2002 r. wezwano do uzupełnienia w terminie 7 dni braków formalnych poprzez ustanowienie pełnomocnika do reprezentowania Rady Miejskiej w Cieszynie a także doręczenie 4 kopii uchwały Rady Miejskiej w Cieszynie o wystąpieniu z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego oraz 4 egzemplarzy wniosku.

W dniu 6 maja 2002 r. uzupełniono wskazane braki.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Art. 191 ust. 1 Konstytucji określa podmioty uprawnione do występowania z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego. Przepis ten wymienia dwie grupy podmiotów uprawnionych. Po pierwsze - z wnioskiem w sprawach, o których mowa w art. 188 Konstytucji wystąpić mogą podmioty legitymowane generalnie, wyliczone w art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji. Drugą grupę stanowią podmioty dysponujące legitymacją szczególną - to znaczy takie, które mogą wystąpić z wnioskiem jedynie w przypadku, gdy akt normatywny dotyczy spraw objętych zakresem ich działalności. Takie ukształtowanie legitymacji szczególnej wynika jasno z treści art. 191 ust. 2 Konstytucji.

W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego utrwalona została wykładnia dotycząca legitymacji obydwu grup podmiotów. Jak wielokrotnie twierdził Trybunał, uprawnienie wąskiego grona naczelnych organów państwa do inicjowania postępowań przed Trybunałem Konstytucyjnym stanowi istotny składnik pozycji ustrojowej tych organów, a jego realizacja jest nierozerwalnie związana z rolą, jaką organ pełni w systemie organów państwa. Na tym tle już sam fakt przyznania prawa inicjowania postępowań przed TK innym podmiotom, nawet w tak ograniczonym zakresie jaki wynika z treści art. 191 ust. 2 Konstytucji stanowi istotny wyłom. Dlatego też legitymacja podmiotów mogących wystąpić z wnioskiem o kontrolę aktu normatywnego objętego zakresem ich działania winna być rozumiana w sposób ścisły, a wszelka interpretacja rozszerzająca jest w tym zakresie niedopuszczalna (por. postanowienie TK z 28 czerwca 2000 r., U. 1/00, OTK ZU nr 5/2000, poz. 149).

Ustanowiony w art. 191 ust. 2 Konstytucji warunek dopuszczalności złożenia wniosku do Trybunału Konstytucyjnego przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego polega na wymaganiu istnienia związku między zaskarżonym przepisem a sprawami objętymi zakresem działania tego rodzaju jednostek. Również sens tego warunku został już szeroko wyjaśniony przez Trybunał Konstytucyjny (zob. postanowienia TK o sygn. T 25/01 z: 22 sierpnia 2001 r., OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 40 i 3 października 2001 r., OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 41 i powołane w uzasadnieniu pierwszego z nich wcześniejsze orzeczenia).

Rada Miejska w Cieszynie wnosi o stwierdzenie niezgodności z art. 32 Konstytucji przepisów art. 190¹⁴ § 3 pkt 1 i art. 190¹⁴ § 4 ustawy z dnia 9 stycznia 1997 r. - Kodeks celny (Dz. U. z 2001 r. Nr 75, poz. 802 ze zm.) oraz § 3-6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie zwolnienia od cła towarów przywożonych w bagażu osobistym podróżnego (Dz. U. Nr 148, poz. 1651).

Przedmiotem zaskarżenia są przepisy określające podmioty zwolnione od cła, w ramach ustanowionych norm (art. 190¹⁴ § 3 pkt 1 ustawy - Kodeks celny) oraz warunki skorzystania ze zwolnienia od cła towarów przywożonych w bagażu osobistym podróżnego przybywającego na polski obszar celny (art. 190¹⁴ § 4 ustawy - Kodeks celny), a także przepisy § 3-6 przywołanego wyżej rozporządzenia Ministra Finansów, będącego wykonaniem upoważnienia ustawowego zawartego w art. 190¹⁴ § 5 ustawy - Kodeks celny, określające szczegółowe zasady związane ze zwolnieniem od cła przywozu niektórych towarów. Jako wzorzec kontroli konstytucyjności powyższych przepisów wskazany został art. 32 Konstytucji (zasada równości).

Wnioskodawca, Rada Miejska w Cieszynie, będąc podmiotem posiadającym legitymację szczególną do występowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, w ogóle nie podjął problemu wykazania we wniosku, iż kwestionowane przepisy dotyczą spraw objętych zakresem jego działania. Już sama ta okoliczność stanowi uchybienie warunkom formalnym określonym w art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) w stosunku do wniosków pochodzących od podmiotów, o których mowa w art. 191 ust. 1 pkt 3-5 Konstytucji.

Jednocześnie Trybunał Konstytucyjny zauważa, że kwestia ustalania ceł oraz określania zwolnień od cła towarów przywożonych w bagażu osobistym podróżnego przybywającego na polski obszar celny w sposób oczywisty nie należy do zadań gmin. Zarówno art. 62 pkt 2 ustawy z dnia 28 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014 ze zm.) określający, że cła stanowią dochód budżetu państwa, jak i przepisy odnoszące się do zadań własnych gmin, a w szczególności art. 7 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591) nie pozostawiają w tym względzie żadnych wątpliwości.

W świetle powyższych ustaleń należy uznać, że Rada Miejska w Cieszynie nie posiada czynnej legitymacji procesowej do kwestionowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, w trybie kontroli abstrakcyjnej, regulacji wskazanych w jej wniosku z 18 marca 2002 r.

Biorąc pod uwagę wskazane wyżej okoliczności Trybunał Konstytucyjny postanowił jak w sentencji.