Wyrok z dnia 9 maja 2000 r.
I PKN 617/99

Porozumieniem stron, do którego ma zastosowanie art. 11 ustawy z dnia
28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami
stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektó-
rych ustaw (Dz.U. 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.) jest tylko takie porozumienie,
które rozwiązuje stosunek pracy z przyczyn określonych w jej art. 1 ust. 1 i 2, to
jest gdy przyczyny te istnieją w chwili zawierania porozumienia i stanowią jego
uzasadnienie.


Przewodniczący SSN Walerian Sanetra (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Barbara Wagner.

Sąd Najwyższy, rozpoznaniu w dniu 9 maja 2000 r. sprawy z powództwa
Krzysztofa S., Barbary Ł., Janusza B., Pawła W. przeciwko K. Bankowi PBI Spółce
Akcyjnej w W. o odszkodowanie i odprawę, na skutek kasacji powodów Krzysztofa S.
i Barbary Ł. od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 kwietnia 1999 r.
[...]

o d d a l i ł kasacje i zasądził na rzecz strony pozwanej po 500 zł od każdego
z powodów tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

U z a s a d n i e n i e


Powodowie Barbara Ł. oraz Krzysztof S. wnieśli kasacje od wyroku Sądu
Apelacyjnego w Warszawie z dnia 27 kwietnia 1999 r. [...], którym Sąd ten zmienił
wyrok Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z
dnia 29 września 1998 r. [...].

Powodowie Barbara Ł. i Krzysztof S. (a także Janusz B. i Paweł W.) wnieśli o
zasądzenie na ich rzecz od pozwanego K. Banku PBI SA w W. odszkodowań na
podstawie umowy z dnia 21 kwietnia 1997 r. zawartej pomiędzy Narodowym Ban-
kiem Polskim a K. Bankiem SA Krzysztof S. domagał się odszkodowania w wyso-
kości 14-krotnego wynagrodzenia, tj. kwoty 107.800 zł, a Barbara Ł. w wysokości 13-
krotnego wynagrodzenia, tj. kwoty 67.340 zł. Nadto powodowie domagali się zasą-
dzenia od pozwanego Banku odpraw pieniężnych na podstawie art. 8 ustawy z dnia
28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosun-
ków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz o zmianie niektórych ustaw
(Dz.U. z 1990 r. Nr 4, poz. 19 ze zm.).

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zasądził na rzecz powodów odprawy
pieniężne z tytułu rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu
pracy. W zakresie odszkodowań z tytułu rozwiązania umów o pracę, co do których
roszczenie oparte było na postanowieniu art. 12 ust. 2 umowy notarialnej z dnia 21
kwietnia 1997 r. wykluczającym w stosunku do pracowników P. Banku I. SA Spółki
Akcyjnej zmianę na ich niekorzyść warunków pracy (przez okres osiemnastu miesię-
cy), Sąd pierwszej instancji powództwa oddalił. Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych stwierdził, że - niezależnie od terminu rozwiązania umów o pracę w trybie poro-
zumienia stron i wykazanej przez pracowników inicjatywy zmiany pracodawcy - przy-
czyną rozwiązania tych umów były zmiany organizacyjne (połączenie dwóch spółek
akcyjnych stanowiących własność jednej z nich - Polskiego Banku I. i K. Banku w
Spółkę Akcyjną K. Bank Polski Bank I.) oraz zmniejszenia zatrudnienia w Departa-
mencie Prawnym owej Spółki Akcyjnej w porównaniu do zatrudnienia w odpowied-
nich jednostkach organizacyjnych obu połączonych spółek akcyjnych. Zdaniem tego
Sądu gwarancje socjalne wynikające z umowy notarialnej z dnia 21 kwietnia 1997 r.
sprowadzały się do uprawnień natury odszkodowawczej, a nie polegały na prawie do
pracy i w tych warunkach zaniepokojenie powodów co do dalszego zatrudnienia i
warunków tego zatrudnienia w pełni uzasadniało ich działania, mające na celu uzys-
kanie nowego zatrudnienia u innego pracodawcy. To, że po zgłoszeniu wniosku reje-
stracyjnego pozostałym pracownikom jednostki organizacyjnej, w której pracowali
powodowie, wypowiedziano umowy o pracę i rozwiązano te umowy w trybie porozu-
mienia stron oraz że nie nastąpiło zwiększenie stanu zatrudnienia w odpowiedniej
jednostce organizacyjnej pozwanej Spółki Akcyjnej, świadczy o tym, że powodowie w
nowej strukturze organizacyjnej nie uzyskaliby zatrudnienia z datą rejestracji tej
Spółki. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, propozycje pracy w pozwanej Spółce doty-
czące Krzysztofa S. miały charakter wstępny i niezobowiązujący, nie gwarantowały
dalszego zatrudnienia. Co do roszczeń odszkodowawczych Sąd ten stwierdził, że
powodowie wystąpili z inicjatywą rozwiązania umów o pracę. Pracodawca, wyrażając
zgodę na rozwiązanie tych umów, i to w trybie porozumienia stron, nie pogorszył ich
warunków wynikających z umów o pracę. Nie spowodował własnym działaniem pod-
jętym z własnej woli szkody i dlatego też nie może ponosić odpowiedzialności za
utratę przez powodów prawa do odszkodowania. Wyrok zaskarżyły obie strony (w
tym Barbara Ł. i Krzysztof S.).

Sąd drugiej instancji apelacje powodów uznał za bezzasadne, stwierdzając, że
wobec treści akt osobowych i ustaleń faktycznych Sądu Pracy i Ubezpieczeń Spo-
łecznych bezsporne jest w sprawie, że umowy o pracę wiążące powodów z Polskim
Bankiem I. SA zostały rozwiązane w trybie porozumienia stron z wyłącznej inicjatywy
pracowników, przy czym w przypadku Krzysztofa S. dodatkowo w trybie porozu-
mienia zakładów pracy, a w przypadku Barbary Ł. przy zmianie terminu rozwiązania
umowy o pracę na wniosek powódki. W kwestii podnoszonego przez powodów za-
rzutu naruszenia art. 231§ 3 KP Sąd Apelacyjny podkreślił, że Polski Bank I. SA do
daty zawarcia umowy notarialnej (21 kwietnia 1997 r.) był własnością Skarbu Pańs-
twa. Umową notarialną z tej daty Narodowy Bank Polski sprzedał 100% akcji tej
Spółki K. Bankowi SA. Umowa ta, z uwagi na interesy finansowe obu jej stron, zawie-
rała klauzulę poufności, co jest w pełni zrozumiałe. Istotna część tej umowy dotyczą-
ca pracowników PBI SA została przekazana pracownikom tej Spółki w sposób w niej
przyjęty. Wszyscy zatem pracownicy, w tym i powodowie, byli powiadomieni o gwa-
rancjach pracowniczych zawartych w art. 12 ust. 2 umowy z 21 kwietnia 1997 r.
Sprzedaż akcji spółki akcyjnej nie stanowi zmiany organizacyjnej po stronie praco-
dawcy w rozumieniu art. 231 § 3 KP. Spółka Akcyjna Polski Bank I. nadal funkcjono-
wała jako osoba prawna w rozumieniu przepisów Kodeksu handlowego i jako praco-
dawca w rozumieniu kodeksu pracy. Zmiana właściciela akcji powodowała zmianę
wyłącznie w stosunkach własnościowych. Taka zmiana własnościowa nie spowodo-
wała zmian w stosunkach pracy. W przypadku pracowników Spółki Akcyjnej pracow-
nicy uzyskali dodatkowe gwarancje dotyczące warunków pracy i stabilności stosun-
ków pracy. Niewątpliwie z datą zawarcia tej umowy nie zachodziła potrzeba powia-
domienia pracowników (w trybie art. 231 § 3 KP) o zmianie właściciela pakietu akcji.
Pracownicy, w tym i powodowie, zostali w należyty sposób powiadomieni o gwaran-
cjach pracowniczych wynikających z zawartej umowy notarialnej. Jak wynika zarów-
no z treści tej umowy, jak i pisma powiadamiającego pracowników o dodatkowych
gwarancjach pracowniczych, nabywca akcji K. Bank SA, jak i zbywający akcje Na-
rodowy Bank Polski, z góry zakładały możliwość wchłonięcia Spółki PBI SA przez K.
Bank SA, tj. połączenie tych dwóch banków, w których większość udziałów stała się
własnością K. Banku SA Spółki podjęły decyzję o połączeniu się na walnych zgro-
madzeniach akcjonariuszy, które miały miejsce w dniu 17 i 18 lipca 1997 r. Zgodnie z
tymi uchwałami, z uwagi na konieczność sporządzenia bilansu na dzień 30 czerwca
1997 r. oraz konieczność dokonania nowej rejestracji Spółki w rejestrze handlowym,
został określony odpowiedni termin dokonania tej czynności (do 30 listopada 1997
r.). Jest zrozumiałe, że termin ten nie mógł być określony w sposób ścisły, gdyż za-
równo termin sporządzenia bilansu jak i samej rejestracji nie był zależny od walnych
zgromadzeń akcjonariuszy. Rejestracja nowej Spółki - Spółki Akcyjnej K. Bank PBI
(strony pozwanej) - nastąpiła w dniu 29 września 1997 r., zaś wniosek o rejestrację
w sądzie złożony został w dniu 3 września 1997 r. Zatem zmiana organizacyjna zos-
tała dokonana z dniem 29 września 1997 r. Pracodawca zgodnie z art. 231 KP we
wrześniu 1997 r. powiadomił pracowników o zmianie organizacyjnej, z tym że doty-
czyło to pracowników, z którymi stosunek pracy trwał i nie był rozwiązany, a więc nie
dotyczyło to powodów. Wcześniejsze zastosowanie art. 231 § 3 KP (przed 17 lub 18
lipca 1997 r.), jak też przed złożeniem wniosku o rejestrację, z natury rzeczy byłoby
działaniem przedwczesnym. Przy gwarancjach pracowniczych dotyczących odpraw z
ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r., jak i gwarancji wynikającej z art. 12 ust. 2 umowy
notarialnej, takie zastosowanie art. 231 § 3 KP nie służyłoby ochronie praw pracowni-
czych, mogłoby w sposób ewidentny uniemożliwić wprost reorganizację ,,banków". W
sytuacji, w której zdecydowana większość pracowników PBI SA została przejęta
przez nowego pracodawcę na dotychczasowych i niepogorszonych warunkach pracy
(zgodnie z umową z dnia 21 kwietnia 1997 r.), działanie pracodawcy było w pełni
zgodne z prawem. Jak wynika z zeznań świadków i co zostało stwierdzone i ustalone
przez Sąd pierwszej instancji, w lipcu rozpoczęły się faktyczne prace organizacyjne
nad połączeniem banków, a ich realizacja nastąpiła w drugiej połowie września 1997
r. Z natury rzeczy do czasu ukształtowania nowej struktury organizacyjnej dotyczącej
stanowisk pracy, rozmowy, które prowadzone były w okresie maja i lipca, miały cha-
rakter wstępny. Dotyczy to w szczególności rozmów przeprowadzonych przez powo-
da Krzysztofa S. Sytuację pracowników Departamentu Prawnego PBI skomplikowały
niewątpliwie dwie ważne okoliczności: 1. choroba dyrektora departamentu K. Bank
SA w lipcu 1997 r. oraz 2. decyzja podjęta przez powoda Krzysztofa S., będącego
dyrektorem departamentu w PBI, o zmianie pracodawcy. Aczkolwiek okoliczność ta
w pełni została udowodniona i wyjaśniona przez Sąd pierwszej instancji, jednak nie
uwzględnił on tych faktów i ich znaczenia dla oceny uprawnień powodów do odpraw
pieniężnych. ,,Brak wspólnych działań tych osób w kształtowaniu nowej struktury ob-
sługi prawnej utrudniał niewątpliwie spóźnione działania dyrektora tych służb w K.
Banku SA i w efekcie spowodował brak zwiększenia obsady etatowej w tej jednostce
organizacyjnej nowej struktury". ,,To powodowie wyłącznie wskutek własnych działań
i własnej inicjatywy rozwiązali umowy o pracę na własny wniosek". Kwestia dotyczą-
ca tego, czy powodowie będą zatrudnieni, czy też nie w nowej strukturze organiza-
cyjnej decydowana była w gruncie rzeczy nie w lipcu, czy też sierpniu 1997 r., lecz w
drugiej połowie września. W ocenie Sądu Apelacyjnego, zasadnie te właśnie okolicz-
ności podnosi apelacja strony pozwanej. Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 28 grudnia
1989 r. oraz art. 8 i 10 odprawy pieniężne ,,przysługują pracownikom zwalnianym z
przyczyn dotyczących zakładu pracy w sytuacji, gdy zwolnienia te stanowią koniecz-
ność po stronie zakładu pracy". Takiej konieczności po stronie zakładu pracy nie było
ani w lipcu, ani też w sierpniu 1997 r. Nie można także stwierdzić, że taka koniecz-
ność zaistniałaby z dniem 29 września 1997 r. (1 października 1997 r.). To, że z tym
dniem nie nastąpiło zwiększenie zatrudnienia w jednostce organizacyjnej obsługi
prawnej w nowej Spółce, wbrew temu, co przyjął Sąd pierwszej instancji, nie ozna-
cza, że takich potrzeb zatrudnienia obiektywnie nie było oraz, że z powodami doszło-
by do rozwiązania umów o pracę. Potwierdza to projekt sporządzony przez dyrektora
pozwanego K. Banku SA, który przewidywał zwiększenie zatrudnienia i to nawet
dwukrotnie. Na ile odstąpienie od tego projektu spowodowane było decyzjami powo-
dów dotyczącymi rozwiązania umów o pracę nie jest obecnie możliwe do ustalenia,
jest to bowiem kwestia badania przydatności zawodowej pracowników w ich ówczes-
nym miejscu pracy i przydatności do nowych zadań w nowej strukturze. Ze wspom-
nianego projektu wynika, że ocena ta byłaby dla pracowników pozytywna, a zatem,
że to decyzja powodów o rozwiązaniu umów o pracę wpłynęła na zmianę koncepcji
w tworzeniu nowej struktury obsługi prawnej. Trafnie Sąd pierwszej instancji, doko-
nując oceny uprawnień powodów do odpraw pieniężnych, powołał się na orzecznic-
two Sądu Najwyższego, ,,błędnie jednakże zastosował tam wyrażony pogląd prawny
do sytuacji, w której zwolnienie z pracy po stronie zakładu pracy nie nastąpiłoby".
Pracodawca, mając świadomość ,,obciążenia tych zwolnień odszkodowaniami i od-
prawami, nie podejmował i nie miał zamiaru podejmować tych zwolnień, a wynika to
wprost z zestawienia złożonego przez pracodawcę dotyczącego przyczyn zwolnień z
pracy w okresie od lipca do października 1997 r." Powodowie nie byli w jakimkolwiek
stopniu zagrożeni rozwiązaniem umów o pracę (do połowy września 1997 r.), ,,a i po
tym terminie co do istnienia takiego zagrożenia można wyłącznie domniemywać w
sytuacji, w której w przypadku powodów istnieją też podstawy do domniemań fak-
tycznych w przeciwnym kierunku".

W obu skargach kasacyjnych wyrok Sądu Apelacyjnego został zaskarżony
tylko w części oddalającej roszczenia powodów o zasądzenie odprawy przewidzianej
w ustawie z 28 grudnia 1989 r. o zwolnieniach grupowych. Zarzucono w nich naru-
szenie art. 8 w związku z art. 1 ust. 1 oraz art. 11 tej ustawy ,,poprzez przyjęcie, iż
prawo do odprawy nie przysługuje ponieważ w terminie złożenia wniosku o rozwią-
zanie stosunku pracy na podstawie porozumienia stron po stronie pozwanego za-
kładu pracy brak było przyczyn wskazanych w art. 1 ustawy".


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Skargi kasacyjne powodów nie mają usprawiedliwionych podstaw i w następ-
stwie tego nie zostały uwzględnione. Zarzuty kasacyjne (podstawa kasacji) polegają
jedynie na zakwestionowaniu zaskarżonego wyroku w płaszczyźnie jego materialno-
prawnej prawidłowości. Brak jest natomiast wskazania jako podstawy kasacji naru-
szenia prawa procesowego (które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy - art.
3931 pkt 2 KPC). Oznacza to, z jednej strony, że przy rozstrzyganiu sprawy przez
Sąd Najwyższy miarodajne są ustalenia faktyczne, które stały się podstawą zaskar-
żonego wyroku, w postępowaniu kasacyjnym sprawa jest bowiem rozpoznawana w
granicach kasacji (art. 39311 KPC), które w szczególności wyznaczone są przez jej
podstawy i ich uzasadnienie (art. 3933 KPC), a z drugiej strony, prowadzi to do wnio-
sku, że bezprzedmiotowe są wywody uzasadnienia kasacji w tej części, w której wy-
wodzi się, że Sąd Apelacyjny popełnił błędy dokonując określonych ustaleń faktycz-
nych. Inaczej mówiąc, uzasadnienie w tej części nie jest skorelowane z zarzutami
stanowiącymi podstawę kasacji i wobec tego zastrzeżenia zawarte w uzasadnieniu
kasacji, które kwestionują ustalenia faktyczne Sądu Apelacyjnego nie mogły zostać
wzięte pod uwagę przez Sąd Najwyższy. W świetle zaś ustaleń faktycznych tego
Sądu dokonana przezeń subsumcja stanu faktycznego sprawy, polegająca na
stwierdzeniu, że art. 8 w związku z art. 1 ust. 1 i art. 11 ustawy z 28 grudnia 1989 r. o
zwolnieniach grupowych, stanu tego nie obejmuje i nie ma do niego zastosowania
(subsumcja negatywna), jest w ocenie Sąd Najwyższego prawidłowa. Powodowie
bowiem nie zostali zwolnieni z pracy przez stronę pozwaną z przyczyn określonych w
art. 1 ust. 1 tej ustawy; rozwiązanie ich stosunków pracy nastąpiło z ich inicjatywy w
drodze porozumienia stron, przy czym według ustaleń Sądu Apelacyjnego w chwili
rozwiązywania umów nie istniały jeszcze okoliczności wskazane w art. 1 ust. 1
ustawy o zwolnieniach grupowych, a jednocześnie nic nie wskazuje na to, że ich pra-
codawca miał zamiar rozwiązać z nimi stosunki pracy w związku z planowanymi w
przyszłości zmianami organizacyjnymi (połączeniem banków). Jeżeli zmiany organi-
zacyjne jeszcze nie następują, choć mogą być przewidywane czy planowane w przy-
szłości, to trudno uważać, że rozwiązanie stosunku pracy następuje z powodu tych
zmian, zmiany te muszą być bowiem rzeczywiste (realne), a nie jedynie przewidywa-
ne czy planowane, choć oczywiście możliwość czy nawet realność ich nastąpienia w
dalszej lub bliższej przyszłości może być źródłem niepewności pracowników co do
ich przyszłych losów. Ta jednakże okoliczność nie może mieć znaczenia dla pojmo-
wania przyczyn z art. 1 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych jako motywu zwol-
nienia pracownika z pracy. Dopóki przyczyny organizacyjne, ekonomiczne, produk-
cyjne czy technologiczne nie wystąpią w rzeczywistości, a są jedynie prognozowane,
dopóty nie ma podstaw, by twierdzić, że zwolnienie z pracy następuje z tych przy-
czyn. Zdaniem kasacji, dokonując wykładni art. 8 w związku z art. 1 ust. 1 oraz art.
11 ustawy o zwolnieniach grupowych, nie można dopatrzyć się racjonalnych powo-
dów, dla których identyczne wymagania dotyczące istnienia określonych przyczyn
należy stawiać gdy stanowią one podstawę rozwiązania stosunku pracy na mocy po-
rozumienia stron oraz w drodze jego wypowiedzenia. Według kasacji ,,nie ma pods-
taw, przeczy temu choćby wykładnia językowa art. 8 ustawy, dla których można by
wykluczyć rozwiązanie stosunku pracy na mocy porozumienia stron z przyczyn, które
mają zaistnieć dopiero w terminie późniejszym". Pogląd ten - zdaniem Sądu Najwyż-
szego - nie zasługuje na akceptację. Oznaczałby on między innymi, że w aspekcie
prawa do odprawy z art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych w lepszej sytuacji zna-
leźliby się pracownicy, których stosunki pracy zostały rozwiązane w drodze porozu-
mienia stron, w związku z przewidywanymi dopiero w przyszłości zmianami organi-
zacyjnymi, niż pracownicy, którym wypowiedziano umowę o pracę, gdyż gdy zmiany
te nie są jeszcze dokonywane, to nie sposób przyjąć, że przyczyną wypowiedzenia
są właśnie te zmiany (planowane ale w chwili wypowiedzenia ,,nierzeczywiste"). Zda-
rza się nieraz, że przewidywane zmiany stanowią dla pracodawcy także pewien do-
datkowy motyw dla wypowiedzenia umowy o pracę, ale nie oznacza to, że można
uważać, iż rozwiązanie w takim wypadku następuje z przyczyn z art. 1 ust. 1 ustawy
o zwolnieniach grupowych (bo przyczyn tych jeszcze nie ma), a ponadto trudno w
takiej sytuacji - nawet przyjmując odmienne założenie - mówić o spełnieniu wyma-
gania przewidzianego w art. 10 ust. 1 tej ustawy (łączonego z powstaniem prawa do
odprawy z jej art. 8), tj. że przyczyny te mogłyby być uznane za stanowiące wyłączny
powód uzasadniający rozwiązanie stosunku pracy. Na uwadze należy także mieć to,
że regulacja z art. 11 ustawy o zwolnieniach grupowych ma charakter wyjątku od re-
guły i nie powinna być wykładana w sposób rozszerzający. Ustawa o zwolnieniach
grupowych zasadniczo ma bowiem na celu uregulowanie sytuacji, w których zacho-
dzi konieczność rozwiązania przez pracodawcę stosunków pracy (w drodze wypo-
wiedzenia umowy o pracę), natomiast na zasadzie wyjątku jej przepisy stosuje się
także (odpowiednio) w razie rozwiązania stosunku pracy z przyczyn określonych w
jej art. 1 ust. 1 i 2 na mocy porozumienia stron. Z art. 11 ustawy o zwolnieniach gru-
powych wynika przy tym, że idzie o rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn określo-
nych w jej art. 1 ust. 1 i 2 na mocy porozumienia stron, a więc gdy te przyczyny ist-
nieją i są motywem rozwiązania stosunku pracy, a nie gdy jeszcze one nie wystąpiły,
choć są przewidywane i prawdopodobne. Z redakcji art. 11 ustawy o zwolnieniach
grupowych wynika, że zwrot o ,,odpowiednim stosowaniu przepisów ustawy" nie
obejmuje tego, że ,,rozwiązanie stosunku pracy ma nastąpić z przyczyn określonych
w art. 1 ust. 1 i 2 na mocy porozumienia stron". To zaś oznacza - inaczej niż suge-
ruje się to w kasacjach - że sposób pojmowania tych przyczyn, ich istnienia (chwili
wystąpienia) i powiązania z rozwiązaniem stosunku pracy nie może być inny w przy-
padku, gdy w rachubę wchodzi wypowiedzenie stosunku pracy, a inny gdy idzie o
porozumienie stron (umowę rozwiązującą stosunek pracy). Porozumieniem stron, o
którym mowa w art. 11 ustawy o zwolnieniach grupowych, jest więc tylko takie poro-
zumienie, które rozwiązuje stosunek pracy z przyczyn określonych w jej art. 1 ust. 1 i
2, tj. gdy przyczyny te już istnieją w chwili zawierania porozumienia i stanowią jego
uzasadnienie (motyw), nie zaś gdy jedynie przewiduje się ich wystąpienie w przysz-
łości (np. gdy strony zawierają porozumienia przewidując, że w przyszłości dojdzie
do ogłoszenia upadłości pracodawcy).

Mając na uwadze powyżej przedstawione racje Sąd Najwyższy, stosownie do
art. 39312 KPC, orzekł jak w sentencji wyroku.
========================================