O obowiązku uzyskania przedmiotowej zgody stanowi dyspozycja art. 12 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (tekst pierwotny: Dz. U. 2000 r. Nr 122 poz. 1319), (tekst jednolity: Dz. U. 2005 r. Nr 244 poz. 2080), która wskazuje ową powinność w przypadku, gdy:
- - łączny obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50 000 000 euro.
- - połączenie dotyczy dwóch lub więcej samodzielnych przedsiębiorców,
- - dotyczy sytuacji przejęcia - poprzez nabycie lub objęcie akcji, innych papierów wartościowych, udziałów, całości lub części majątku lub w jakikolwiek inny sposób bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad całym albo częścią jednego lub więcej przedsiębiorców przez jednego lub więcej przedsiębiorców;
- - utworzenia przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy.
Nadto w celu uniknięcia zjawisk niepożądanych i wysoce szkodliwych dla prawidłowego rozwoju obrotu gospodarczego oraz swobodnego i równego dla wszystkich podmiotów, uczestniczących w obrocie gospodarczym, konkurowania na rynku ustawodawca wymienił kolejne ograniczenia w postaci obowiązku zgłoszenia zamiaru koncentracji przedsiębiorców, których łączny obrót w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50 000 000 euro, mianowicie dotyczy to działań skierowanych na:
- - objęcie lub nabycie akcji albo udziałów innego przedsiębiorcy, powodujące uzyskanie co najmniej 25 % głosów na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników;
- - objęcie przez tę samą osobę funkcji członka organu zarządzającego albo organu kontrolnego u konkurujących ze sobą przedsiębiorców;
- - rozpoczęcie wykonywania praw z akcji lub udziałów objętych lub nabytych bez uprzedniego zgłoszenia zgodnie z art. 13 pkt 3 i 4.
Pomimo, iż ustawodawca nakłada obowiązek związany ze zgłoszeniem zamiaru koncentracji przedsiębiorstw, który podkreśla kontrolną rolę urzędów państwowych, ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów przewiduje w art. 13 zwolnienia z tegoż obowiązku w enumeratywnie wymienionych przypadkach, a mianowicie:
- jeżeli obrót przedsiębiorcy:
- - nad którym ma nastąpić przejęcie kontroli,
- - którego akcje lub udziały będą objęte lub nabyte,
- - z którego akcji lub udziałów ma nastąpić wykonywanie praw, nie przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10 000 000 euro;
- jeżeli zamiar koncentracji:
- - polega na czasowym nabyciu lub objęciu przez instytucję finansową akcji albo udziałów w celu ich odsprzedaży, jeżeli przedmiotem działalności gospodarczej tej instytucji jest prowadzone na własny lub cudzy rachunek inwestowanie w akcje albo udziały innych przedsiębiorców, pod warunkiem że odsprzedaż ta nastąpi przed upływem roku od dnia nabycia, oraz że:
- a) instytucja ta nie wykonuje praw z tych akcji albo udziałów, z wyjątkiem prawa do dywidendy, lub
- b) wykonuje te prawa wyłącznie w celu przygotowania odsprzedaży całości lub części przedsiębiorstwa, jego majątku lub tych akcji albo udziałów;
- - polega na czasowym nabyciu przez przedsiębiorcę akcji lub udziałów w celu zabezpieczenia wierzytelności, pod warunkiem że nie będzie on wykonywał praw z tych akcji lub udziałów, z wyłączeniem prawa do ich sprzedaży;
- - następuje w toku postępowania upadłościowego, z wyłączeniem przypadków, gdy zamierzający przejąć kontrolę jest konkurentem albo należy do grupy kapitałowej, do której należą konkurenci przedsiębiorcy przejmowanego;
- - dotyczy przedsiębiorców należących do tej samej grupy kapitałowej.
Podsumowując, z uwagi na powyższe przesłanki, które wskazują w jakich sytuacjach uzyskanie zgody na utworzenie wspólnego przedsiębiorcy jest konieczne i jakie są wyłączenia tego obowiązku, w każdym przypadku trzeba przede wszystkich przeanalizować wysokość obrotów obu spółek biorących udział w koncentracji. Co do zasady jeżeli ten łączny obrót w roku obrotowym poprzedzającym rok koncentracji przekracza 50 mln euro, uzyskanie zgody jest konieczne. Należy jednak sprawdzić czy mimo to nie podlega jakimkolwiek wyłączeniom, co ma miejsce chociażby w sytuacji, kiedy to spółkami założycielami nowego podmiotu są spółki wchodzące w skład tej samej grupy kapitałowej.