Wyrok z dnia 6 marca 1998 r.
I PKN 551/97

Omyłkowa wypłata pracownikowi nagrody jubileuszowej za czterdzie-
stoletni okres zatrudnienia nie powoduje po upływie kolejnego okresu powsta-
nia prawa do nagrody wyższego stopnia.


Przewodniczący SSN: Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Józef
Iwulski, Maria Mańkowska (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 6 marca 1998 r. sprawy z powództwa
Edwarda Z. przeciwko ,,P.S." Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. o na-
grodę jubileuszową, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Wojewódz-
kiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Tarnobrzegu z dnia 27 sierpnia
1997 r. [...]


z m i e n i ł zaskarżony wyrok w ten sposób, że zmienił wyrok Sądu Rejono-
wego-Sądu Pracy w Sandomierzu z dnia 16 maja 1997 r. [...] i oddalił powództwo.

U z a s a d n i e n i e


Powód Edward Z. w pozwie przeciwko ,,P.S." Spółka z o.o. w S. wniósł o za-
sądzenie kwoty 9.596,65 zł tytułem nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy.

Strona pozwana nie uznała powództwa i powołując się na § 4 ust. 3 pkt 1 za-
rządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie
ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej
oraz zasad jej obliczania i wypłacania (M.P. Nr 44, poz. 358) wskazała, że powód nie
posiada 45 letniego okresu pracy uprawniającego do nagrody, gdyż wliczeniu nie
podlega okres jego nauki w szkole ponadpodstawowej, którą kontynuował nieprzer-
wanie bez skierowania zakładu pracy.

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Sandomierzu wyrokiem z dnia 16 maja 1997 r.
uwzględnił powództwo i przyjął, że powód nabył prawo do nagrody jubileuszowej za
45 letni okres zatrudnienia, ponieważ otrzymywał nagrody za niższe okresy pracy,
przy uwzględnieniu 4-letniego okresu nauki w technikum, mimo braku uprzedniego
skierowania zakładu pracy lub jednostki nadrzędnej. Wypłata powodowi nagród ju-
bileuszowych za 30, 35 i 40 lat pracy z zaliczeniem powodowi okresu nauki w tech-
nikum do stażu pracy stała się zatem elementem treści stosunku pracy.

Sąd Wojewódzki w Tarnobrzegu wyrokiem z dnia 27 sierpnia 1997 r. oddalił
apelację strony pozwanej w pełni podzielając pogląd Sądu pierwszej instancji, że w
okolicznościach rozpatrywanej sprawy, zaliczenie powodowi okresu nauki w techni-
kum, uprawniającego do nagrody jubileuszowej, stało się trwałym uprawnieniem sta-
nowiącym element treści stosunku pracy i dla jego wyeliminowania konieczne było
porozumienie stron lub wypowiedzenie zmieniające. Wprawdzie Porozumienie o
wprowadzeniu zakładowego systemu wynagradzania z 11 lutego 1991 r. weszło w
życie 4 kwietnia 1991 r., jednakże zarządzeniem [...] Dyrektora Huty Szkła Okienne-
go w S., nagrodę jubileuszową za 40 lat pracy wypłacono powodowi w dniu 15 grud-
nia 1991 r., z uwzględnieniem okresu nauki powoda w technikum. Zdaniem Sądu
Wojewódzkiego, jeżeli nastąpiło to na skutek błędu pozwanego zakładu, to od
grudnia 1991 r. nie uczyniono nic, aby uchylić się od skutków prawnych tego błędu.
Nie można więc wykluczyć, że pozwany zakład pracy badając uprawnienia powoda
do nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy, świadomie honorował istniejący dotych-
czas stan rzeczy w zakresie stażu wymaganego do tejże nagrody. Niewątpliwe jest
bowiem, że art. 25 pkt 4 obowiązującego w pozwanym zakładzie pracy Porozumienia
o wprowadzeniu w życie zakładowego systemu wynagradzania stanowi, iż zaliczenie
okresów pracy i innych okresów do okresu zatrudnienia uzasadniającego nabycie
prawa do nagrody jubileuszowej następuje na podstawie ogólnie obowiązujących
przepisów. Takim przepisem jest § 4 ust. 3 pkt 1 zarządzenia Ministra Pracy i Polityki
Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie okresów pracy i innych okresów
uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania
(M.P. Nr 44, poz. 358), na podstawie którego nie byłoby możliwe zaliczenie powo-
dowi okresu nauki w technikum do stażu uprawniającego do nagrody jubileuszowej.

W kasacji strona pozwana zarzuciła zaskarżonemu wyrokowi naruszenie art.
29 § 1 KP i wniosła o uchylenie wyroków Sądów obu instancji i przekazanie sprawy
Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania z uwzględnieniem kosztów pro-
cesu.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Kasacja jest zasadna. Uprawnienia płacowe pracownika wynikają z umowy o
pracę łączącej strony, ale także są kształtowane przez przepisy obowiązującego
prawa, postanowienia układów zbiorowych pracy oraz zakładowych systemów wyna-
gradzania. Prawidłowo stosowane zasady wypłaty wynagrodzenia, wynikające z
powyższych postanowień, są treścią stosunku pracy łączącego strony. Elementu
stosunku pracy nie stanowią natomiast błędy popełnione przy stosowaniu tych zasad.
Z treści art. 29 § 1 KP wynika, iż istotnym elementem umowy o pracę jest oprócz
rodzaju, miejsca i rozpoczęcia pracy, wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy.
Nagroda jubileuszowa nie jest zatem istotnym elementem umowy o pracę i zakład
pracy nie miał obowiązku dokonywać indywidualnych wypowiedzeń, skoro zmiana
zasad przyznawania nagrody jubileuszowej w pozwanym zakładzie została
wprowadzona przez pracodawcę w trybie przepisanym dla zmiany zakładowych
systemów wynagradzania wobec wszystkich pracowników zakładu. Powód był pra-
cownikiem Huty Szkła Okiennego w S. od 2 grudnia 1968 r., a po prywatyzacji
przedsiębiorstwa pracownikiem pozwanej Spółki P.S. do dnia 31 grudnia 1996 r.
Pracował w Kopalni Piasków Szklarskich w Ś., która była jednym z wydziałów zakła-
du. Do 1 kwietnia 1991 r. pracownicy Kopalni objęci byli przepisami ,,Karty Górnika",
która pozwalała na zaliczenie okresu nauki w technikum górniczym do stażu pracy,
uprawniającego do nagrody jubileuszowej. Powód otrzymał nagrody jubileuszowe w
latach 1984, 1987 i 1991, kolejno za 30, 35 i 40 lat pracy przy wliczeniu 4-letniego
okresu nauki w Technikum Górniczym w Z. Dotychczasowe zasady wynagradzania
zostały zmienione porozumieniem płacowym zawartym pomiędzy Dyrektorem Huty
Szkła Okiennego i wszystkimi działającymi na terenie zakładu pracy związkami za-
wodowymi, które wprowadzone zostało zarządzeniem [...] Dyrektora Huty z dnia 4
kwietnia 1991 r. Porozumienie to zrównało pracowników Kopalni Piasków w Ś. z po-
zostałymi pracownikami, rezygnując z uprawnień pracowniczych z Karty Górnika.
Zgodnie z art. 25 pkt 4 Porozumienia, zaliczanie okresów pracy do zatrudnienia
uzasadniającego nabycie prawa do nagrody jubileuszowej, następuje na podstawie
ogólnie obowiązujących przepisów. Przepisem tym jest § 4 ust. 3 pkt 1 zarządzenia
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania
okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz za-
sad jej obliczania i wypłacania (M.P. Nr 44, poz. 358), który pozwala zaliczyć do
stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej okres nauki w szkole stopnia
ponadpodstawowego, odbytej na podstawie skierowania zakładu pracy lub jednostki
nadrzędnej. W sprawie jest bezsporne, że powód odbywał naukę w sposób nieprzer-
wany i nie był kierowany do technikum przez zakład pracy. Strona pozwana przyz-
nała, że na skutek pomyłki wypłacono powodowi nagrodę jubileuszową za 40 lat
pracy w 1991 r., w okresie kiedy obowiązywało już Porozumienie płacowe. Był to
okres likwidacji przedsiębiorstwa Huta Szkła Okiennego i przekształcenia w pozwaną
Spółkę, która - jako następca prawny - przejęła Porozumienie płacowe w całości.

W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy uznał, że kasacja strony pozwanej jest
uzasadniona. Powód nie posiada bowiem 45-letniego okresu zatrudnienia, zatem nie
nabył prawa do nagrody jubileuszowej za ten okres na podstawie przepisów płaco-
wych obowiązujących u strony pozwanej. Sam fakt wypłaty nagrody za 40 letni okres
zatrudnienia nie spowodował nabycia przez powoda prawa do nagrody wyższego
stopnia. Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39315 KPC
orzekł jak w sentencji, gdyż w sprawie doszło do naruszenia jedynie prawa material-
nego. Sąd Najwyższy odstąpił od obciążania powoda kosztami procesu na mocy art.
102 KPC.
========================================