Wyrok z dnia 10 kwietnia 1997 r.
I PKN 90/97

Interes pracodawcy (urzędu miejskiego) może uzasadniać wypowiedzenie
umowy o pracę emerytowi posiadającemu stałe źródło dochodu w celu
zatrudnienia w jego miejsce bezrobotnego.

Przewodniczący SSN: Walerian Sanetra, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka,
Andrzej Wróbel (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 1997 r. sprawy z powództwa
Piotra B. przeciwko Urzędowi Miasta L. o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, na
skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Katowicach-Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku z dnia 10 października
1996 r. [...]

o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e

Piotr B. w kasacji od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Katowicach-Ośrodka Zamiejscowego w Rybniku [...] oddalającego
rewizję powoda od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Tychach z dnia 31 maja
1996 r. [...] oddalającego powództwo Piotra B. o uznanie wypowiedzenia za
bezskuteczne, zarzucił zaskarżonemu wyrokowi naruszenie prawa materialnego przez
błędną jego wykładnię, a w szczególności art. 45 Kodeksu pracy przez przyjęcie, że
pobieranie przez powoda emerytury uzasadnia rozwiązanie z nim umowy o pracę za
wypowiedzeniem. Wskazując na powyższą podstawę wniósł o zmianę tego wyroku i
przywrócenie powoda do pracy oraz zasądzenie wynagrodzenia za czas pozostawania
bez pracy przy uwzględnieniu kosztów postępowania kasacyjnego lub uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd
Wojewódzki w Katowicach albo Sąd Rejonowy w Tychach. W uzasadnieniu podstaw
kasacyjnych stwierdził, że błędny jest pogląd Sądu, iż fakt pobierania świadczenia
emerytalnego przez pracownika uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę. Identycznie
należy ocenić stanowisko, iż pracodawca - organ samorządu terytorialnego - w ramach
realizacji postulatów wyborczych uprawniony jest do rozwiązywania umów o pracę z
emerytami i rencistami celem zatrudnienia bezrobotnych. Tego rodzaju postępowanie
pracodawcy narusza zawarty w art. 113 Kodeksu pracy zakaz dyskryminacji pracownika
w stosunkach pracy. Podstawą oceny pracownika powinny być jego kwalifikacje i
wypełnianie obowiązków pracowniczych. Powód posiadał wysokie kwalifikacje
zawodowe i nienagannie wypełniał obowiązki wynikające ze stosunku pracy. Ocena
sytuacji życiowej i materialnej powoda oraz bezrobocia dokonana przez Sąd jest
nietrafna. Zwalczanie bezrobocia powinno się odbywać przez tworzenie nowych miejsc
pracy, a nie zwalnianie emerytów i rencistów.

Sąd Najwyższy zważył co następuje:

Zarzut naruszenia art. 45 Kodeksu pracy nie jest trafny. Przyczynę wypowiedze-
nia umowy o pracę mogą bowiem stanowić również okoliczności niezależne od
pracownika, jeżeli przemawia za tym uzasadniony interes zakładu pracy (uchwała
pełnego składu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 27 czerwca 1985 r., III
PZP 10/85 OSNCP 1985 z. 11 poz. 164). Sąd przyjął prawidłowo, że wypowiedzenie
powodowi umowy o pracę było skutkiem konsekwentnie prowadzonej przez pozwanego
polityki zatrudnienia osób bezrobotnych lub osób pobierających rentę inwalidzką i
znajdujących się w ciężkiej sytuacji materialnej w miejsce emerytów posiadających stałe
źródło dochodu. Należy podkreślić, że pracodawca (Urząd Miejski w L.) jako organ
samorządu terytorialnego jest obowiązany do prowadzenia polityki racjonalnego
zatrudnienia uwzględniającej również interesy bezrobotnych mieszkańców wspólnoty
samorządowej. Interes zakładu pracy (urzędu miejskiego) może zatem uzasadniać
wypowiedzenie umowy o pracę emerytowi posiadającemu stałe źródło dochodu w celu
zatrudnienia w jego miejsce bezrobotnego mieszkańca miasta. Okoliczność, że powód
posiadał odpowiednie kwalifikacje do zajmowania stanowiska inspektora Straży
Miejskiej i nienagannie wykonywał swe obowiązki wynikające ze stosunku pracy nie
przesądza sama przez się o uznaniu wypowiedzenia mu umowy o pracę za
bezzasadne. Przy ocenie zasadności wypowiedzenia umowy o pracę uwzględnia się
bowiem nie tylko uzasadniony interes pracownika lecz także uzasadniony interes
zakładu pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1975 r., I PRN 34/75
OSNCP 1976 z. 7-8 poz. 175). Ponadto brak jest podstaw do przyjęcia, co sugeruje
kasacja, że interes pracownika jest w tym zakresie prawnie i aksjologicznie donioślejszy
od interesu pracodawcy wyrażającego się w prowadzeniu racjonalnej polityki
zatrudniania bezrobotnych.
Rozpoznając sprawę w granicach podstaw i wniosków kasacyjnych (art. 39311
KPC) Sąd Najwyższy nie rozważał zawartego w uzasadnieniu tych podstaw zarzutu
naruszenia zakazu dyskryminacji pracownika w stosunkach pracy.
Biorąc powyższe pod rozwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.

========================================