Wyrok z dnia 23 listopada 2001 r.
I PKN 664/00

Przepis § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie za-
sad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i kształcenia dorosłych
(Dz.U. Nr 103, poz. 472 ze zm.) stosuje się również do pracowników podstawo-
wej działalności służby zdrowia (§ 1 ust. 2 pkt 1 oraz § 1 ust. 3 tego rozporzą-
dzenia).


Przewodniczący SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka, Andrzej
Wasilewski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 23 listopada 2001 r. sprawy z po-
wództwa Teresy K.-P. przeciwko Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w W. o
wynagrodzenie, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 18 kwietnia 2000 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu-Są-
dowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu do ponownego rozpoznania i
orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

U z a s a d n i e n i e


Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Strzelinie wyrokiem z dnia 1 lutego 2000 r. [...], w
sprawie z pozwu Teresy K.-P. przeciwko Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej
w W. o wynagrodzenie za okres od dnia 1 października 1998 r. do dnia 31 marca
1999 r., czyli za okres oddelegowania powódki na staż specjalistyczny celem podno-
szenia kwalifikacji zawodowych, oddalił powództwo. W uzasadnieniu tego wyroku
Sąd Rejonowy stwierdził, że stosownie do dyspozycji § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia
Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 paź-
dziernika 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych
i kształcenia dorosłych (Dz.U. Nr 103, poz. 472), przepisów tego rozporządzenia nie
stosuje się do osób podnoszących kwalifikacje zawodowe w zakresie unormowanym
odrębnie w przepisach dotyczących podnoszenia kwalifikacji i wykształcenia ogólne-
go tych osób albo w układach zbiorowych pracy lub w przepisach o wynagradzaniu
pracowników. Dlatego, zdaniem tego Sądu, odrębnym przepisem stanowiącym pod-
stawę oddelegowania powódki na staż specjalistyczny było w danym wypadku za-
rządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 1 lutego 1983 r. w sprawie
specjalizacji lekarzy, lekarzy dentystów, magistrów farmacji oraz innych osób z wyż-
szym wykształceniem zatrudnionych w służbie zdrowia i opiece społecznej (Dziennik
Urzędowy Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej Nr 3, poz. 19 ze zm.), które wydane
zostało na podstawie ustawy z dnia 28 października 1950 r. o zawodzie lekarza
(Dz.U. Nr 50, poz. 458 ze zm.). Wprawdzie kolejna ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o
zawodzie lekarza (Dz.U. z 1997 Nr 28, poz. 152 ze zm.) uchyliła ustawę o zawodzie
lekarza z 1950 r., jednakże: po pierwsze - art. 67 ustawy o zawodzie lekarza z 1996
r. równocześnie stanowił, że do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych
przewidzianych w tej ustawie, zachowują moc przepisy dotychczas obowiązujące,
nie dłużej jednak niż przez okres jednego roku od dnia jej wejścia w życie, to znaczy
od dnia 27 września 1998 r.; oraz po drugie - wedle dyspozycji art. 64 ust. 2 ustawy o
zawodzie lekarza z 1996 r., lekarz, który rozpoczął specjalizację na podstawie prze-
pisów dotychczasowych, miał ją nadal odbywać zgodnie z tymi przepisami. W tej sy-
tuacji, biorąc pod uwagę, że z dyplomu powódki wynika, iż odbyła ona szkolenie spe-
cjalistyczne w zakresie medycyny rodzinnej i złożyła egzamin państwowy w trybie
zarządzenia MZiOS z 1983 r. w sprawie specjalizacji lekarzy, to należało przyjąć, że
podstawą prawną jej oddelegowania na staż specjalistyczny był § 6 pkt 1 podpunkt 1
powyższego zarządzenia MZiOS z 1983 r. w sprawie specjalizacji lekarzy. Oznacza
to, jak stwierdził Sąd Rejonowy, że powódka ,,odbywała staż w trybie 'krótka ścieżka',
dlatego też została na okres 6-ciu miesięcy oddelegowana do placówki szkolącej i w
tym okresie wykonywała pracę w ramach zatrudnienia w zakładzie opieki zdrowotnej
posiadającym akredytację. Powódka nie uzyskała urlopu szkoleniowego na okres
odbywania stażu specjalistycznego. Zatem jej roszczenie o przyznanie wynagrodze-
nia płatnego według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop
wypoczynkowy nie znajduje podstawy prawnej".
Apelację powódki od powyższego wyroku Sądu Rejonowego, Sąd Okręgowy-
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu wyrokiem z dnia 18 kwietnia
2000 r. [...] oddalił. W uzasadnieniu tego wyroku, Sąd Okręgowy uznał za prawidłowe
ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Rejonowy oraz stwierdził, że trafna jest
także dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawna, dotycząca bezzasadności rosz-
czeń powódki. Nadto, Sąd Okręgowy podkreślił w uzasadnieniu swego wyroku, że:
,,powódka w okresie oddelegowania została odwołana przez dyrekcję pozwanej z
funkcji zastępcy ordynatora, jak również w okresie oddelegowania nie pełniła dyżu-
rów lekarskich i właśnie tych składników, tj. dodatku funkcyjnego i wynagrodzenia za
dyżury, słusznie nie uwzględniono w okresie delegowania".

W kasacji od powyższego wyroku Sądu Okręgowego powódka zarzuciła naru-
szenie § 9 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia z 1993 r. w sprawie zasad i warunków podno-
szenia kwalifikacji zawodowych, wobec jego niezastosowania. Ponadto, w uzasad-
nieniu kasacji podniesiono także, że Sąd Okręgowy w ogóle nie rozważył celowości
oparcia swego rozstrzygnięcia na dyspozycji § 3 ust. 2 pkt 2 uchwały Rady Ministrów
z dnia 25 marca 1983 r. w sprawie klasyfikacji wynagrodzeń w jednostkach gospo-
darki uspołecznionej (M.P. Nr 15, poz. 85 ze zm.), który stanowił, iż: ,,wynagrodzenia
za dyżury zakładowe i za gotowość do pracy pracowników medycznych oraz wyna-
grodzenia ryczałtowe za wykonywanie dodatkowych zadań nie wchodzących w za-
kres obowiązków wynikających z umowy o pracę, wypłacane są pracownikom me-
dycznym przez macierzyste zakłady pracy". Równocześnie w kasacji podniesiony
został zarzut, że - wbrew ustaleniu dokonanemu przez Sąd - powódka nie została
odwołana w okresie delegacji z funkcji zastępcy ordynatora, lecz ,,nadal tę funkcję
pełniła bez nowego angażu bezpośrednio po powrocie z delegacji. Także bezpo-
średnio po sześciomiesięcznym oddelegowaniu powódka wykorzystała urlop wypo-
czynkowy z wszystkimi dodatkami".


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Kasacja jest zasadna. Stosownie do dyspozycji § 1 ust. 2 pkt 1 oraz § 1 ust. 3
przepisów rozporządzenia z 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwali-
fikacji zawodowych, które zostało wydane na podstawie art. 103 KP ,,przepisy § 2
ust. 3 oraz § 8 - 11 stosuje się do pracowników podstawowej działalności służby
zdrowia". Oznacza to w konsekwencji, że - wbrew poglądowi prawnemu Sądów obu
instancji orzekających w rozpoznawanej sprawie - także w stosunku do powódki, jako
pracownika podstawowej działalności służby zdrowia oddelegowanego na staż spe-
cjalistyczny w celu podnoszenia kwalifikacji, miał zastosowanie również § 9 ust. 1 pkt
2 rozporządzenia z 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji
zawodowych.
Natomiast, dla oceny prawnej w tym zakresie nie może mieć żadnego zna-
czenia wskazana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego okolicz-
ność, iż oddelegowując powódkę na szkolenie specjalistyczne w rozpoznawanej
sprawie strona pozwana wskazała, jako podstawę prawną swej decyzji, wydane na
podstawie ustawy o zawodzie lekarza z 1950 r. przepisy zarządzenia MZiOS z 1983
r. w sprawie specjalizacji lekarzy, które - w tej sytuacji - Sądy obu instancji błędnie
uznały za odrębną regulację prawną w rozumieniu § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia z
1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji i - w nawiązaniu do
dyspozycji tego przepisu - wyłączyły dopuszczalność stosowania w rozpoznawanej
sprawie § 9 ust. 1 pkt 2 tego rozporządzenia. Zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego
naruszał bowiem prawo także z tej przyczyny, że jakkolwiek w rozpoznawanej spra-
wie spór dotyczy roszczenia powódki o zapłatę wynagrodzenia za czas oddelegowa-
nia jej na staż specjalistyczny w okresie od dnia 1 października 1998 r. do dnia 31
marca 1999 r., to jego rozstrzygnięcie oparte zostało na nieobowiązujących już w tym
czasie przepisach zarządzenia MZiOS z 1983 r. w sprawie specjalizacji lekarzy, po-
nieważ: po pierwsze - ustawa o zawodzie lekarza z 1996 r. weszła w życie po upły-
wie sześciu miesięcy od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw (art. 69 tej ustawy);
mając na uwadze, że ustawa ta została ogłoszona w Dzienniku Ustaw z dnia 26
marca 1997 r., weszła ona w życie z dniem 26 września 1997 r.; po drugie - na pod-
stawie dyspozycji art. 67 ustawy o zawodzie lekarza z 1996 r., do czasu wejścia w
życie przepisów wykonawczych do tej ustawy, zostały wprawdzie utrzymane w mocy
przepisy uprzednio obowiązujące, o ile nie były z nią sprzeczne, ale z wyraźnym za-
strzeżeniem, że przepisy te będą obowiązywały ,,nie dłużej jednak niż przez okres 1
roku od dnia wejścia w życie ustawy", to znaczy do dnia 26 września 1998 r.; oraz po
trzecie - z powyższego wynika, że skoro roszczenie powódki dotyczy wynagrodzenia
za okres od dnia 1 października 1998 r. do dnia 31 marca 1999 r. (okres oddelego-
wania jej na staż specjalistyczny), kiedy to nie obowiązywało już zarządzenie MZiOS
z 1983 r., to tym samym zarządzenie to nie mogło stanowić podstawy prawnej dla
rozstrzygnięcia sporu sądowego w rozpoznawanej sprawie.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39313 § 1 KPC
orzekł jak w sentencji.
========================================