Wyrok z dnia 18 stycznia 2005 r.
II UK 128/04

Korzystanie z urlopów macierzyńskiego i wychowawczego w okresie po-
zostawania w stosunku pracy wyłącza obowiązek ubezpieczenia z tytułu jedno-
czesnego prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 6 ust. 1
pkt 5 w związku z art. 9 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych, Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.).

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Andrzej Kijowski, Barbara
Wagner (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 stycznia 2005 r.
sprawy z wniosku Adriany K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Od-
działowi w G. o nieobciążanie składką na ubezpieczenie społeczne, na skutek kasa-
cji organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 stycznia
2004 r. [...]

o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 29 stycznia 2004 r. [...] zmienił
wyrok Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu z dnia 4
lipca 2002 r. [...], oddalający odwołanie Adriany K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych z dnia 26 marca 2002 r., stwierdzającej podleganie obowiązkowym
ubezpieczeniom społecznym w okresie od 12 stycznia 1999 r. do 3 maja 1999 r. oraz
od 11 czerwca 1999 r. do 10 czerwca 2001 r. z tytułu prowadzenia działalności go-
spodarczej, zobowiązującej wnioskodawczynię do opłacenia składek na ubezpiecze-
nie społeczne oraz składek na Fundusz Pracy, w ten sposób, że ustalił, iż Adriana K.
nie ma obowiązku uiszczenia składek na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy z
tytułu podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu: emerytalnemu,
rentowemu, wypadkowemu za okres od 12 stycznia 1999 r. do 3 maja 1999 r. i od 11
czerwca 1999 r. do 10 czerwca 2001 r.
Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i ich
prawna ocena. Adriana K. od 1 kwietnia 1993 r. prowadzi działalność gospodarczą
na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Od 25 stycznia 1994 r.
jest również zatrudniona na podstawie umowy o pracę w wymiarze 1/2 etatu w Biurze
Usług Podatkowych Hanny i Jerzego K. w G. Z tytułu zatrudnienia w Biurze Usług
Podatkowych opłacono składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i
wypadkowe. Od dnia 1 stycznia 1999 r. wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia do
ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. W okre-
sie od 12 stycznia 1999 r. do 3 maja 1999 r. Adriana K. pobierała zasiłek macierzyń-
ski, a od 11 czerwca 1999 r. do 10 maja 2001 r., przebywała na urlopie wychowaw-
czym, otrzymując z tego tytułu zasiłek wychowawczy.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uznał, że wnioskodaw-
czyni, na podstawie art. 9 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.), powoływanej dalej jako
,,ustawa" lub ,,ustawa systemowa", podlegała obowiązkowemu ubezpieczeniu spo-
łecznemu z tytułu prowadzonej przez nią działalności gospodarczej.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, okoliczność, że Adriana K. przebywała na urlo-
pie macierzyńskim, a następnie na urlopie wychowawczym, nie pozbawiła jej ,,waloru
pracownika", wobec czego nie uzasadniała powstania obowiązku podlegania ubez-
pieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej
w spornym okresie. Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych w brzmieniu nadanym temu przepisowi ustawą z dnia 23 grudnia 1999
r. (Dz.U. Nr 110, poz. 1256), składki na ubezpieczenie społeczne - emerytalne i ren-
towe - osób przebywających na urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek
macierzyński oraz wypłacony zasiłek wychowawczy za czas urlopu wychowawczego
finansuje w całości budżet państwa za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Spo-
łecznych.
Pełnomocnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w G. zaskarżył ten
wyrok kasacją. Wskazując jako podstawy kasacji naruszenie prawa materialnego, a
to art. 16 ust. 8 i art. 9 ust. 6 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5 i pkt 19 ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych - poprzez przyjęcie poglądu, że ,,wnioskodawczyni prowa-
dząca pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie przebywania na urlopie ma-
cierzyńskim a następnie wychowawczym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o
pracę i pobierania stosownych zasiłków w tych okresach nie podlega ubezpieczeniu
społecznemu [...] i nie jest zobowiązana do opłacania składki na ubezpieczenie spo-
łeczne oraz składek na Fundusz Pracy", a także naruszenie przepisów postępowa-
nia, a mianowicie art. 233 k.p.c. - poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny
dowodów, a zwłaszcza nierozważenie wszechstronnie materiału dowodowego oraz
nieuwzględnienie okoliczności, że wnioskodawczyni w okresie pobierania zasiłku
macierzyńskiego i zasiłku wychowawczego prowadziła nadal pozarolniczą działal-
ność gospodarczą, pełnomocnik wniósł o ,,uchylenie wyroku i oddalenie apelacji
wnioskodawczyni [...] w całości oraz zasądzenie od wnioskodawczyni kosztów pro-
cesu postępowania kasacyjnego według norm przepisanych". Jako okoliczność uza-
sadniającą rozpoznanie kasacji powołał potrzebę wykładni art. 16 ust. 8 i art. 6 ust. 1
pkt 5 w związku z art. 9 ust. 6 i z art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych, wskazując jednocześnie na rozbieżność w orzecznictwie sądów.

W uzasadnieniu kasacji pełnomocnik organu rentowego podniósł, że stanowi-
sko Sądu w kwestii finansowania wypłaty zasiłku macierzyńskiego i zasiłku wycho-
wawczego przez budżet państwa za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecz-
nych jest błędne i wynika z niewłaściwego rozumienia zagadnienia występującego w
sprawie. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił również lakoniczność. W jego ocenie, z
uzasadnienia orzeczenia nie wynika jakie okoliczności Sąd wziął pod uwagę, a jakie
pominął. Sąd przyjął niewłaściwą podstawę rozstrzygnięcia - art. 16 ust. 8 ustawy o
systemie ubezpieczeń społecznych, pomijając art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy. Z art. 6
ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 powołanej ustawy wynika obowiązek ubezpieczenia eme-
rytalnego, rentowego i wypadkowego z tytułu prowadzonej działalności gospodar-
czej, także wówczas, gdy wnioskodawczyni korzysta z urlopu macierzyńskiego i
urlopu wychowawczego z tytułu zatrudnienia w ramach umowy o pracę i gdy w tym
okresie prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Zaprzestając świadczenia
pracy, wnioskodawczyni była więc zobowiązana do zgłoszenia się do ubezpieczenia
społecznego bez wezwania organu rentowego w terminie 7 dni od daty powstania
obowiązku ubezpieczenia. Stanowisko wyrażone przez Sąd Apelacyjny prowadzi do
nieuzasadnionego obciążania budżetu państwa wypłatami świadczeń macierzyń-
skich i wychowawczych na rzecz osób, które pomimo, że zaprzestały świadczyć
pracę w ramach umowy o pracę, wykonują ją nadal w ramach prowadzonej działal-
ności gospodarczej. Według skarżącego, prezentowany przez Sąd pogląd pozostaje
w sprzeczności z ,,ideą świadczeń społecznych, które mają być kierowane do osób
faktycznie ich potrzebujących".
W odpowiedzi na kasację wnioskodawczyni wnosiła o jej oddalenie.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Stan faktyczny rozpoznawanej sprawy nie jest skomplikowany. Adriana K.,
prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą od 1 kwietnia 1993 r., od 25
stycznia 1994 r. podjęła zatrudnienie na podstawie umowy o pracę w Biurze Usług
Podatkowych Hanny i Jerzego K. w G. w połowie wymiaru czasu pracy. Od 12 stycz-
nia do 3 maja 1999 r. korzystała z urlopu macierzyńskiego, a od 11 czerwca 1999 r.
do 10 maja 2001 r. z urlopu wychowawczego, pobierając z tych tytułów zasiłki - od-
powiednio - macierzyński i wychowawczy. Ustaleń tych w istocie nie kwestionowała
strona skarżąca. Zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. skierowany jest bowiem nie tyle
przeciwko prawidłowości ustaleń faktycznych, ile przeciwko ich prawnej ocenie. Sąd
uwzględnił wszak, wbrew odmiennemu twierdzeniu pełnomocnika Zakładu Ubezpie-
czeń Społecznych, okoliczność, że w okresie korzystania z urlopów macierzyńskiego
i wychowawczego ubezpieczona prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą.
Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, okoliczność tę nie tylko uwzględ-
nił, ale także, choć inaczej niż chciałby tego organ rentowy, ocenił i zakwalifikował
prawnie. Czy uczynił to właściwie, czy niewłaściwie jest kwestią prawa materialnego,
nie zaś procesowego.
Zakres podmiotowy przymusu ubezpieczeń emerytalnego i rentowego wyzna-
czają art. 6, 8 i 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych. Obowiązkowym ubezpieczeniom podlegają, między innymi, ,,osoby fi-
zyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami" (art. 6 ust. 1
pkt 1), a także te, które są ,,osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospo-
darczą" (art. 6 ust. 1 pkt 5). Ustawodawca przyjął zasadę przymusu ubezpieczeń z
jednego tytułu. Dlatego też, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy, osoby będące pracowni-
kami, ,,spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpiecze-
niami emerytalnym i rentowym z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami
tylko z tytułu stosunku pracy". Odnosząc ten przepis do stanu faktycznego rozpo-
znawanej sprawy należy przyjąć, że dopóki osoba prowadząca działalność gospo-
darczą pozostaje pracownikiem, dopóty podlega przymusowi ubezpieczenia wyłącz-
nie z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Wyjątek od zasady obowiązku
ubezpieczeń z jednego tytułu został przewidziany w art. 9 ust. 1a ustawy. Według
tego przepisu, ubezpieczony z tytułu pozostawania w stosunku pracy, którego pod-
stawa wymiaru składek ,,w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w
art. 18 ust. 4 pkt 5, podlega również obowiązkowo ubezpieczeniu z innych tytułów".
W art. 18 ust. 4 pkt 5 ustawy wymieniona została kwota minimalnego wynagrodzenia
za pracę (ustalanego na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r.
o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, Dz.U. Nr 200, poz. 1679 ze zm.).
Obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu podlegają również osoby ko-
rzystające z urlopu wychowawczego i pobierające zasiłek macierzyński lub zasiłek w
wysokości zasiłku macierzyńskiego (art. 6 ust. 1 pkt 19) - ,,od dnia spełnienia warun-
ków, o których mowa w art. 9 ust. 6, do dnia zaprzestania spełniania tych warunków"
(art. 13 pkt 13). Jak wynika z art. 9 ust. 6 ustawy w związku z jej art. 6 ust. 1 pkt 19,
przymus ubezpieczenia w odniesieniu do tej grupy ubezpieczonych istnieje tylko
wtedy, gdy ,,nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają innych ty-
tułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych". Z powołanych przepisów nie
wynika przymus ich ubezpieczenia z tych innych tytułów. Wynika z nich tyle tylko, że
względem osób przebywających na urlopach macierzyńskim i wychowawczym mają-
cych inny niż korzystanie z tych urlopów tytuł rodzący obowiązek ubezpieczenia, nie
powstaje obowiązek ubezpieczeń na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy.
Zasadniczą dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy jest kwestia czy Adria-
na K. korzystająca z urlopów macierzyńskiego i wychowawczego miała w tych okre-
sach inny tytuł ubezpieczenia niż opisany w art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy, czy nie, a
jeżeli miała - to jaki. Mówiąc inaczej - czy pozostając na urlopach i prowadząc w tym
czasie działalność gospodarczą utraciła status pracownika, czy go nie utraciła. W
konsekwencji, czy będąc pracownikiem i podlegając z tego tytułu przymusowi ubez-
pieczenia, powinna być objęta obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowego
z tytułu jednoczesnego prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
Ustawa systemowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 definiuje pracownika jako ,,osobę po-
zostającą w stosunku pracy", wprowadzając od tej definicji dla celów ubezpieczeń
społecznych dwa wyjątki. Pracownik - osoba pozostająca w stosunku pracy - trakto-
wany jest jako osoba współpracująca, jeżeli spełnia kryteria określone dla osób
współpracujących (art. 8 ust. 2 w związku z ust. 11). Za pracownika uważa się
osobę, niepozostającą wprawdzie w stosunku pracy, ale wykonującą pracę na pod-
stawie umowy prawa cywilnego (agencyjnej, zlecenia, o świadczenie usług lub zle-
cenia) zawartej z pracodawcą, z którym pozostaje ona w stosunku pracy ,,lub jeżeli w
ramach takiej mowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w sto-
sunku pracy" (art. 8 ust. 2a).
Według art. 13 pkt 1 ustawy, obowiązkowo ubezpieczeniom podlegają pra-
cownicy od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.
Urlopy macierzyński i wychowawczy są instytucjami prawa pracy. Zatem w
aspekcie statusu ubezpieczeniowego pracownika, należy kolejno rozważyć jakie jest
ich znaczenie dla bytu stosunku pracy. Nie mają żadnego. Mają natomiast znaczenie
dla realizacji stosunku pracy, tj. dla wykonywania przez jego podmioty wzajemnych
praw i obowiązków składających się na treść tego stosunku prawnego. Urlopy macie-
rzyński (art. 180 k.p.) i wychowawczy (art. 186 k.p.) są obligatoryjnymi dla pracodaw-
cy okresami zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy. Są zwolnieniami
od pracy, za czas których pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. Utrata
możliwości zarobkowania rekompensowana jest świadczeniami z zabezpieczenia
społecznego - zasiłkiem macierzyńskim z chorobowego ubezpieczenia społecznego
(art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubez-
pieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, Dz.U. Nr 60, poz. 636 ze
zm.) oraz zasiłkiem wychowawczym z zaopatrzenia społecznego, czy jak to określił
ustawodawca w art. 18 ust. 5a - z pomocy społecznej (rozdział 2a ustawy z dnia 1
grudnia 1994 r. o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych, jednolity
tekst: Dz.U. z 1998 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.). Tak więc przerwy w świadczeniu
pracy z tytułu urodzenia dziecka i sprawowania nad nim osobistej opieki nie są prze-
rwami w wykonywaniu pracy powodującymi utratę statusu pracownika.
Adriana K. była nieprzerwanie od 25 stycznia 1994 r. pracownikiem Biura
Usług Podatkowych. Skoro tak, to - pozostając w okresach korzystania z urlopów
macierzyńskiego i wychowawczego w stosunku pracy - stosownie do art. 9 ust. 1
zdanie pierwsze ustawy, nie podlegała obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i
rentowego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Mogła natomiast, zgodnie
z art. 9 ust. 1 zdanie drugie ustawy, ubezpieczyć się dobrowolnie.
Możliwa jest wszakże i inna wykładnia art. 6 ust 1 pkt 1, 5 i 19 oraz art. 9 ust.
1 i 6 ustawy, oparta na dosłownym ich brzmieniu. Tytułem przymusowego ubezpie-
czenia pracownika na czas korzystania z urlopów macierzyńskiego i wychowawcze-
go przestaje być pozostawanie w stosunku pracy, a staje się albo tylko owo przeby-
wanie na urlopach albo ,,zaktualizowany" inny tytuł ubezpieczenia. Jak się zdaje, ku
takiej właśnie wykładni skłania się dotychczasowe orzecznictwo (por. np. wyroki
Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 grudnia 2001 r., III AUa 1391/00, OSA
2003 nr 8, pos. 33 i Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2003 r., II UK 157/02, OSNP
2004 nr 1, poz. 9). Literalna wykładnia powołanych przepisów zapewne byłaby ko-
rzystna dla pracodawców (zwolnienie ich z obowiązku opłacania składek na ubezpie-
czenia społeczne za pracowników nieświadczących pracy - to obniżenie kosztów
pracy), mniej korzystna dla budżetu państwa, a więc dla wszystkich podatników
(przejęcie przez budżet obowiązku opłacania składki za ubezpieczonych pozostają-
cych w stosunku pracy - to zwiększenie wydatków w sferze socjalnej, kosztem za-
spokajania innych potrzeb publicznych), nie miałaby znaczenia dla organu rentowego
(ten ,,swoje" składki otrzyma - z budżetu państwa bądź od innego płatnika niebędą-
cego pracodawcą) oraz ubezpieczonego z tytułu tylko pozostawania w stosunku
pracy (zmiana płatnika składek nie spowoduje żadnej zmiany w dotychczasowym
jego nimi obciążeniu) i niekorzystna dla ubezpieczonych objętych obowiązkiem
ubezpieczeń z tytułu jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy i prowadzenia
działalności gospodarczej (staliby się one płatnikami składek, które dotychczas opła-
cał pracodawca, a których opłacania nie przejął budżet państwa). Trzeba by w takim
przypadku zbudować również jakąś logiczną, wewnętrznie spójną konstrukcję praw-
niczą dla uzasadnienia opisanej sytuacji. Hipotetycznie można by przyjąć, że na czas
trwania urlopów macierzyńskiego i wychowawczego (a właściwie, zgodnie z art. 13
pkt 13, ,,od dnia spełnienia warunków, o których mowa w art. 9 ust. 6") tytuł obowiąz-
ku ubezpieczenia - pozostawanie w stosunku pracy (art. 6 ust. 1 pkt 1) - albo prze-
kształcałby się (zmieniał, czy raczej zamieniał) w inny tytuł rodzący przymus ubez-
pieczeń (art. 6 ust. 1 pkt 19 lub pkt 5) albo ulegał zawieszeniu lub - ewentualnie -
ustawał. Z chwilą podjęcia pracy po zakończeniu urlopu (a ściślej - w dniu ,,zaprze-
stania spełniania warunków", o których mowa w art. 9 ust. 6) następowałoby ponow-
ne, niejako zwrotne, przekształcenie tytułu obowiązku ubezpieczeń albo odwieszenie
lub powstanie na nowo przymusu ubezpieczeń z tytułu pozostawania w stosunku
pracy. Co do kierunku rozstrzygnięcia tej kwestii brak jest jakichkolwiek wskazówek
ze strony ustawodawcy.
Pomijając jednak doktrynalny aspekt zasygnalizowanego zagadnienia, nale-
żałoby rozważyć konsekwencje aksjologiczne jedynie wykładni językowej analizowa-
nych przepisów. Jakkolwiek prawo ubezpieczenia społecznego uważa się pow-
szechnie za prawo ścisłe, nie oznacza to, iżby jego przepisy należało wykładać tylko
przy użyciu reguł wykładni gramatycznej. Zgodnie z art. 2a ust. 1 ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych, ustawa ,,stoi na gruncie równego traktowania ubezpieczo-
nych", a zasada ta dotyczy, między innymi, ,,warunków objęcia systemem ubezpie-
czeń społecznych" oraz ,,obowiązku opłacania i obliczania wysokości składek na
ubezpieczenie społeczne" (ust. 2 pkt 1 i 2). Kryteria dyferencjacji sytuacji ubezpie-
czonych w ramach systemu powinny mieć jeśli nie szczególne, to na pewno mocne,
nie tylko fiskalne, uzasadnienie. Jeżeli za modelowy przyjąć status ubezpieczonego z
tytułu pozostawania w stosunku pracy (za czym przemawiają racje zarówno histo-
ryczne, jak i normatywne), to za każdym uregulowaniem mniej korzystnym dla ubez-
pieczonych z innych tytułów powinny stać przekonujące racje. Zasada równego
traktowania ma nie tylko charakter deklaratywny, ale przede wszystkim normatywny.
Niezastosowanie jej wobec ubezpieczonego może stanowić samodzielną podstawę
,,dochodzenia roszczeń z tytułu ubezpieczeń z ubezpieczenia społecznego przed
sądem" (art. 2a ust. 3). Wykładając więc przepisy ustawy systemowej należy
uwzględnić również ten ,,równościowy" czy też ,,niedyskryminacyjny" aspekt. W kon-
kluzji należy stwierdzić, że pracownik, który nie ma innego tytułu ubezpieczenia,
podlega w okresach korzystania z urlopów wychowawczego i macierzyńskiego (po-
bierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego)
przymusowi ubezpieczeń z tych tytułów (art. 6 ust. 1 pkt 19). Pracownik, który ma
inny tytuł ubezpieczenia nie podlega przymusowi ubezpieczenia na podstawie art. 6
ust. 1 pkt 19 ustawy. Korzystanie z urlopów macierzyńskiego i wychowawczego w
okresie pozostawania w stosunku pracy nie aktualizuje obowiązku pracownika ubez-
pieczenia z tytułu jednoczesnego prowadzenia w tych okresach pozarolniczej dzia-
łalności gospodarczej (art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 9 ust. 6).
Za taką interpretacją wykładanych przepisów przemawiają również względy
systemowe, a mianowicie zakwalifikowanie urlopów wychowawczych ,,przypadają-
cych przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty" jako okresów nieskładko-
wych (art. 7 pkt 6 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Fundu-
szu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze
zm.). Przepis ten, przy założeniu, że w okresie urlopu wychowawczego korzystający
z niego podlega zawsze przymusowi ubezpieczenia - na podstawie art. 6 ust. 1 pkt
19 lub na podstawie innego tytułu np. art. 6 ust. 1 pkt 5 - byłby po 1 stycznia 1999 r.
zbędny.
Skoro do wnioskodawczyni nie ma zastosowania art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy,
nie ma i zastosowania art. 16 ust. 8 ustawy. Podniesiony w kasacji zarzut naruszenia
tych przepisów jest trafny. Nie jest natomiast usprawiedliwiony zarzut uchybienia art.
9 ust. 6 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy. Słusznie też pełnomocnik organu
rentowego, w uzasadnieniu podstaw kasacji, zarzucił Sądowi drugiej instancji nad-
mierną lakoniczność w ujawnieniu na piśmie motywów rozstrzygnięcia zawartego w
zaskarżonym wyroku. Nie powołał jednak jako podstawy kasacji uchybienia art. 328
§ 2 k.p.c. i nie wyjaśnił jaki wpływ mogło mieć ono na wynik sprawy. Sąd Najwyższy
rozpoznaje sprawę w granicach zaskarżenia kasacją oraz jej podstaw (art. 39311 § 1
k.p.c.).
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy, stosownie do art. 39312 k.p.c.,
orzekł jak w sentencji.
========================================