Postanowienie z dnia 18 października 2000 r.
II UZ 124/00

W uzasadnionych przypadkach wskazana przez wnoszącego kasację
wartość przedmiotu zaskarżenia podlega sprawdzeniu przez sąd apelacyjny,
który bada, czy jej oznaczenie nastąpiło zgodnie z regułami określonymi w art.
19-24 KPC.


Przewodniczący SSN Beata Gudowska (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Krystyna Bednarczyk, Roman Kuczyński.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 18 października 2000 r. na posiedze-
niu niejawnym sprawy z wniosku Agnieszki T. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń
Społecznych-Oddziałowi w N.S. o rentę inwalidy wojennego, na skutek zażalenia
wnioskodawczyni od postanowienia Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 2 sierpnia
2000 r. [...]

p o s t a n o w i ł:


o d d a l i ć zażalenie.

U z a s a d n i e n i e


Agnieszka T. wniosła apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z
dnia 30 marca 1999 r., zmieniającego decyzję Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Spo-
łecznych w N.S. i przyznającego jej od dnia 3 czerwca 1997 r. prawo do renty z tytułu
częściowej niezdolności do pracy pozostającej w związku z działaniami wojennymi.
W apelacji domagała się przyznania wyższego świadczenia przez ustalenie, że jej
niezdolność do pracy jest całkowita.

Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie wyrokiem
z dnia 11 kwietnia 2000 r. apelację oddalił.

Kasacja ubezpieczonej oparta została na podstawie naruszenia przepisów art.
217 i 233 KPC i zawierała wniosek o uchylenie wyroku Sądu Apelacyjnego i przeka-
zanie temu Sądowi sprawy do ponownego rozpoznania. Pełnomocnik skarżącej,
wbrew obowiązkowi z art. 3933 in fine KPC (w brzmieniu sprzed dnia 1 lipca 2000 r.),
nie określił wartości przedmiotu zaskarżenia. Uzupełniając ten brak na wezwanie
Sądu, w piśmie z dnia 11 lipca 2000 r. wskazał, że skarżąca domaga się 1200 zł
miesięcznie, czyli skarży wyrok co do kwoty 14400 zł.

Postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2000 r. Sąd Apelacyjny kasację odrzucił
jako niedopuszczalną z mocy art. 393 pkt 1 KPC.

W zażaleniu pełnomocnik ubezpieczonej wniósł o uchylenie tego postanowie-
nia twierdząc, że jej roszczenie w skali miesięcznej wynosi różnicę pomiędzy kwotą
otrzymywanej renty (809,03 zł) a kwotą bazową, ogłoszoną w dniu 11 maja 2000 r.
przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (1540,20 zł), czyli kwotą 731,17 zł,
co za okres 12 miesięcy stanowi sumę 8774,04 zł.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


W orzecznictwie przyjmuje się, że sprawa - jak niniejsza - w której ubezpie-
czona żąda przyznania wyższej renty przez stwierdzenie całkowitej niezdolności do
pracy, jest sprawą o świadczenie w rozumieniu przepisu art. 393 pkt 1 KPC, albo-
wiem nie dotyczy prawa do świadczeń, lecz ich wysokości (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 10 października 1996 r., II UKN 4/96, OSNAPiUS 1997 nr 8,
poz. 138; z dnia 14 stycznia 1997 r., II UKN 51/96, OSNAPiUS 1997 nr 17, poz. 329,
czy z dnia 22 kwietnia 1999 r. II UKN 596/98, OSNAPiUS 2000 nr 16, poz. 629).
Oznacza to, że dopuszczalność kasacji w rozpoznawanej sprawie zależy od wartości
przedmiotu zaskarżenia nie niższej od 5000 zł.

Sąd Apelacyjny powziął wątpliwość co do prawidłowości oznaczenia tej warto-
ści przez pełnomocnika skarżącej i dokonał zbadania, czy wyliczenie wartości
przedmiotu zaskarżenia nastąpiło zgodnie z regułami określonymi w art. 19 - 24
KPC. W jego wyniku stwierdził błąd polegający na porównywaniu niewłaściwych kwot
jako należnych świadczeń. Sąd Apelacyjny stwierdził, że zgodnie z art. 10 ustawy z
dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich ro-
dzin (jednolity tekst: Dz.U. z 1983 r. Nr 13, poz. 68 ze zm.) renta inwalidy wojennego
przyznana ubezpieczonej wyrokiem Sądu Okręgowego wynosi 75 % kwoty bazowej
obowiązującej w dniu wydania przez Sąd drugiej instancji wyroku, co stanowi
1029,33 zł, a renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 100 % kwoty ba-
zowej, czyli 1372,44 zł. Różnica wysokości świadczeń w skali rocznej to kwota
4111,32 zł, a nie kwota podana przez skarżącego.

Sąd Apelacyjny był uprawniony do takiej kontroli, albowiem przepis art. 393
pkt 1 KPC ma charakter bezwzględny i wyklucza dowolność stron przy oznaczeniu
wartości przedmiotu zaskarżenia tylko w celu uzyskania dostępu do trzeciej instancji
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 1997 r., I CKN 46/97, OSNC 1997
11, poz. 180), zatem wartość przedmiotu zaskarżenia określona przez wnoszącego
kasację z naruszeniem reguł art. 19 - 24 KPC nie jest dla oceny dopuszczalności
kasacji wiążąca (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 1997 r., II CKN
47/97 i z dnia 20 czerwca 1997 r., II CKN 245/97 - nie publikowane).

Sąd Najwyższy wyraził przytoczony pogląd na tle art. 3938 § 1 KPC, lecz ma
on odniesienie także do sytuacji normowanej przepisem art. 3935 KPC, tak więc w
uzasadnionych więc wypadkach wskazana przez wynoszącego kasację wartość
przedmiotu zaskarżenia podlega sprawdzeniu przez sąd drugiej instancji.

Trzeba podkreślić, że wyliczenia wartości przedmiotu zaskarżenia dokonane
przez Sąd drugiej instancji są prawidłowe i odnoszą się do właściwych wartości obli-
czenia świadczeń. Wartość żądania wskazana w kasacji nie może być wyższa niż
wynika ze stanu rzeczy istniejącego w dacie wydania wyroku Sądu Apelacyjnego,
dlatego kwota bazowa w niej wskazana nie może być uwzględniona. Gdyby zresztą
nawet dopuścić jej zmianę, to wartość przedmiotu zaskarżenia wyliczona według
wskazówek Sądu Apelacyjnego wynosi kwotę 4620,60 zł.

W konsekwencji zażalenie jako bezzasadne ulega oddaleniu (art. 385 w
związku z art. 39319 KPC).
========================================