Wyrok z dnia 20 lipca 2000 r.
I PKN 737/99

Regulamin podziału akcji, o którym stanowi art. 46 ust. 4 ustawy z dnia
30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji
(Dz.U. Nr 44, poz. 202 ze zm.), może uwzględniać przy konstruowaniu kryteriów
podziału akcji takie okoliczności różnicujące sytuacje uprawnionych pracowni-
ków, które są do pogodzenia z celem tej ustawy, zakładającej równy udział pra-
cowników w podziale akcji spółek powstałych w wyniku prywatyzacji przedsię-
biorstw państwowych. Ustalenie kryteriów podziału akcji w regulaminie ma
charakter odstępstwa od ustawowej reguły równego ich podziału między pra-
cowników, co oznacza, że kryteria te nie mogą mieć charakteru dyskryminują-
cego.


Przewodniczący SSN Walerian Sanetra, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera
(autor uzasadnienia), Andrzej Kijowski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 20 lipca 2000 r. sprawy z powództwa
Wiesławy Ł. i Barbary C. przeciwko: 1) Zakładom Wyrobów Powlekanych ,,S." Spółce
Akcyjnej w P., 2) Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Skarbu Pańs-
twa w W. o odszkodowanie, na skutek kasacji powódek od wyroku Sądu Apelacyjne-
go w Rzeszowie z dnia 17 września 1999 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Apelacyjnemu w
Rzeszowie do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasa-
cyjnego.

U z a s a d n i e n i e


Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Przemyślu wyrokiem
z dnia 7 kwietnia 1999 r. [...] oddalił powództwo Wiesławy Ł. i Barbary C. o zasądze-
nie na ich rzecz od pozwanych Zakładów Wyrobów Powlekanych ,,S." SA w P. oraz
Skarbu Państwa reprezentowanego przez Ministra Skarbu Państwa równowartości
takiej ilości akcji Zakładów Wyrobów Powlekanych ,,S." SA w P., jaka powinna być im
przyznana na podstawie art. 46 ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych fun-
duszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji (Dz.U. Nr 44, poz. 202 ze zm.). Ostatecz-
nie precyzując roszczenia, powódki domagały się z tego tytułu zasądzenia na swoją
rzecz: Wiesława Ł. - kwoty 19.367 zł z odsetkami od 16 lipca 1997 r., zaś Barbara C.
- kwoty 28.203 zł z odsetkami od 17 lutego 1998 r.

Sąd Okręgowy ustalił, że powódki były zatrudnione w przedsiębiorstwie pań-
stwowym Zakłady Wyrobów Powlekanych ,,S." w P., a następnie - po prywatyzacji
tego przedsiębiorstwa - w Zakładach Wyrobów Powlekanych ,,S." Spółce Akcyjnej w
P. Wiesława Ł. była zatrudniona od 20 sierpnia 1974 r. do 31 stycznia 1994 r., kiedy
to łącząca ją z pozwaną Spółką umowa o pracę została rozwiązana z przyczyn eko-
nomicznych leżących po stronie pracodawcy. Z kolei Barbara C. była zatrudniona od
1 marca 1972 r. do 31 grudnia 1993 r., kiedy to przeszła na emeryturę. W dniu 1
sierpnia 1992 r. nastąpiło wykreślenie Zakładów Wyrobów Powlekanych ,,S." w P. z
rejestru przedsiębiorstw państwowych i wpisanie do rejestru handlowego Zakładów
Wyrobów Powlekanych ,,S." Spółki Akcyjnej w P. W dniu 12 września 1995 r. akcje
tej Spółki zostały wniesione do jednego z narodowych funduszy inwestycyjnych. W
pozwanej Spółce został opracowany Regulamin podziału akcji pomiędzy uprawnio-
nych pracowników tej Spółki, wprowadzony w życie uchwałami Zarządu Spółki z 26
października 1995 r. i 15 listopada 1995 r. Podstawę uchwalenia tego Regulaminu
stanowił art. 46 ust. 4 ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach in-
westycyjnych i ich prywatyzacji (Dz.U. Nr 44, poz. 202, ze zm.). Zgodnie z treścią § 1
ust. 1 Regulaminu prawo do nieodpłatnego nabycia akcji miało przysługiwać pracow-
nikom zatrudnionym w przedsiębiorstwie państwowym Zakłady Wyrobów Powleka-
nych ,,S." w P. w dniu jego wykreślenia z rejestru przedsiębiorstw państwowych, tj. w
dniu 1 sierpnia 1992 r. W tym dniu obydwie powódki były pracownikami tego przed-
siębiorstwa. Kryteria podziału akcji pomiędzy uprawnionych pracowników określał § 2
Regulaminu. Zgodnie z § 2 ust. 1 uprawnieni nie będący już pracownikami Spółki w
dniu wniesienia jej akcji do XIV NFI, tj. w dniu 12 września 1995 r., oraz pracownicy
przebywający na urlopach wychowawczych i długotrwałych zwolnieniach lekarskich -
razem 168 osób, w tym obydwie powódki - mieli prawo do otrzymania po jednej bez-
płatnej akcji. Do tej grupy osób zaliczono między innymi uprawnionych (długoletnich)
pracowników zwolnionych z pracy z przyczyn ekonomicznych oraz tych, których
zatrudnienie ustało w związku z przejściem na emeryturę. Regulamin uchwalony
przez Zarząd Spółki został zatwierdzony uchwałą Rady Nadzorczej Spółki z 21
listopada 1995 r. Na podstawie umów z 26 lutego 1996 r. zawartych przez powódki
ze Skarbem Państwa - Ministerstwem Przekształceń Własnościowych
reprezentowanym (na podstawie udzielonego pełnomocnictwa) przez pozwaną
Spółkę powódki nabyły po jednej akcji o wartości nominalnej 4,50 złotych. Powódki
zakwestionowały postanowienia § 2 Regulaminu podziału akcji jako sprzeczne z
prawem i naruszające zasady współżycia społecznego, albowiem uzależniające ilość
należnych pracownikom akcji od okoliczności, które miały miejsce po dniu nabycia
prawa do nich, a zatem jako naruszające fundamentalną zasadę równości wobec
prawa. Oddalając powództwo o zasądzenie równowartości akcji, jakie powinny
przypaść powódkom na zasadzie nieodpłatnego udostępnienia według ich wyliczeń
(Wiesławie Ł. 182 akcje, Barbarze C. 238 akcji, a po tzw. splicie odpowiednio 910 i
1190 akcji), Sąd Okręgowy uznał, że żądanie to jest pozbawione podstaw prawnych.
Zgodnie z art. 46 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych
funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji w chwili wniesienia przez Skarb
Państwa do funduszu akcji spółki, do 15 % akcji tej spółki zostanie nieodpłatnie udo-
stępnione pracownikom zatrudnionym w przedsiębiorstwie państwowym przekształ-
conym w spółkę w dniu jego wykreślenia z rejestru przedsiębiorstw państwowych;
jeżeli w ciągu 3 miesięcy od dnia wniesienia akcji danej spółki do funduszu spółka
nie uchwali regulaminu podziału akcji pomiędzy uprawnionych pracowników, akcje te
zostaną udostępnione im w równej liczbie. W pozwanej Spółce Regulamin podziału
akcji został uchwalony w okresie nie przekraczającym 3 miesięcy licząc od 12 wrze-
śnia 1995 r. Ustawa o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji nie
zawiera żadnych postanowień odnośnie do zasad, warunków lub kryteriów podziału
akcji pomiędzy uprawnionych do ich otrzymania. W tym stanie prawnym brak jest
podstaw do kwestionowania ważności uchwalonego Regulaminu lub jego poszcze-
gólnych postanowień, chociaż w subiektywnym odczuciu powódek jako długoletnich
pracowników ZWP ,,S." w P. postanowienia Regulaminu są dla nich krzywdzące.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie wyrokiem z 3 września 1999 r. [...] oddalił apela-
cję powódek. W apelacji powódki zarzuciły nieprzeprowadzenie przez Sąd Okręgowy
postępowania dowodowego na okoliczność wysokości szkody, jaką poniosły na sku-
tek nieuzyskania ilości akcji zgodnej z przepisami art. 46 ustawy o narodowych fun-
duszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji. Ponadto zarzuciły błędną wykładnię art.
46 ustawy przez przyjęcie, że skoro nie zawiera ona żadnych regulacji odnośnie do
zasad, warunków i kryteriów podziału akcji między uprawnionych do ich otrzymania,
to regulamin podziału akcji może zawierać postanowienia dowolne, sprzeczne z pra-
wem, wyłączające obowiązywanie norm rangi ustawowej. Zdaniem powódek oprócz
zgodności z przepisami prawa postanowienia regulaminu powinny być zgodne z za-
sadami współżycia społecznego.

Sąd Apelacyjny stwierdził, że okoliczności faktyczne rozpoznawanej sprawy
są bezsporne, spór dotyczy natomiast prawa. Ostatecznie precyzując swoje żądania
powódki dochodziły odszkodowania tytułem naprawienia szkody, jaką poniosły w wy-
niku nieprzyznania im ilości akcji pozwanej Spółki wynikającej z przepisów ustawy o
narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji. Przy tak określonym żą-
daniu legitymację bierną do występowania w sprawie o odszkodowanie miał wyłącz-
nie były pracodawca powódek. Tylko w przypadku powództwa o zobowiązanie do
nieodpłatnego przekazania akcji legitymację bierną posiadałby Skarb Państwa.
Skoro podstawą roszczenia powódek było ewentualne wyrządzenie im przez byłego
pracodawcę szkody, sprawa powinna być rozpoznana w tym kontekście (odszkodo-
wawczym). W ocenie Sądu Apelacyjnego pozwana Spółka jako były pracodawca
powódek nie naruszyła prawa i nie wyrządziła powódkom ze swej winy szkody w
postępowaniu dotyczącym nieodpłatnego udostępnienia akcji na rzecz uprawnionych
pracowników. Pozwana Spółka jest niewątpliwie spółką, o jakiej mowa w art. 10 ust.
1 ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich
prywatyzacji. W związku z tym - stosownie do treści art. 46 ust. 1 ustawy - do zasad
udostępniania uprawnionym pracownikom akcji pozwanej Spółki mogły mieć zasto-
sowanie jedynie przepisy tej właśnie ustawy. W kwestii określenia zasad podziału
akcji pomiędzy uprawnionych pracowników ustawa odsyła do regulaminu. Regulamin
taki został uchwalony przez Zarząd pozwanej Spółki. Nieuzasadniony jest zarzut na-
ruszenia art. 46 ust. 2 ustawy. Przepis ten określa jedynie krąg podmiotów uprawnio-
nych do nieodpłatnego nabycia 15 % akcji spółki, za kryterium przyjmując zatrudnie-
nie w dniu wykreślenia z rejestru przedsiębiorstw państwowych. Powódki nie zostały
wykluczone przez pozwaną z tego kręgu osób uprawnionych i na mocy umowy za-
wartej ze Skarbem Państwa każda z nich nabyła jedną akcję Spółki. Ustawa o naro-
dowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji nie zawiera żadnych postano-
wień co do zasad, warunków i kryteriów podziału akcji pomiędzy uprawnionych do
ich otrzymania. Regulamin podziału akcji został uchwalony w sposób przewidziany
prawem, w ciągu 3 miesięcy od dnia wniesienia akcji do funduszu, przez Zarząd
Spółki jako uprawniony organ. Regulamin uwzględniał stanowisko załogi -
pracowników zatrudnionych w Spółce w chwili jego uchwalania. Ustawodawca godził
się z sytuacją, że pracownicy prywatyzowanego przedsiębiorstwa państwowego
zatrudnieni w nim nawet kilkadziesiąt lat nie nabędą prawa do nieodpłatnego objęcia
akcji, jeżeli w dniu wykreślenia przedsiębiorstwa z rejestru nie mieli już statusu
pracownika. Pozwana Spółka była z mocy ustawy uprawniona do uchwalenia Regu-
laminu podziału akcji takiej treści, jak to uczyniła, a tym samym w jej działaniu nie
było elementu bezprawności. Oznacza to, że strona pozwana nie wyrządziła po-
wódkom szkody ze swej winy, co wyklucza uwzględnienie powództwa o odszkodo-
wanie.

Kasację od wyroku Sądu Apelacyjnego wniosły powódki, zaskarżając ten wy-
rok w całości. Jako podstawę kasacji wskazały naruszenie prawa materialnego przez
błędną wykladnię i niewłaściwe zastosowanie art. 46 ust. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia
1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji (Dz.U. Nr 44,
poz. 202, ze zm.) przez przyjęcie, że pozwane Zakłady Wyrobów Powlekanych ,,S."
Spółka Akcyjna w P. dokonały podziału akcji między uprawnionych pracowników
zgodnie ze wskazanym przepisem, tj. przez przyjęcie, że przyznanie powódkom po
jednej akcji stanowi realizację ich prawa do nieodpłatnego nabycia akcji pozwanej
Spółki. Powódki wniosły o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Rzeszowie lub Sądowi Okręgo-
wemu w Przemyślu, ewentualnie o uwzględnienie powództwa i zasądzenie na rzecz
Wiesławy Ł. kwoty 19.367 zł z odsetkami od 16 lipca 1997 r., zaś na rzecz Barbary
C. kwoty 28.203 zł z odsetkami od 17 lutego 1998 r. Nie sprecyzowały, od którego z
pozwanych domagają się odszkodowania, a jeżeli od obydwu pozwanych, to w jaki
sposób kwota odszkodowania ma być od obydwu pozwanych zasądzona.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Kasacja jest usprawiedliwiona. Przepis art. 46 ust. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia
1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji reguluje bezpo-
średnio dwie zasadnicze kwestie: wielkość kapitału przeznaczonego do podziału
pomiędzy pracowników w postaci nieodpłatnych akcji (do 15 % akcji spółki) oraz za-
kres podmiotowy uprawnionych do nieodpłatnego nabycia akcji, którymi są pracow-
nicy zatrudnieni w przedsiębiorstwie państwowym przekształconym w spółkę w dniu
jego wykreślenia z rejestru przedsiębiorstw państwowych. Zasad tych nie może od-
miennie uregulować regulamin podziału akcji, o którym mowa w art. 46 ust. 4 ustawy
o NFI.

W kwestii dopuszczalności sądowej kontroli regulaminu podziału akcji pomię-
dzy uprawnionych pracowników wypowiedział się już Sąd Najwyższy we wcześniej-
szych orzeczeniach, stwierdzając, że regulamin podziału akcji podlega kontroli sądu
pod względem jego zgodności z przepisami ustawy o narodowych funduszach inwe-
stycyjnych i ich prywatyzacji (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 1999
r., I PKN 590/98, OSNAPiUS 2000 nr 13, poz. 508), a prawidłowość ustanowienia i
zgodność z ustawą regulaminu podziału akcji, przysługujących nieodpłatnie pracow-
nikom, podlega kontroli sądu w razie ich wniesienia przez Skarb Państwa do Naro-
dowych Funduszy Inwestycyjnych (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia
1999 r., I PKN 592/98, Monitor Prawniczy 1999 nr 10, s. 7). Sąd Najwyższy w skła-
dzie rozpoznającym niniejszą sprawę podziela stanowisko wynikające z przytoczo-
nych orzeczeń.
Badanie przez sąd zgodności z prawem regulaminu nie może polegać jedynie
na formalnym stwierdzeniu, czy istniało ustawowe upoważnienie do jego wydania
oraz czy uchwalił go odpowiedni (właściwy, kompetentny) organ spółki. Kompetencja
w przedmiocie uchwalenia regulaminu podziału akcji pomiędzy uprawnionych pra-
cowników należy do zarządu spółki, ale podlega on zatwierdzeniu przez radę nad-
zorczą spółki, zgodnie z jej uprawnieniami wynikającymi z art. 382 - 387 KH (tak
przyjął Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 14 maja 1996 r., K 30/95, OTK
1996 z. 3, poz. 20). Jak wynika z ustaleń faktycznych dokonanych w rozpoznawanej
sprawie, kwestionowany przez powódki regulamin został przyjęty uchwałą Zarządu i
zatwierdzony uchwałą Rady Nadzorczej pozwanej Spółki, a zatem nie może być
podważany z punktu widzenia formalnej prawidłowości jego uchwalenia. Pozostaje
zatem do oceny zgodność z przepisami ustawy poszczególnych postanowień regu-
laminu, w tym zwłaszcza jego § 2 określającego kryteria podziału akcji między
uprawnionych pracowników. Ustawa z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych fun-
duszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji wyraźnie nie precyzuje kryteriów podziału
akcji pomiędzy uprawnionych do ich nieodpłatnego nabycia. Bezpośrednio określa
ona ilość akcji nieodpłatnie udostępnianych pracownikom, ich łączną wartość i kryte-
ria oceny tej wartości, czas, w jakim powinno nastąpić rozdysponowanie akcji udos-
tępnianych nieodpłatnie, zakres podmiotowy uprawnionych i zasady podziału akcji w
określonym terminie. Jak stwierdził Trybunał Konstytucyjny w powołanym wcześniej
orzeczeniu z dnia 14 maja 1996 r., w sprawie K 30/95 (OTK 1996, z. 3 poz. 20), do-
tyczącym stwierdzenia zgodności z Konstytucją art. 46 ustawy o narodowych fundu-
szach inwestycyjnych i ich prywatyzacji, ustawa jedynie posiłkowo odsyła podział
akcji do regulacji regulaminowej, która po pierwsze nie może być sprzeczna z prze-
pisami ustawy, a po drugie przewiduje możliwość uwzględnienia przez spółkę pew-
nych dodatkowych kryteriów podziału, np. stażu pracy lub udziału pracownika w wiel-
kości wytworzonego majątku.
Chwila wniesienia akcji spółki do funduszu inwestycyjnego decyduje o ilości i
wartości akcji, z których do 15 % zostaje udostępnionych nieodpłatnie pracownikom.
Chwila ta nie ma natomiast znaczenia dla określenia kręgu osób uprawnionych,
skoro uprawnieni nie muszą być w tym momencie zatrudnieni w spółce, wystarczy,
że byli zatrudnieni w przedsiębiorstwie państwowym przekształconym w spółkę w
dacie jego wykreślenia z rejestru przedsiębiorstw. O ile zatem w przedmiotowej
sprawie regulamin uchwalony przez Zarząd pozwanej Spółki zgodnie z art. 46 ust. 2
ustawy o NFI przyznał prawo do akcji pracownikom zatrudnionym w przedsiębiors-
twie państwowym Zakłady Wyrobów Powlekanych ,,S." w P. w dniu 1 sierpnia 1992 r.
jako dniu wykreślenia tych Zakładów z rejestru przedsiębiorstw państwowych (§ 1
ust. 1 Regulaminu), o tyle wprowadzenie daty wniesienia akcji pozwanej Spółki do
XIV NFI jako drugiego kryterium czasowego, niekorzystnie różnicującego sytuację
uprawnionych pracowników (§ 2 ust. 1 Regulaminu), nie znajduje oparcia w treści art.
46 ust. 2 ustawy o NFI. Niekorzystny wpływ tego drugiego kryterium na uprawnienia
powódek jest wyraźnie widoczny, gdy porówna się ilość akcji udostępnionych im na
mocy postanowień regulaminu (po jednej akcji) z ilością, jaka by im przypadła, gdyby
zostały potraktowane tak, jak inni pracownicy zatrudnieni w pozwanej Spółce w chwili
wniesienia akcji do funduszu inwestycyjnego (według wyliczeń strony pozwanej - 182
i 238 akcji).
Istotą regulaminu podziału akcji, o którym stanowi art. 46 ust. 4 ustawy o NFI,
jest uwzględnienie przy podziale akcji takich okoliczności różnicujących sytuację
uprawnionych pracowników, które są do pogodzenia z celem tej ustawy jako jednej z
pakietu ustaw prywatyzacyjnych, w tym zwłaszcza z udziałem pracowników w po-
dziale akcji spółek powstałych w wyniku prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.
Takimi okolicznościami, które mogą podlegać uwzględnieniu, są np. staż pracy, zaj-
mowane w przedsiębiorstwie stanowisko, przebieg zatrudnienia i przydatność pra-
cownika dla przedsiębiorstwa, udział pracownika w wielkości wytworzonego majątku.
Kryterium przyjęte przez Zarząd pozwanej Spółki przy uchwalaniu § 2 ust. 1 regula-
minu - a mianowicie okoliczność, że uprawnieni pracownicy nie są już pracownikami
Spółki w chwili wnoszenia jej akcji do funduszu inwestycyjnego - nie odpowiada zało-
żeniom art. 46 ust. 2 ustawy o NFI. Podział akcji udostępnianych nieodpłatnie na
podstawie regulaminu uchwalonego przez spółkę ma umocowanie w ustawie o NFI,
ale jeżeli regulamin taki nie zostanie uchwalony w określonym czasie, to ustawa
narzuca podział akcji osobom uprawnionym w równej liczbie i nie pozwala na żadną
dowolność w tym względzie. Ta okoliczność - wynikająca z wykładni art. 46 ust. 4
ustawy o NFI - powinna być wzięta pod rozwagę przy badaniu zgodności z ustawą
regulaminu uchwalonego przez Zarząd pozwanej Spółki.
Regulaminowa regulacja podziału akcji wynika z umocowania ustawowego i
chociaż ustawa o NFI nie precyzuje kryteriów podziału akcji między pracowników,
jakie powinny być zastosowane w regulaminie uchwalonym na podstawie art. 46 ust.
4 ustawy, nie oznacza to pełnej dowolności w ustalaniu tych kryteriów, albowiem re-
gulamin musi być zgodny z wymogami i celem ustawy. Ustawa, w przypadku gdy nie
zostanie uchwalony regulamin, narzuca spółce zasady podziału, sprowadzając dzia-
łania spółki jedynie do czynności technicznych, tj. do sporządzenia listy uprawnio-
nych i określenia równej liczby akcji przypadających na jednego uprawnionego, przy
czym ilość akcji do podziału wynika ściśle z przepisów ustawy. Każda osoba (upraw-
niony pracownik) spełniająca określone w ustawie warunki posiada w takiej sytuacji
jednakowe prawa do uzyskania preferencyjnych akcji prywatyzowanego przedsię-
biorstwa. Wynikającą z ustawy zasadą jest zatem równy podział akcji między upraw-
nionych. W razie bezczynności organów spółki (tj. bezskutecznego upływu terminu
wynikającego z art. 46 ust. 4 ustawy) jej akcje są udostępniane uprawnionym (w ro-
zumieniu ust. 2) pracownikom w równej liczbie, bez jakichkolwiek dodatkowych kryte-
riów. Ustalenie tych kryteriów w regulaminie ma zatem charakter odstępstwa od re-
guły równego podziału akcji, co oznacza, że kryteria te nie mogą mieć charakteru
dyskryminującego, muszą być obiektywne, podlegające racjonalnej weryfikacji.
Ustawa wyraźnie wskazuje na personalne kryterium osobistych więzi zawodowych,
łączących osobę uprawnioną do nabycia akcji na preferencyjnych zasadach z pry-
watyzowanym przedsiębiorstwem. W odniesieniu do pracowników jest to stosunek
pracy, tzn. do nieodpłatnego nabycia pakietu akcji spółki powstałej z prywatyzowa-
nego przedsiębiorstwa państwowego są uprawnieni pracownicy, którzy byli w tym
przedsiębiorstwie zatrudnieni w chwili rozpoczęcia procesu prywatyzacyjnego. Kryte-
ria podziału akcji powinny być odniesione do tych okoliczności, które wiążą się bez-
pośrednio z zatrudnieniem, a więc do wskazanych już wcześniej: stażu pracy, zaj-
mowanego stanowiska, przebiegu zatrudnienia i przydatności pracownika dla przed-
siębiorstwa, jego udziału w wielkości wytworzonego majątku.
Skoro regulaminowa regulacja podziału akcji preferencyjnych ma charakter
posiłkowy w stosunku do postanowień ustawy i skoro w przypadku nieuchwalenia
regulaminu przez spółkę w zakreślonym czasie, akcje te zostają udostępnione
uprawnionym w równej liczbie, bez żadnych dodatkowych kryteriów i nie ma w tym
wypadku żadnej dowolności, to przyznanie powódkom symbolicznie po jednej akcji
nie może stanowić realizacji ich prawa do nieodpłatnego nabycia akcji pozwanej
Spółki wynikającego z art. 46 ust. 2 ustawy o NFI.
Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że zaskarżony wyrok - w wyniku
uznania kwestionowanego przez powódki postanowienia § 2 ust. 1 regulaminu za
zgodny z ustawą - narusza art. 46 ust. 2 ustawy o NFI, co czyni kasację zasadną.
W celu oceny zasadności roszczeń powódek o odszkodowanie należało, w wyniku
uwzględnienia kasacji, orzec jak w sentencji wyroku na podstawie art. 39313 § 1 KPC.
========================================