Wyrok z dnia 10 kwietnia 1997 r.
I PKN 57/96

Akt mianowania na stanowisko nauczyciela nie jest decyzją adminis-
tracyjną w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.
Uchylenie przez dyrektora szkoły tego aktu jest niedopuszczalne i nie wywołuje
skutku w postaci rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem mianowanym.
Przewodniczący SSN: Walerian Sanetra, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka,
Andrzej Wróbel (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, w dniu 10 kwietnia 1997 r. po rozpoznaniu sprawy z powództwa
Krystyny Ż. przeciwko Szkole Podstawowej [...] w R. o uchylenie decyzji o anulowaniu
aktu mianowania, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie z dnia 19 września 1996 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok oraz zmienił poprzedzający go wyrok Sądu
Rejonowego-Sądu Pracy w Rzeszowie z dnia 25 czerwca 1996 r. [...], ustalając że
powódka Krystyna Ż. od dnia 1 stycznia 1985 r. do dnia 31 sierpnia 1989 r. pozostawała
w stosunku pracy z mianowania w Szkole Podstawowej [...] w R., a od dnia 1 września
1989 r. pozostaje w stosunku pracy z mianowania w Szkole Podstawowej [...] w R.


U z a s a d n i e n i e

Powódka Krystyna Ż. wniosła o uchylenie decyzji pozwanej Szkoły Podstawowej
[...] w R. z dnia 1 września 1995 r. [...] o anulowaniu aktu mianowania powódki na
stanowisko nauczyciela z dnia 7 lutego 1985 r. [...]
W uzasadnieniu pozwu powódka zarzuciła, że decyzja pozwanej Szkoły
Podstawowej z dnia 1 września 1995 r. narusza przepis art. 94 i 96 ust. 1 ustawy z dnia
26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela. Mimo że w chwili wniesienia pozwu powódka
studiowała na Politechnice R. na kierunku wychowania technicznego nauczycielskiego i
nie ma ukończonych studiów wyższych, to zgodnie z powyższymi przepisami jest
nauczycielem mianowanym.
W odpowiedzi na pozew pozwana Szkoła Podstawowa wniosła o oddalenie
pozwu. W dniu mianowania na stanowisko nauczyciela powódka nie spełniała warun-
ków do mianowania, bowiem zgodnie z art. 10 Karty Nauczyciela warunkiem mianowa-
nia jest spełnienie wszystkich wymagań określonych w art. 10 ust. 2 Karty. W związku z
powyższym akt mianowania z dnia 7 lutego 1985 r. jest nieważny z mocy prawa.
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 25 czerwca 1996 r. [...]
oddalił powództwo. Sąd ustalił, że powódka została mianowana na stanowisko
nauczyciela w Szkole Podstawowej [...] w R. decyzją Inspektora Oświaty i Wychowania
Urzędu Miejskiego w R. z dnia 6 lipca 1981 r. [...] Po wejściu w życie przepisów ustawy
- Karta Nauczyciela powódka została zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas
nie określony na podstawie art. 96 ust. 3 pkt 1 Karty Nauczyciela. Inspektor Oświaty i
Wychowania Urzędu Miejskiego w R. decyzją z dnia 7 lutego stycznia 1985 r. mianował
powódkę nauczycielem w pozwanej Szkole Podstawowej od dnia 1 stycznia 1985 r. W
tym czasie powódka posiadała ukończone Liceum Ogólnokształcące i siedem
semestrów studiów w Wyższej Szkole Pedagogicznej w R. Pismem z dnia 1 września
1995 r. dyrektor pozwanej Szkoły Podstawowej [...] w R. anulował powyższy akt
mianowania, powołując jako podstawę przepis art. 10 ust. 2 pkt 5 Karty Nauczyciela. W
ocenie Sądu stosunek pracy na podstawie mianowania, będącego jednostronną
czynnością prawną organu państwowego, nawiązuje się tylko w sytuacjach
przewidzianych w przepisach szczególnych, które w stosunku do nauczyciela określa
art. 10 ust. 2 Karty Nauczyciela. Akt mianowania wydany niezgodnie z przepisami
powołanej ustawy nie może rodzić skutków prawnych wynikających ze stosunku
prawnego nawiązanego przez mianowanie. Powódka w dacie mianowania i do chwili
obecnej ukończyła jedynie liceum ogólnokształcące, a zatem w dacie mianowania jak i
w okresie późniejszym nie posiadała i nie posiada uprawnień wymaganych do
zajmowania stanowiska nauczyciela w szkole podstawowej, a w konsekwencji
dokonane przez pozwaną anulowanie aktu mianowania było prawidłowe.
Rewizję od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik powódki zarzucając temu
wyrokowi naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 10 ust. 2 pkt 5 Karty
Nauczyciela przez przyjęcie, że powódka nie spełniała wymagań do mianowania jej
nauczycielem z dniem 1 stycznia 1985 r. i obrazę przepisu art. 233 § 1 KPC przez to, że
Sąd nie rozważył wszechstronnie zebranego materiału dowodowego, wniósł o zmianę
zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa lub uchylenie wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Rzeszowie wyrokiem
z dnia 19 września 1996 r. [...] oddalił rewizję. W ocenie tego Sądu Sąd Rejonowy w
Rzeszowie dokonał prawidłowych ustaleń zarówno co do kwalifikacji i wykształcenia
powódki, jak i co do jej zatrudnienia. Sąd prawidłowo przeanalizował przepisy prawne i
wyprowadził z nich trafny wniosek, że powódka nie spełniała wymogów do mianowania
jej nauczycielem ze względu na brak kwalifikacji, a zatem podniesiony w rewizji zarzut
naruszenia prawa materialnego jest bezpodstawny. W ocenie Sądu zarzut naruszenia
przepisu art. 233 § 1 KPC przez to, że Sąd nie rozważył wszechstronnie zebranego
materiału dowodowego, jest jedynie nieuprawnioną polemiką z trafnymi ustaleniami
Sądu pierwszej instancji.
Od powyższego wyroku pełnomocnik powódki [...] wniósł do Sądu Najwyższego
kasację, w której zaskarżył ten wyrok w całości zarzucając naruszenie prawa
materialnego, tj. art. 10 ust. 2 pkt 5 Karty Nauczyciela przez jego błędną wykładnię
poprzez przyjęcie, że przepis ten pozwala na wydanie decyzji o anulowaniu aktu mia-
nowania i naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik spra-
wy, a mianowicie art. 233 § 1 KPC poprzez wybiórczą ocenę materiału dowodowego,
prowadzącą w konsekwencji do nierozpoznania istoty sprawy. Wniósł o zmianę
zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie zgodnie z żądaniem pozwu lub uchylenie
zaskarżonego wyrok w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Trafny jest podniesiony w kasacji zarzut naruszenia zaskarżonym wyrokiem
przepisu art. 10 ust. 1 ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela
(Dz.U. Nr 3 poz. 19 ze zm), zgodnie z którym stosunek pracy nawiązuje się na pods-
tawie mianowania, jeżeli nauczyciel posiada wymagane kwalifikacje do zajmowania
danego stanowiska. Przepis powyższy ustanawia zatem jeden z warunków nawiązania
stosunku pracy z nauczycielem na podstawie mianowania, które powinny być spełnione
łącznie. Z przepisu art. 10 ust. 3 tej ustawy wynika bowiem, że jeżeli nauczyciel nie
spełnia wszystkich warunków określonych w art. 10 ust. 2 Karty Nauczyciela, to
stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę, z tym że nie można
nawiązać stosunku pracy z osobą nie spełniającą warunków wymienionych w pkt 2-4
tego przepisu.
Przepis art. 10 ust. 2 pkt 5 ustawy stosuje się, co wynika wprost z jego brzmie-
nia, przy nawiązywaniu stosunku pracy z nauczycielem na podstawie mianowania lub
na podstawie umowy o pracę. Przepisy Karty Nauczyciela nie określają natomiast
skutków wydania aktu mianowania z naruszeniem tego przepisu. Sąd Najwyższy jest
zdania, że akt mianowania na stanowisko nauczyciela nie jest decyzją administracyjną
w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Mianowanie na
stanowisko nauczyciela jest niewątpliwie sprawą indywidualną, lecz nie jest to sprawa
indywidualna należąca do właściwości organów administracji publicznej załatwiana w
drodze decyzji. Zgodnie bowiem z przepisem art. 11 ustawy nauczycieli mianuje lub
zawiera z nimi umowę o pracę dyrektor szkoły, który w zakresie nawiązywania stosunku
pracy z nauczycielem nie może być uznany za organ administracji publicznej w
rozumieniu art. 1 § 1 pkt 1 i § 2 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, zaś akt
mianowania na stanowisko nauczyciela jest czynnością z zakresu prawa pracy. W
odróżnieniu od statusu prawnego żołnierzy zawodowych (postanowienie SN z dnia 8
maja 1992 r. III ARN 29/92, nie publikowane), funkcjonariuszy Urzędu Ochrony
Państwa, Policji i Służby Więziennej ( wyrok NSA z dnia 5 czerwca 1991 r. II SA 36/91,
ONSA 1991 nr 3 poz. 64), których stosunki służbowe są regulowane przepisami prawa
administracyjnego i nie są stosunkami pracy w rozumieniu art. 2 Kodeksu pracy,
nauczyciel mianowany pozostaje w stosunku pracy i jest pracownikiem w rozumieniu
tego przepisu. Ponadto zgodnie z art. 98 Karty Nauczyciela w zakresie spraw
wynikających ze stosunku pracy, a nie uregulowanych przepisami tej ustawy,
dotyczących nauczycieli mianowanych, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy, a
spory o roszczenia ze stosunku pracy rozpatrywane są przez sądy pracy. Z powołanych
przepisów wynika jednoznacznie, że mianowanie na stanowisko nauczyciela nie jest
regulowane przepisami prawa administracyjnego, a zatem ewentualna wadliwość aktu
mianowania wydanego z naruszeniem przepisu art. 10 ust. 2 pkt 5 Karty Nauczyciela
nie może być usunięta w trybie Kodeksu postępowania administracyjnego.
Zarzut kasacji, że Karta Nauczyciela nie zna instytucji Aanulowania@ mianowa-
nia na stanowisko nauczyciela jest trafny. Stosunek pracy z pracownikiem mianowanym
może być bowiem rozwiązany jedynie w przypadkach określonych art. 23 Karty
Nauczyciela lub wygasa z przyczyn wymienionych w art. 24 ustawy. Żaden ze
wskazanych przepisów Karty Nauczyciela, a w szczególności przepis art. 10 ust. 2 pkt 5
tej Karty, nie daje podstaw do przyjęcia, że rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem
mogłoby nastąpić w wyniku uchylenia przez dyrektora szkoły aktu mianowania na
stanowisko nauczyciela. Należy zatem stwierdzić, że uchylenie aktu mianowania na
stanowisko nauczyciela jest niedopuszczalne i nie wywołuje skutku w postaci
rozwiązania stosunku pracy z nauczycielem mianowanym.
Biorąc powyższe pod rozwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.

========================================