Spisanie testamentu "za młodu" jest rozwiązaniem bardzo wygodnym i praktycznym. Testament można bowiem w każdej chwili zmienić lub odwołać.
Sporządzając jednak testament odpowiednio wcześnie, możemy sami, wedle własnego uznania, dokonać podziału majątku, bez konieczności zdawania się na regulacje prawne.
Możemy np. zmienić ustawowy porządek dziedziczenia i powołać do spadku tylko niektórych spadkobierców ustawowych lub dalszych krewnych, a nawet osoby niespokrewnione.
1. Jak to się robi? 2. Testament notarialny 3. Testament własnoręczny 4. Testament ustny 5. Odwołanie testamentu 6. Piszemy testament
Jak to się robi?
Testament może sporządzić osoba, która ukończyła 18 lat lub przed ukończeniem tego wieku zawarła związek małżeński oraz nie została ubezwłasnowolniona.
Zgodnie z przepisami prawa spadkowego wyróżniamy kilka różnych form testamentu. Prawo polskie wyróżnia dwie kategorie testamentów: zwykłe i szczególne.
*Testamenty zwykłe *mogą być sporządzone przez każdą osobę w dowolnie wybranej chwili i jeżeli nie zostaną odwołane, określają porządek dziedziczenia niezależnie od tego, ile czasu upłynęło pomiędzy sporządzeniem testamentu a otwarciem spadku.
Zaliczamy do nich:
- - testament notarialny,
- - testament własnoręczny (holograficzny)
- - testament allograficzny (ustny)
Testamenty szczególne sporządzane są natomiast tylko wtedy, gdy z uwagi na pewne okoliczności (np. obawa rychłej śmierci spadkodawcy) niemożliwe lub znacznie utrudnione jest sporządzenie testamentu zwykłego.
Testament szczególny traci moc po upływie sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego.
Testament notarialny
Podczas spisywania testamentu w formie aktu notarialnego warto pamiętać, że - aby testament był ważny - trzeba złożyć przed notariuszem oświadczenie swojej woli.
Ważne jest również to, że odpis aktu notarialnego zawierającego testament nie jest testamentem.
Jedynie oryginał pozostający u notariusza jest testamentem i tylko wypis jest z nim równoznaczny.
Testament własnoręczny (holograficzny)
Cały tekst takiego testamentu musi być napisany odręcznie, osobiście przez zainteresowanego. Nie będzie więc w tym przypadku ważny tekst napisany na maszynie, a jedynie podpisany ręcznie.
Podpis pod dokumentem powinien być czytelny (imię i nazwisko).
W pewnych wypadkach (gdy np. z treści testamentu wynika tożsamość autora: „ja, niżej podpisany, Jan Kowalski) możliwe jest podpisanie testamentu nieczytelnie czy samym tylko imieniem.
Brak daty na testamencie w zasadzie nie powoduje nieważności takiego dokumentu. Żeby jednak uniknąć późniejszych kłopotów, warto ją zapisać.
Testament allograficzny (ustny)
Jest to taki rodzaj testamentu, w ramach którego jego autor w obecności dwóch świadków oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie wobec przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.
Oświadczenie takie spisuje się w formie protokołu, który podpisują spadkodawca, wymieniona osoba urzędowa oraz świadkowie.
Treść testamentu allograficznego nie może zostać oświadczona wobec innej osoby urzędowej.
Odwołanie testamentu
Testament możemy w każdej chwili odwołać przez zniszczenie oryginału lub pozbawienie go cech, od których zależy jego ważność (np. przekreślenie całego dokumentu lub zamazanie podpisu).
Sposób ten w praktyce dotyczy jedynie testamentu własnoręcznego (holograficznego).
Możemy również sporządzić nowy, ważny testament, w którym nastąpi wyraźne odwołanie całości lub niektórych postanowień poprzedniego testamentu bądź, jeśli było ich więcej, poprzednich testamentów. W ten sposób można odwołać każdy rodzaj testamentu.
Testament sporządzony w jednej formie np. w formie aktu notarialnego można odwołać przez nowy testament sporządzony w innej formie, np. własnoręczny (holograficzny).
Odwołanie testamentu nie wymaga uzasadnienia.
Piszemy testament
Najprostszy testament sporządzimy, gdy na kartce papieru spiszemy odręcznie i własnoręcznie swoje rozporządzenia (najlepiej czymś niezmywalnym, długopisem czy pisakiem), a pod spodem podamy datę sporządzenia testamentu oraz podpiszemy się czytelnie, pełnym imieniem i nazwiskiem.
Każdy testament powinien być opatrzony datą jego sporządzenia, aby uniknąć wątpliwości np. co do kolejności testamentów.
Tytuł dokumentu: "Testament" nie jest w zasadzie potrzebny, rozwiewa jednak wszelkie wątpliwość, co do intencji spadkodawcy.
Wymieniając spadkobierców warto określić ich adres, szczególnie, gdy są to dalsi krewni.
Warto również tak rozliczyć udziały w spadku, zapisy itd, aby jak najpełniej wykorzystać kwoty wolne od podatku, zwolnienia podatkowe, itd.
Natomiast, jeżeli zdecydujemy się na dokonanie wydziedziczenia, należy wówczas podać w testamencie jego przyczynę.
Dobrze jest także ustanowić wykonawcę testamentu, jak również kogoś z rodziny, kto dopilnuje, aby naszym życzeniom stało się zadość.
Na testamencie w takiej najprostszej formie nie należy naklejać żadnych znaczków opłaty skarbowej czy sądowej, nie są też przy tym potrzebni świadkowie.