Wyrok z dnia 3 kwietnia 2007 r.
II UK 165/06

Odrębność ubezpieczenia emerytalno-rentowego regulowanego ustawą z
dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Spo-
łecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) oraz ustawą z
dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz
ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66 ze zm.) powoduje nie-
możność nabycia przez emeryta wojskowego prawa do emerytury na podsta-
wie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, je-
żeli we wcześniej przyznanej emeryturze wojskowej uwzględniono okresy
ubezpieczenia lub zatrudnienia oraz inne okresy jako składkowe (art. 2 ust. 1
pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych).

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar (sprawozdawca), Sędziowie SN: Zbigniew
Hajn, Roman Kuczyński.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 kwietnia 2007 r.
sprawy z wniosku Józefa C. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Od-
działowi w W. o emeryturę, na skutek skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku
Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 marca 2006 r. [...]

o d d a l i ł skargę kasacyjną.

U z a s a d n i e n i e

Wyrokiem z dnia 20 marca 2006 r. [...] Sąd Apelacyjny w Warszawie, od-
dalił apelację wnioskodawcy Józefa C. od wyroku Sądu Okręgowego Warszawa
Praga - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 28 października
2005 r. w sprawie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w
W. o emeryturę, podzielając ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej
instancji oraz ich ocenę prawną, według której wnioskodawcy nie przysługiwało
dochodzone świadczenie (emerytura z ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emerytu-
rach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r.
Nr 39, poz. 353 ze zm.), ponieważ miał wcześniej ustalone prawo do emerytury
określonej w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy
zawodowych oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66 ze zm.),
obliczonej z uwzględnieniem okresów składkowych, o których mowa w art. 6 ust. 1
pkt 1-3, 5 i 7-10 oraz w ust. 2a ustawy o emeryturach i rentach z FUS (art. 2 ust. 1 tej
pierwszej ustawy).
Powyższy wyrok zaskarżył skargą kasacyjną pełnomocnik wnioskodawcy i za-
rzucając naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe za-
stosowanie art. 2 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. oraz art. 7
ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych
oraz ich rodzin, wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu
do ponownego rozpoznania wraz z orzeczeniem o kosztach postępowania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Stosownie do art. 39813 § 1 i 2 k.p.c., Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w
granicach skargi kasacyjnej (jej podstaw) i jest związany ustaleniami faktycznymi
stanowiącymi podstawę zaskarżonego orzeczenia, jeżeli skarga nie zawiera zarzutu
naruszenia przepisów postępowania - tak jak w rozpoznawanej sprawie - (bądź jeżeli
taki zarzut okaże się niezasadny). Okoliczności faktyczne rozpoznawanej sprawy nie
budzą wątpliwości, sporna pozostaje ich ocena w świetle przepisów prawa material-
nego. Decyzją z dnia 22 czerwca 2005 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych-Oddział
w W. odmówił wnioskodawcy prawa do emerytury, powołując art. 114 ust. 1a ustawy
z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, zgodnie z którym prawo do
świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu z urzędu, jeżeli po upra-
womocnieniu się decyzji okaże się, że przedłożone dowody nie dawały podstaw do
ustalenia prawa do emerytury lub renty albo ich wysokości, jednocześnie uchylając
wcześniej wydaną decyzję z dnia 28 kwietnia 2005 r., w której przyznał wnioskodaw-
cy dochodzone świadczenie.
Na podstawie art. 1 pkt 2 lit. a oraz pkt 3 lit. b ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o
zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. Nr 166, poz. 1609 ze zm.), z ubezpieczenia społecznego (tzw. powszech-
nego) wyłączono żołnierzy zawodowych, a także między innymi żołnierzy, którzy w
dniu wejścia w życie ustawy emerytalnej i ustawy o systemie ubezpieczeń społecz-
nych nie pozostawali w służbie. Tak więc od dnia 1 października 2003 r. (data wej-
ścia w życie tej ustawy), wszyscy żołnierze (także niepozostający w służbie) podle-
gają w zakresie nabywania uprawnień emerytalno-rentowych przepisom ustawy z
dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich
rodzin. Konsekwencją tej zmiany jest doliczenie - na wniosek zainteresowanego -
okresu podlegania powszechnemu ubezpieczeniu emerytalnemu do wysługi emery-
talnej określonej w przepisach ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawo-
dowych oraz ich rodzin. Bezsporne jest, że wnioskodawca zakończył służbę woj-
skową w dniu 9 czerwca 1980 r. i w dacie złożenia wniosku o emeryturę w Zakładzie
Ubezpieczeń Społecznych miał już ustalone przez Wojskowe Biuro Emerytalne
prawo do emerytury. Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o eme-
ryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, świadczenia na warunkach
i w wysokości określonej w ustawie nie przysługują, mimo spełnienia warunków do
nabycia prawa do świadczeń z ubezpieczeń emerytalnego i rentowych Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych, ubezpieczonym, którzy mają ustalone prawo do emery-
tury określonej między innymi ustawą o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawo-
dowych, obliczonej z uwzględnieniem okresów składkowych, o których mowa w art. 6
ust. 1 pkt 1-3, 5 i 7-10 oraz w ust. 2 ustawy. W świetle tego unormowania wniosko-
dawcy nie przysługuje prawo do emerytury w oparciu o ustawę o emeryturach i ren-
tach z FUS. W dacie złożenia wniosku o emeryturę (18 kwietnia 2005 r.) miał on bo-
wiem, ustalone prawo do emerytury wojskowej. Jak wynika z pisma Wojskowego
Biura Emerytalnego z dnia 10 czerwca 2005 r. do wysługi emerytalnej zaliczono Jó-
zefowi C. okres służby wojskowej od 25 września 1958 r. do 9 czerwca 1980 r. oraz
okresy zatrudnienia od 16 czerwca 1980 r. do 30 kwietnia 1981 r., od 5 maja 1981 r.
do 31 marca 1982 r., od 18 sierpnia 1982 r. do 25 stycznia 1989 r., od 26 stycznia
1989 r. do 22 września 1992 r., od 29 września 1992 r. do 16 października 2000 r.,
od 11 grudnia 2000 r. do 31 grudnia 2000 r. Wymienione okresy są okresami, o któ-
rych mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i ren-
tach z FUS, i zostały zaliczone do wysługi emerytalnej przy ustalaniu prawa do eme-
rytury wojskowej, wobec czego należy uznać, że została wyłączona możliwość naby-
cia przez wnioskodawcę świadczeń z ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wyłą-
czenie przewidziane w art. 2 ust. 2 powołanej ustawy ma charakter podmiotowy i
dotyczy wszystkich ubezpieczonych, którzy mają prawo do emerytury wojskowej,
jeżeli przy obliczeniu jej wysokości, uwzględnione zostały okresy ubezpieczenia bądź
zatrudnienia oraz inne określone jako okresy składkowe.
Nie jest również trafny zarzut naruszenia art. 7 ustawy o zaopatrzeniu emery-
talnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin. Przepis ten (w dacie wydania decyzji)
stanowił, że w razie zbiegu prawa do emerytury lub renty przewidzianych w ustawie z
prawem do emerytury lub renty albo do uposażenia w stanie spoczynku lub uposa-
żenia rodzinnego przewidzianych w odrębnych przepisach, wypłaca się świadczenie
wyższe lub wybrane przez osobę uprawnioną, jeżeli przepisy szczególne nie stano-
wią inaczej. Ustawa o emeryturach i rentach z FUS zawiera szczególne unormowa-
nia dotyczące osób, które spełniały warunki do otrzymania świadczeń określonych w
przepisach ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy i ich rodzin, co wyłącza w
takich sytuacjach stosowanie art. 7 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. Odrębność obu
systemów ubezpieczenia powoduje, że wnioskodawca jako emeryt wojskowy nie
mógł nabyć prawa do emerytury z ustawy o emeryturach i rentach z FUS (por. wyrok
z dnia 22 stycznia 2002 r., II UKN 58/01, OSNP 2003 nr 21, poz. 523).
Wobec powyższego, podzielając stanowisko zajęte w zaskarżonym wyroku,
Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
========================================