Wyrok SN - II UK 221/02
Izba:Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych
Sygnatura:II UK 221/02
Typ:Wyrok SN
Opis:Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2004/9/161
Data wydania:2003-04-03

Wyrok z dnia 3 kwietnia 2003 r.
II UK 221/02

Okresy przerw w prowadzeniu działalności gospodarczej nie były objęte
obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tytułu prowadzenia pozarolniczej
działalności gospodarczej ani nie były okresami zwolnienia z opłacania składek
na ten rodzaj ubezpieczenia społecznego w rozumieniu art. 6 ust. 2 pkt 14a
ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpie-
czeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm.).

Przewodniczący SSN Maria Tyszel, Sędziowie SN: Beata Gudowska,
Zbigniew Myszka (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2003 r.
sprawy z wniosku Janusza J. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Od-
działowi w K. o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, na skutek kasacji
wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 26 marca 2002 r. [..]

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie wyrokiem
z dnia 26 marca 2002 r. zmienił zaskarżony przez organ rentowy wyrok Sądu Okrę-
gowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia 30 marca 2001
r., w jego punktach I i II, w ten sposób, że oddalił odwołanie Janusza L. od decyzji z
dnia 30 grudnia 1999 r., odmawiającej przyznania mu renty z tytułu niezdolności do
pracy. W sprawie tej organ rentowy utrzymywał, iż wnioskodawca nie udowodnił co
najmniej 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych przypadających w ostatnim
dziesięcioleciu przed powstaniem niezdolności do pracy, tj. w okresie od 1 paździer-
nika 1989 r. do 30 września 1999 r., ani w dziesięcioleciu liczonym wstecz od daty
złożenia wniosku rentowego, tj. od 1 grudnia 1989 r. do 30 listopada 1999 r. W tych
okresach jego staż ubezpieczeniowy wyniósł jedynie 4 lata, 1 miesiąc i 13 dni. Po
ustaleniu na podstawie opinii biegłych, że ze względu na stan zaawansowania scho-
rzeń wnioskodawca kwalifikował się do osób czasowo niezdolnych do pracy na okres
jednego roku, licząc od dnia 1 września 1999 r., Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną
decyzję i przyznał wnioskodawcy rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy na
okres jednego roku, począwszy od dnia 30 listopada 1999 r., a w pozostałym zakre-
sie odwołanie oddalił. Rozstrzygając o spornej kwestii, czy wnioskodawca spełnił wa-
runek legitymowania się wymaganym pięcioletnim okresem ubezpieczenia, Sąd ten
przyjął, iż do tego okresu należy uwzględnić sporny okres ubezpieczenia od 1 wrze-
śnia 1990 r. do 30 listopada 1991 r., który wnioskodawca wskazał jako okres prowa-
dzenia działalności gospodarczej - transportu osobowego, co potwierdził także w
swoich zeznaniach. Ponadto organ rentowy w zaświadczeniach z 12 lipca 1993 r. i
15 kwietnia 1998 r., a także w piśmie z dnia 27 listopada 1997 r. skierowanym do
Sądu Rejonowego w Krakowie Wydziału III Rodzinnego potwierdzał, iż w spornym
okresie wnioskodawca opłacał składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowa-
dzenia działalności gospodarczej. Następnie ,,w trakcie aprobaty" organ rentowy sko-
rygował podleganie temu ubezpieczeniu przez wnioskodawcę w ten sposób, że w
miejsce okresu od 1 września 1990 r. do 30 listopada 1991 r. (15 miesięcy), przyjął
za udowodniony jedynie okres od 1 września 1991 r. do 30 listopada 1991 r. (3 mie-
siące). W ocenie Sądu Okręgowego dokonana korekta nie była skuteczna, ,,skoro
aprobata przejawia się zaznaczeniem tekstu kolorem (co miało miejsce w niniejszej
sprawie) i nie jest opatrzona pieczątką 'aprobaty' z podaniem danych personalnych i
podpisu właściwej osoby, czego w konkretnym przypadku brak", co wskazywało na
pomyłkę osoby sporządzającej zaświadczenie z dnia 3 grudnia 1999 r. Wprawdzie w
dniu 1 września 1991 r. wnioskodawca skierował do organu rentowego pismo o
wznowieniu przezeń działalności usługowej (taxi), zawieszonej od dnia 20 kwietnia
1990 r., które wszakże nie stanowiło dowodu, że w okresie od 31 sierpnia 1990 r. do
1 września 1991 r. nie podlegał on ubezpieczeniu. Ostatecznie Sąd Okręgowy
uwzględnił wnioskodawcy okres podlegania ubezpieczeniu społecznemu osób pro-
wadzących działalność gospodarczą od września 1990 r. do 30 listopada 1991 r., co
sprawiło, iż wypełnił on warunek posiadania stażu 5 letniego ubezpieczenia koniecz-
ny do przyznania mu prawa do renty okresowej z tytułu częściowej niezdolności do
pracy.
Stanowiska tego nie podzielił Sąd Apelacyjny, który wskazał, iż kwestią sporną
było ustalenie, czy wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu społecznemu w tytułu
prowadzonej działalności gospodarczej od 1 września 1990 r. do 30 listopada 1991
r., czy też od 1 września 1991 r. do 30 listopada 1991 r. Zdaniem tego Sądu, przy
wydawaniu pierwszego zaświadczenia o podleganiu wnioskodawcy ubezpieczeniu
społecznemu od 1 września 1990 r. do 30 listopada 1991 r. miała miejsce pomyłka
ze strony osoby wystawiającej zaświadczenie, a kolejne zaświadczenia były powiele-
niem tego pierwszego. Tymczasem zeznania wnioskodawcy jakoby od 1 września
1990 r. rozpoczął on ,,prowadzenie taksówki" pozostają w sprzeczności z jego aktami
składkowymi, albowiem w dniu 20 kwietnia 1990 r. zgłosił on przerwę w prowadzeniu
transportu osobowego na czas nieokreślony, uzasadniając ją spadkiem zaintereso-
wania usługami transportowymi. O ponownym podjęciu tej działalności zobowiązał
się powiadomić organ rentowy odrębnym pismem, które skierował dopiero w dniu 2
września 1991 r., informując że z dniem 1 września 1991 r. wznowił działalność usłu-
gową taxi, zawieszoną czasowo od dnia 20 kwietnia 1990 r. Z tego oświadczenia
wynika, iż ,,jest wręcz niewiarygodne, że już rok wcześniej, tj. 1 września 1990 r. tę
działalność wznowił". Następnie Sąd Apelacyjny nie wykluczył, że wnioskodawca bez
zgłaszania wznowienia tej działalności faktycznie ją prowadził, tyle że nie opłacał
składek na ubezpieczenie społeczne z tego tytułu, co wynika z akt składkowych.
Uzasadniało to odmowę uznania za okres podlegania ubezpieczeniu okresu od dnia
1 września 1990 r. do 31 sierpnia 1991 r., wskutek czego wnioskodawca nie legity-
mował się 5 letnim stażem ubezpieczenia koniecznym do przyznania mu uprawnień
rentowych.
W kasacji wnioskodawca podniósł następujące zarzuty: 1) naruszenia przepi-
sów prawa materialnego - art. 6 k.c. w związku z art. 117 ust. 1 ustawy z dnia 17
grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń społecznych w
związku z art. 244 § 1 i 2 k.p.c. - poprzez ich niezastosowanie - polegające na odmo-
wie przyznania mocy dowodowej urzędowym zaświadczeniem potwierdzającym
okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu przez wnioskodawcy, ,,pomimo nie
powołania przez przeciwnika procesowego dowodu przeciwko ich treści", 2) naru-
szenia art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 257 k.p.c. - przez naruszenie zasady swo-
bodnej oceny dowodów ,,polegające na zaniechaniu oceny faktu przerobienia akt
składkowych przez pozwanego i niewłaściwą ocenę mocy dowodowej tak przero-
bionych dokumentów", a także przez wydanie zaskarżonego orzeczenia ,,z całkowi-
tym pominięciem zasad wynikających z przepisów ustawy Kodeks postępowania
administracyjnego z dnia 14.06.1960 r. zawartych w rozdziale 2 'Protokoły i adnota-
cje', w szczególności art. 67, art. 68 i art. 72 k.p.a.", 3) naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.
w związku z art. 244 § 1 i 2 k.p.c. - przez nieuznanie ,,za dowód dokumentów urzę-
dowych w postaci oryginalnych zaświadczeń ZUS oraz odpowiedzi tego organu na
odezwę sądową", które potwierdzają, iż w spornym okresie wnioskodawca opłacił
składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej,
4) naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. w związku z art. 233 § 1 k.p.c. - przez niewyjaśnie-
nie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ,,w oparciu o jakie dowody Sąd drugiej
instancji uznał za udowodnione fakty mające bezpośredni wpływ na wynik sprawy
oraz pominięcie zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego poprzez
przyjęcie, że niekompletne akta składkowe będące w posiadaniu pozwanego,
uprawniały go w postępowaniu o przyznanie świadczeń rentowych po weryfikacji
uprzednio wydanych zaświadczeń (z 1993 r., 1997 r., 1998 r.) na podstawie obecnie
posiadanych dokumentów, w takim zakresie w jakim, było to konieczne do uzasad-
nienia wydania niekorzystnej decyzji dla Wnioskodawcy". Na tych podstawach skar-
żący domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponow-
nego rozpoznania, ,,z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego".
Jako okoliczności uzasadniające rozpoznanie kasacji wskazano kwestię wy-
dania niekorzystnego wyroku ,,na podstawie ustaleń dokonanych w oparciu o doku-
menty znajdujące się w posiadaniu organu państwowego, których treść została prze-
robiona przez pracowników tego organu w sposób niedopuszczalny w świetle
prawa". Bezprawna praktyka organu rentowego polegająca ,,na dowolnym przerabia-
niu dokumentów składkowych bez zachowania obowiązującej przez ten organ proce-
dury", którą ,,pozanormatywnie" zaaprobował Sąd Apelacyjny, jest sprzeczna z kon-
stytucyjnymi zasadami praworządności, równości i sprawiedliwości obowiązującymi
w demokratycznym państwie prawnym (art. 2, 7 i 32 Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej). Skarżący utrzymywał, iż pisma wnioskodawcy, na które powołał się Sąd
Apelacyjny, dotyczyły jedynie czasowego zawieszenia prowadzonej działalności
gospodarczej, natomiast organ rentowy kilkakrotnie urzędowo poświadczył, iż wnio-
skodawca uregulował składki za okres od 1 września 1990 r. do 30 sierpnia 1991 r.,
zwłaszcza że obowiązujące ówcześnie przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z
dnia 29 stycznia 1990 r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubez-
pieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania
składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego, dopuszczały możliwość opłacania
składek w okresie zawieszenia prowadzonej działalności gospodarczej [...].

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja nie ma usprawiedliwionych podstaw prawnych. Kwestią sporną w
rozpoznawanej sprawie było wykazanie przez wnioskodawcę, że spełnił ustawowy
warunek posiadania pięcioletniego okresu ubezpieczenia w ostatnim dziesięcioleciu
przed powstaniem u niego niezdolności do pracy (lub przed dniem złożenia wniosku
rentowego), co było uzależnione od ustalenia, czy podlegał on i opłacał składki na
ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej od 1 wrze-
śnia 1990 r. do 30 listopada 1991 r., czy też jedynie od 1 września 1991 r. do 30 lis-
topada 1991 r., jak przyjęły organ rentowy oraz Sąd Apelacyjny. Twierdzenia kasacji
opierają się na założeniu, że zaświadczenia organu ubezpieczeń społecznych doty-
czące przebiegu ubezpieczenia mają generalnie charakter ostateczny i niepodważal-
ny, nawet gdyby były dotknięte błędem dotyczącym dokumentowania przebiegu
ubezpieczenia. W rozpoznawanej sprawie dotyczy to zaświadczeń wydanych przez
organ rentowy 12 lipca 1993 r. i 15 kwietnia 1998 r., a także poświadczenia tego or-
ganu zawartego w piśmie z dnia 27 listopada 1997 r. skierowanym do Sądu Rejono-
wego w Krakowie Wydziału III Rodzinnego, z których wynikało, iż w całym spornym
okresie wnioskodawca podlegał ubezpieczeniu społecznemu jako osoba prowadząca
działalność gospodarczą i zalegał w opłatach składek na to ubezpieczenie społeczne
w innym, niż sporny, okresie.
Ze względu na swoją treść dokumenty te miały charakter informacyjny (co do
przebiegu okresów podlegania ubezpieczenia społecznego wnioskodawcy) i wcale
nie wynikało z nich wprost, jakoby w całym spornym okresie opłacił on składki na
ubezpieczenie społeczne, gdyż sygnalizacja o istniejących zaległościach w dokona-
niu tych opłat mogła odnosić się do zaległości składkowych nieprzedawnionych w
datach wystawiania tych dokumentów. Gdyby nawet wnioskodawca w spornym okre-
sie (od 1 września 1990 r. do 30 listopada sierpnia 1991 r.), zgodnie z wydanymi za-
świadczeniami, podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu osób prowadzących dzia-
łalność gospodarczą, ale nie opłacał składek z tego tytułu, to całego okresu spornego
i tak nie można było uznać za składkowy okres ubezpieczenia, ponieważ - zgodnie z
art. 6 ust. 2 pkt 14a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Fun-
duszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118 ze zm., powoływanej da-
lej jako ustawa o emeryturach i rentach) - za takie okresy uważa się przypadające
przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy prowadzenia pozarolniczej działalności go-
spodarczej, za które opłacono składkę na to ubezpieczenie, lub w których występo-
wało zwolnienie od opłacania składek.
Nie ulega wątpliwości, że dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej
formie przez powołany do tego organ rentowy w zakresie jego działania, dowodzą
tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone (art. 244 § 1 k.p.c.). Stwarza to do-
mniemanie zgodności z prawdą tego, co zostało urzędowo zaświadczone, tyle że jest
to domniemanie wzruszalne w drodze przeciwdowodu zmierzającego do wykazania,
że wnioskodawca nie podlegał i nie opłacił składek na ubezpieczenie społeczne w
całym spornym okresie, a jedynie w okresie od 1 września 1991 r. do 30 listopada
1991 r. Następnie bowiem organ rentowy, rozpoznając wniosek rentowy wniosko-
dawcy, skorygował okres jego podlegania ubezpieczeniu osób prowadzących dzia-
łalność gospodarczą i opłacania składek na to ubezpieczenie w spornym okresie w
ten sposób, że w miejsce okresu od 1 września 1990 r. do 30 listopada 1991 r. (15
miesięcy), przyjął za udowodniony jedynie okres od 1 września 1991 r. do 30 listopa-
da 1991 r. (3 miesiące), utrzymując, iż poprzednie zaświadczenia wydane ,,dla celów
nierentowych" były dotknięte błędem osób wystawiających te dokumenty. Nie sposób
kwestionować tego, iż pierwsza korekta spornego okresu podlegania ubezpieczeniu i
opłacania przez wnioskodawcę składek na ubezpieczenie społeczne osób prowa-
dzących działalność gospodarczą, dokonana ,,w trakcie aprobaty" w dniu 3 grudnia
1999 r., była dotknięta brakami w rozumieniu art. 67,68 i 72 k.p.a. w związku z art.
180 §1 k.p.a., skoro ,,aprobata" ta nosiła ślady wyraźnego przerobienia danych skra-
cających długość spornego okresu ubezpieczenia i nie była opatrzona co najmniej
adnotacją pozwalającą zidentyfikować personalia i podpis uprawnionego pracownika
organu rentowego.
Tego rodzaju wady i ich wpływ na rozstrzygnięcie o dochodzonym przez wnio-
skodawcę prawie do renty z tytułu niezdolności do pracy (prowadzenia działalności
gospodarczej) były wszakże przedmiotem postępowania dowodowego przed sądami
ubezpieczeń społecznych, które weryfikowały walor dowodowy wszystkich doku-
mentów mających istotne znaczenie dla ustalenia rzeczywistego przebiegu spornego
okresu podlegania wnioskodawcy ubezpieczeniu społecznemu osób prowadzących
działalność gospodarczą oraz opłacania składek na to ubezpieczenie. Braki te nie
miały zatem wpływu na rozstrzygnięcie sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych.
W tym zakresie gołosłowne jest twierdzenie skarżącego, jakoby organ rentowy nie
wykazywał własnego błędu dotyczącego rzeczywistego przebiegu ubezpieczenia
wnioskodawcy w spornym okresie. Tymczasem w piśmie z dnia 12 października
2000 r. organ ten powołał się na dane wynikające ze zgłoszenia przez wnioskodawcę
likwidacji działalności gospodarczej w zakresie handlu obwoźnego od dnia 1 wrześ-
nia 1990 r., a także na jego pismo o wznowieniu przezeń działalności w zakresie
transportu osobowego od dnia 1 września 1991 r. To stanowisko organu rentowego
stanowiło przeciwdowód zmierzający do ,,anulowania zaświadczeń wydanych w dn.
12.VII.1993 r. i z dn. 13.IV. 1998 r. w części dotyczącej okresów ubezpieczenia".
W takich okolicznościach sprawy zadaniem Sądów meriti była ocena wartości
dowodowej tych rozbieżnych dokumentów dotyczących podlegania wnioskodawcy w
spornym okresie ubezpieczeniu społecznemu osób prowadzących działalność gos-
podarczą oraz opłacania składek na to ubezpieczenie. Oceniając wartość dowodową
tych rozbieżnych dokumentów o przebiegu ubezpieczenia wnioskodawcy w spornym
okresie, Sąd Apelacyjny uznał niepodważalny i przesądzający walor dowodowy wła-
snoręcznie sporządzonych i podpisanych przez wnioskodawcę pism kierowanych
przezeń do organu rentowego, które jednoznacznie potwierdzały stosowane przezeń
praktyki powiadamiania o przerwach w prowadzonych rodzajach działalności gospo-
darczej. W tym zakresie Sąd drugiej instancji nie dopuścił się zarzucanych mu uchy-
bień prawa procesowego w sposób, który mógł wpłynąć na wynik sprawy, albowiem -
spośród licznych pism kierowanych przez wnioskodawcę do organu rentowego - traf-
nie zwrócił uwagę na jego pisemne zawiadomienie z dnia 3 września 1990 r. o tym,
że z dniem 31 sierpnia 1990 r. zakończył on prowadzenie działalności gospodarczej
w zakresie handlu obwoźnego, wnosząc o wykreślenie go z ewidencji [...]. Ponadto w
dniu 20 kwietnia 1990 r. wnioskodawca zgłosił przerwę w prowadzeniu transportu
osobowego na czas nieokreślony, uzasadniając ją spadkiem zainteresowania usłu-
gami transportowymi i zobowiązując się powiadomić organ rentowy o ponownym
podjęciu tej działalności odrębnym pismem [...]. Pismo o wznowieniu działalności
,,usługowej - taksówka osobowa - zawieszoną czasowo od dn. 20.04.1990 r." złożył w
organie rentowym w dniu 2 września 1991 r. [...]. Te pisemne oświadczenia wniosko-
dawcy dotyczące spornego okresu pozwalały jednoznacznie ustalić, iż wnioskodaw-
ca przerwał i nie prowadził działalności gospodarczej w zakresie transportu osobo-
wego w okresie od 20 kwietnia 1990 r. do 31 sierpnia 1991 r., a zatem nie mógł
podlegać ubezpieczeniu społecznemu z tego tytułu, ani z tytułu zakończonej z dniem
1 września 1991 r. działalności gospodarczej w zakresie handlu obwoźnego, wcze-
śniej także ,,przerwanej" od dnia 1 lipca 1990 r. do dnia 31 sierpnia 1990 r. Następnie
bowiem wnioskodawca ,,wznowił" działalność w zakresie transportu osobowego od 1
września 1991 r., o czym powiadomił organ rentowy odrębnym pismem z dnia 2
września 1991 r. i prowadził ją do 30 listopada 1991 r., po czym kolejny raz przerwał
ją na czas nieokreślony pismem z dnia 9 grudnia 1991 r., zobowiązując się do poin-
formowania o wznowieniu usług osobnym pismem. Powiadamianie o stosowanych
przez wnioskodawcę przerwach w prowadzonej działalności gospodarczej dotyczyły
także innych, niż sporny, okresów, a tego rodzaju praktyki istotnie byłyby nieracjonal-
ne, gdyby zmierzały w innym celu niż uniknięcie obowiązku opłacania składek na ten
rodzaj ubezpieczenia społecznego w okresach przerw w prowadzonej działalności
gospodarczej. Okresy tych przerw wnioskodawca wykazywał jako okresy ,,działalno-
ści zawieszonej" w kwestionariuszu dotyczącym okresów składkowych i nieskładko-
wych, z wyjątkiem okresu spornej przerwy od 20 kwietnia 1990 r. do 31 sierpnia 1991
r. W tym zakresie odwoływał się do wiążącego waloru dowodowego zaświadczeń
organu rentowego wydanych w 1993, 1997 i 1998 r., z których wynikało, iż jakoby
podlegał wówczas ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzonej działalności
gospodarczej i nie miał zaległości w opłacaniu składek. Równocześnie wnioskodaw-
ca nie podważał mocy dowodowej własnoręcznych pisemnych oświadczeń jedno-
znacznie potwierdzających przerwę w prowadzeniu transportu osobowego w okresie
od 20 kwietnia 1990 r. do 31 sierpnia 1991 r. W ocenie Sądu Najwyższego decydują-
ce znaczenie w tym procesie dowodowym i jego sądowej ocenie (art. 233 § 1 k.p.c.)
miało to, że prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego wymaga spełnienia
ustawowo określonych przesłanek, kreujących uprawnienie do dochodzonych świad-
czeń z mocy samego prawa, co sprawia, że sądy ubezpieczeń społecznych są
uprawnione do weryfikowania materialnej mocy dowodowej dokumentów w ich za-
kresie zaświadczającym o przebiegu okresów ubezpieczenia warunkujących nabycie
świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Sprawdzenie prawdziwości zawartości do-
kumentów wymaganych do nabycia świadczeń z ubezpieczenia społecznego może
nastąpić za pomocą wszelkich środków dowodowych, co sprawia, że dotknięte błę-
dem dotyczącym dokumentowania przebiegu ubezpieczenia zaświadczenia organu
ubezpieczeń społecznych nie uchylają się spod weryfikacji sądowej. Wyjaśnienie
przypadków spornych nie wyklucza inicjatywy dowodowej sądu (art. 232 zdanie dru-
gie k.p.c.), skoro sporne okresy ubezpieczenia mogą być uznane orzeczeniem sądu
(art. 117 ust. 1 in fine ustawy o emeryturach i rentach). Oznacza to, że nie można
nabyć prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego korzystając jedynie z for-
malnej mocy dowodowej dokumentów, które nie zostały pozytywnie zweryfikowane w
zakresie rzeczywistego wypełnienia przesłanek kreujących dochodzone świadczenie,
określonych w bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa ubezpieczeń spo-
łecznych. Istniejący w sprawie materiał dowodowy uprawniał Sąd Apelacyjny do
przyjęcia, że zgłoszone przerwy w prowadzeniu działalności gospodarczej w spor-
nym okresie prowadziły do zaprzestania prowadzenia przez wnioskodawcę tej dzia-
łalności, przeto nie były objęte obowiązkiem ubezpieczenia społecznego z tytułu
prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej ani nie były okresami zwolnie-
nia z opłacania składek na ten rodzaj ubezpieczenia społecznego w rozumieniu art. 6
ust. 2 pkt 14a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych. Wbrew twierdzeniom kasacji, ustalenie takie nie nastąpiło
w drodze usankcjonowania bezprawnej praktyki organu rentowego, ,,polegającej na
dowolnym przerabianiu dokumentów składkowych", ale wskutek uprawnionej
sądowej oceny całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, który po-
zwalał przyjąć, iż okresy przerw w prowadzeniu przez wnioskodawcę działalności
gospodarczej nie były składkowymi okresami podlegania i opłacania składek na ten
rodzaj ubezpieczenia społecznego (art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 6 ust. 2 pkt
14a i art. 117 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach).
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy oddalił kasację nie mającą
usprawiedliwionych podstaw prawnych (art. 39312 k.p.c.).
========================================
Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych - inne orzeczenia:
dokumentdata wyd.
[IA] II UK 98/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/5-6/73
2008-01-18 
[IA] II UK 87/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2009/5-6/72
2008-01-18 
[IA] II UK 53/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2008/23-24/358
2007-10-05 
[IA] II UK 40/07   Wyrok SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2008/23-24/357
2007-10-05 
[IA] II UK 32/07   Postanowienie SN
Orzecznictwo Sądu Najwyższego Zbiór Urzędowy Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych 2008/15-16/238
2007-06-25 
  • Adres publikacyjny: