Wyrok z dnia 7 kwietnia 1998 r.
I PKN 78/98

Funkcjonariusz straży przemysłowej, który wykonuje służbę w stanie po
użyciu alkoholu, ciężko narusza podstawowe obowiązki pracownicze (art. 52 §
1 pkt 1 KP), choćby nie zostały ujawnione szczególne następstwa tego naru-
szenia.


Przewodniczący SSN: Jerzy Kwaśniewski (sprawozdawca), Sędziowie SN
Andrzej Wasilewski, Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 1998 r. sprawy z powódz-
twa Henryka G. przeciwko Kopalni Węgla Brunatnego ,,K." w K. o przywrócenie do
pracy na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z dnia 17 października 1997 r. [...]


o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e


Kopalnia Węgla Brunatnego ,,K." pismem z dnia 14 lutego 1997 r. rozwiązała z
Henrykiem G. umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu ,,znajdowania się na
terenie zakładu pracy w stanie po spożyciu alkoholu w dniu 28 stycznia 1997 r."

W pozwie wniesionym w dniu 4 marca 1997 r. do Sądu Pracy powód Henryk
G. żądał przywrócenia do pracy. W uzasadnieniu pozwu powód nie kwestionował
tego, że badania przeprowadzone przez pracodawcę w dniu 28 stycznia 1997 r. wy-
kazały u powoda pewną zawartość alkoholu we krwi. Był to - jego zdaniem - wynik
,,na pograniczu stanu trzeźwości, a stanem po użyciu alkoholu" pozostający w
związku z wypiciem niewielkiej ilości alkoholu poprzedniego dnia i zażywaniem le-
karstw.

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Koninie wyrokiem z dnia 25 lipca 1997 r. oddalił
powództwo. Sąd ten ustalił, że powód w dniu 28 stycznia 1997 r. stawił się do pracy o
godz. 6.oo rano w stanie po użyciu alkoholu, co stwierdzono badaniami wykonanymi
w godz. 7.53 - 8.09 przy pomocy urządzenia Alcomat, a następnie w wyniku badania
krwi. Będąc w stanie po użyciu alkoholu (0,38%o stężenia alkoholu we krwi w chwili
pierwszego badania), powód zatrudniony na stanowisku dowódcy warty straży
przemysłowej pobrał broń i przystąpił do wykonywania obowiązków, do których
należało w szczególności niedopuszczenie do pracy osób będących w stanie
nietrzeźwym. Pozwana Kopalnia wymagała od pracowników straży przemysłowej
bezwzględnej trzeźwości pouczając ich między innymi o tym, że w wypadku wypicia
alkoholu jego skutki trwają nadal w dniu następnym i należy wówczas telefoniczne
zgłosić nieobecność w pracy. Również w § 11 obowiązującego w pozwanej Kopalni
regulaminu pracy przewidziane zostało, że stawienie się do pracy w stanie po użyciu
alkoholu oraz przebywanie na terenie zakładu pracy w takim stanie stanowi ciężkie
naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Sąd Pracy - w tych okolicz-
nościach - uznał, że roszczenie powoda jest bezzasadne, gdyż dopuścił się on cięż-
kiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 §
1 KP oraz § 11 regulaminu pracy.

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem
z dnia 17 października 1997 r. oddalił apelację powoda i zasądził od niego na rzecz
pozwanej Kopalni 100 zł tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje. Z
uzasadnienia tego wyroku wynika, że Sąd drugiej instancji w pełni podzielił ustalenia
faktyczne i ocenę prawną wyroku Sądu pierwszej instancji. Sąd Wojewódzki wskazał,
że powód stawiając się do pracy w stanie po użyciu alkoholu dopuścił się co najmniej
niedbalstwa, a pozwana Kopalnia miała prawo i obowiązek egzekwowania od
pracowników stanu całkowitej trzeźwości. W sposób szczególny dotyczyło to powoda
zatrudnionego na stanowisku funkcjonariusza straży przemysłowej dysponującego
bronią i powołanego nie tylko do ochrony mienia, ale także kontroli stanu trzeźwości
innych pracowników.

W kasacji od powyższego wyroku powód zarzucił ,,sprzeczność istotnych
ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału oraz naruszenie prawa mate-
rialnego art. 52 KP poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie". Sto-
sownie do uzasadnienia ,,powód nie dopuścił się ciężkiego naruszenia obowiązków
pracowniczych ponieważ nie można jego postępowaniu przypisać jakiegokolwiek
elementu winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa", a ponadto, że stan po użyciu
alkoholu w jakim się powód znajdował nie miał wpływu na pełnione przez niego obo-
wiązki.

W zakresie podstawy określonej w art. 3931 pkt 1 KPC kasacja zawiera wska-
zanie naruszonego przepisu prawa materialnego. Natomiast kasacja nie wskazuje
żadnego naruszonego przepisu postępowania i nie przytacza podstawy z art. 3931
pkt 2 KPC.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Sprawę należało rozpoznać w granicach kasacji ( art. 39311 KPC) wniesionej
przez powoda z zachowaniem wymagań określonych w art. 3933 KPC. Nie podlegały
badaniu w postępowaniu przed Sądem Najwyższym ustalenia faktyczne zaskarżo-
nego wyroku, skoro kasacja nie zawiera przytoczenia podstawy z art. 3931 pkt 2
KPC, nie wskazując żadnego naruszonego przepisu postępowania. W konsekwencji
tego należy stwierdzić, że rozpoznaniu podlegał zarzut naruszenia art. 52 KP na tle
ustalonego stanu faktycznego sprawy, przy czym w świetle uzasadnienia kasacji jest
oczywiste, że nie chodzi tu o naruszenie całego art. 52 KP, ale wyłącznie art. 52 § 1
pkt 1 KP przez niewłaściwą ocenę ustalonego zdarzenia jako ,,ciężkiego naruszenia
przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych".

Wbrew kasacji Sąd Najwyższy podziela przytoczoną wyżej ocenę prawną
przyjętą w zaskarżonym wyroku. Powód zatrudniony na stanowisku funkcjonariusza
straży przemysłowej w szczególny sposób - jak to prawidłowo oceniły Sądy - był zo-
bowiązany do wykonywania swych obowiązków z zachowaniem trzeźwości. Uspra-
wiedliwione w tym przedmiocie wymagania pracodawcy (por. art. 100 § 1 KP) zostały
powodowi odpowiednio przekazane wraz z informacją, że naruszenie zakazu wyko-
nywania pracy w stanie po użyciu alkoholu będzie traktowane jako ciężkie narusze-
nie podstawowych obowiązków pracowniczych. Złamanie przez powoda z jego winy
tego zakazu stworzyło podstawę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia
(art. 52 § 1 pkt 1 KP). Bezzasadnie twierdzi się w kasacji, że zakład pracy powinien
wykazać szczególną formę winy powoda (umyślną lub rażące niedbalstwo), wyraża-
jącą się w jego pełnej świadomości, że na skutek wypitego poprzednio alkoholu po-
zostawał w stanie po użyciu alkoholu w czasie pracy. Tymczasem - jak to ustaliły
Sądy - utrzymywanie się stanu po użyciu alkoholu przez pewien czas po jego spoży-
ciu nie było dla powoda następstwem, którego nie mógł przewidzieć i rozpoznać,
chociażby w świetle poświęconych temu informacji przekazanych powodowi przez
pracodawcę na specjalnym szkoleniu. Zasadnie także ustaliły Sądy obu instancji, że
w okolicznościach wykonywania przez powoda służby funkcjonariusza straży prze-
mysłowej w stanie po użyciu alkoholu, naruszył on w sposób ciężki swe podstawowe
obowiązki pracownicze chociaż, przed odsunięciem go z tego powodu od pracy, nie
zostały ujawnione jakieś szczególne następstwa tego naruszenia.

Z powyższych przyczyn, skoro kasacja nie ma usprawiedliwionej podstawy
podlegała oddaleniu (art. 39312 KPC).
========================================