Wyższe alimenty - zobacz jak je uzyskać

Jeśli potrzeby wzrosły i musimy wydawać więcej np. na edukację dziecka, to strona pobierająca alimenty może wystąpić do sądu z pozwem o ich podwyższenie. Prawo przewiduje, że wysokość alimentów zależy zarówno od usprawiedliwionych potrzeb dziecka, jak i od możliwości zarobkowych rodziców.

Zgodnie z art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Oznacza to, że jeżeli potrzebujemy więcej na dziecko i jednocześnie sąd uzna, że strona płacąca alimenty będzie miała z czego pokryć podwyżkę tych świadczeń, to może zdecydować o ich podwyższeniu. Aby dostać wyższe alimenty, trzeba wystąpić z pozwem o alimenty do sądu rejowego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka.

Dziecko małoletnie nie ma jeszcze zdolności do występowania we własnym imieniu do sądu, dlatego zastępuje je w postępowaniu przed sądem rodzic. Zatem pozew piszemy w imieniu dziecka lub też dzieci. Chyba, że dziecko jest pełnoletnie - wtedy występuje samodzielnie w procesie.

Orzekanie winy w procesie rozwodowym

W toku postępowania sąd bada, czy i w jakim zakresie zwiększyły się potrzeby dzieci. Strona ubiegająca się o podwyższenie powinna przedstawić i złożyć zestawienie wydatków na dziecko - tych ponoszonych w wymiarze miesiąca, jak i tych ponoszonych cyklicznie (np. odzież na zimę).

Sąd stosownie bada te wydatki, ocenia czy są one usprawiedliwione, zasadne i adekwatne dla dziecka w danym przedziale wiekowym. Podwyższenie alimentów uzasadnia także rozpoczęcie studiów, nawet jeżeli dziecko jest pełnoletnie. Ogólnym warunkiem przyznania alimentów jest niemożliwość samodzielnego utrzymania się przez dziecko. Dlatego, jeżeli osoba podejmująca studia nie będzie w stanie pogodzić nauki z pracą zarobkową, alimenty nadal będą jej przysługiwać.

Wydatki osoby uprawnionej zwiększają się w przypadku podjęcia dodatkowych zajęć, podjęcia studiów poza miejscem zamieszkania, ponadto mogą pojawiać się okoliczności dotyczące stanu zdrowia, konieczności ponoszenia w związku z tym np. koszów rehabilitacji, a także wykupu leków. Przyjmuje się ponadto, że z wiekiem potrzeby uprawnionego rosną. W toku postępowania należy zgłaszać stosowne wnioski dowodowe, które wykażą roszczenie.

Na drugiej stronie o tym jak sąd ocenia możliwości do płacenia alimentów

Drugą z przesłanek ustalenia alimentów są możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanego do płacenia. Sąd musi mieć pewność, że podwyżka alimentów jest uzasadniona, a jednocześnie nie pokrzywdzi zobowiązanego, bowiem zdarza się i tak, że zobowiązany do ich płacenia jest w gorszej sytuacji od tej, w której był w momencie pierwotnego zasądzania alimentów.

Obciążenie danej osoby obowiązkiem dostarczania środków utrzymania zależy od tego, czy ma ona możliwości zarobkowe i majątkowe, aby obowiązkowi takiemu sprostać. Jeżeli takowych możliwości nie ma, wówczas obowiązek alimentacyjny nie powstanie, a powstały wcześniej zostanie obniżony. Przepis nie pozwala na wyznaczenie zakresu obowiązku alimentacyjnego wyłącznie na podstawie kwoty aktualnie osiąganych zarobków, lecz nakazuje czynić to, uwzględniając możliwości zarobkowe dłużnika, czyli kwoty, jakie zarabiałby, gdyby owe możliwości wykorzystywał w pełni. Nie ma więc możliwości ucieczki od obowiązku regulowania alimentów, przez rezygnację z pracy.

Tak samo sąd traktuje ewentualne wyzbywanie się majątku, w celu zwolnienia się od tego obowiązku (np. darowizna domu na rzecz osoby trzeciej). Możliwości majątkowe to aktywa zobowiązanego w postaci nieruchomości, akcji, obligacji, odsetek od depozytów bankowych itp.

Alimenty: Kto i ile musi płacić

Przykładowo właściciel domu wynajmujący mieszkania nie może zwolnić się z obowiązków alimentacyjnych z powodu pozostawania bez zatrudnienia, gdyż nie mając środków pochodzących z zatrudnienia lub z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, ma jednak środki pochodzące z dochodów z majątku, jakim jest płacony na jego rzecz czynsz.

Proces cywilny, a takim jest również postępowanie w sprawie o podwyższenie alimentów, wymaga, by strona, która domaga się określonego roszczenia udowodniła, że jej żądanie jest zasadne. Oznacza to, że do pozwu o podwyższenie alimentów należy dołączyć stosowne dokumenty - np. faktury na zakupy dokonywane na rzecz dziecka, lub też zaświadczenia lekarskie, które potwierdzą ewentualną chorobę dziecka. Mogą to być również - jeśli więcej pieniędzy wydawanych jest na naukę dziecka - dowody, że uczy się dodatkowo np. w szkole językowej i jakie wiążą się z tym opłaty.

Wyrok wydany przez sąd na podstawie art. 138 K.ro., zmieniający zakres obowiązku alimentacyjnego lub czas jego trwania, może działać wstecz i obejmować okres poprzedzający wytoczenie pozwu. Jeśli zmiana ma odnosić się do okresu poprzedzającego, powinno to być wyraźnie zaakcentowane w wyroku. W przeciwnym wypadku orzeczenie działa na przyszłość, a nie wstecz.

Autorka jest adwokatem w Kancelarii Hejnar-Zawisza w Warszawie