Wyrok z dnia 9 lutego 2000 r.
I PKN 518/99

Przepis art. 44 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach
państwowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 18, poz. 80 ze zm.), zgodnie z
którym zastępcę dyrektora przedsiębiorstwa powołuje dyrektor za zgodą rady
pracowniczej, jest przepisem odrębnym w rozumieniu art. 68 KP.


Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Jerzy Kwaśniewski, Walerian Sanetra.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 9 lutego 2000 r. sprawy z powództwa
Mariana B. przeciwko ,,T.S." Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w W. - Od-
działowi w L. o przywrócenie do pracy, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu
Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie z dnia 6 maja 1999
r. [...]

o d d a l i ł kasację i nie obciążył powoda kosztami postępowania kasacyjne-
go.

U z a s a d n i e n i e


Marian B. domagał się początkowo przywrócenia do pracy w ,,T.S." Spółce z
ograniczoną odpowiedzialnością w W., a następnie ustalenia, że łączy go stosunek
pracy z tym pracodawcą.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa.

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Lublinie wyrokiem z dnia 16 grudnia 1998 r. od-
dalił powództwo dokonawszy następujących ustaleń faktycznych.

Powód zatrudniony był w Przedsiębiorstwie Państwowym ,,T.S." w W. na pods-
tawie powołania na stanowisku zastępcy dyrektora do spraw Oddziału w L. Przedsię-
biorstwo Państwowe ,,T.S." na podstawie aktu komercjalizacji zostało przekształcone
w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, której jedynym udziałowcem jest Skarb
Państwa. Zarząd Spółki 31 grudnia 1997 r. faxem przekazał do wszystkich oddziałów
informację dotyczącą dalszego zatrudnienia pracowników byłego Przedsiębiorstwa
Państwowego ,,T.S.", oraz wygaśnięcia stosunków pracy pracowników zatrudnionych
na podstawie powołania. W 5 stycznia 1998 r. w pierwszym dniu roboczym nowego
roku, powód stawił się do pracy około 640, a około 900 przyjechał z W. dyrektor poz-
wanej Spółki i wręczył mu pismo o wygaśnięciu stosunku pracy z dniem 1 stycznia
1998 r. w związku z komercjalizacją Przedsiębiorstwa Państwowego ,,T.S.". Powód
po raz pierwszy dowiedział się wówczas, że nie będzie zatrudniony w pozwanej
Spółce. Zdaniem Sądu Rejonowego stosunek pracy powoda nawiązany na podsta-
wie powołania nie przekształcił się w umowny po wejściu w życie nowelizacji Kodek-
su pracy z 1996 r. (zgodnie z art. 8 ustawy nowelizacyjnej z dnia 2 lutego 1996 r.),
gdyż art. 44 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych jest przepisem odrębnym w
rozumieniu art. 68 § 1 KP w znowelizowanym brzmieniu. Między stronami nie doszło
też do nawiązania stosunku pracy przez fakt stawienia się powoda do pracy 5 stycz-
nia 1998 r.

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Lublinie wyrokiem z
dnia 6 maja 1999 r. oddalił apelację powoda od tego wyroku. Sąd drugiej instancji
uznał za prawidłowe ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy i podzielił motywy
jego rozstrzygnięcia, w szczególności interpretację art. 8 ustawy z dnia 2 lutego 1996
r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 24,
poz. 110).

Powód wniósł kasację od tego wyroku zarzucając naruszenie prawa material-
nego przez niezastosowanie art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie
ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw na skutek uznania, że art.
44 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych jest przepisem odrębnym w rozumie-
niu art. 68 § 1 KP ,,i w związku z tym uznanie, że nie nastąpiło przekształcenie sto-
sunku pracy powoda na podstawie powołania w stosunek pracy zawarty na czas nie-
określony". Zarzucił też naruszenie art. 231 § 5 KP poprzez niezaproponowanie mu
nowych warunków pracy i płacy pomimo przejęcia zakładu pracy. Kasacja zawiera
wniosek o uchylenie wyroków Sądu Okręgowego i Sądu Rejonowego w Lublinie i
przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, ewen-
tualnie o orzeczenie co do istoty sprawy i ,,uznanie, że powoda łączy z pozwanym
T.S. Sp. z o.o. w Warszawie stosunek pracy zawarty na czas nieokreślony".

Strona pozwana wniosła o oddalenie kasacji.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy istotna była podstawa zatrudnienia
powoda w dacie komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego, które było jego pra-
codawcą. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komer-
cjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. Nr 118, poz. 561 ze zm.)
stosunek pracy dyrektora przedsiębiorstwa państwowego oraz pracowników zatrud-
nionych na podstawie powołania wygasa z mocy prawa z dniem wykreślenia przed-
siębiorstwa państwowego z rejestru przedsiębiorstw państwowych. Nie było sporne,
że stosunek pracy powoda na stanowisku zastępcy dyrektora przedsiębiorstwa pańs-
twowego nawiązał się na podstawie powołania. Sporny problem dotyczył tego, czy
przekształcił się on stosunek w umowny zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 2 lutego
1996 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr
24, poz. 110). Stałoby się tak wówczas, gdyby powód był zatrudniony na stanowisku
pracy nie wymienionym w przepisach, o których mowa w art. 68 § 1 Kodeksu pracy.
Problem sprowadzał się zatem do tego, czy stosunek pracy zastępcy dyrektora
przedsiębiorstwa państwowego zgodnie z art. 44 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o
przedsiębiorstwach państwowych (jednolity tekst: Dz.U. z 1991 r. Nr 18, poz. 80 ze
zm.) nawiązuje się na podstawie powołania i czy przepis art. 44 jest przepisem od-
rębnym w rozumieniu art. 68 § 1 KP. Przepis art. 44 ustawy o przedsiębiorstwach
państwowych stanowi, że zastępcę dyrektora przedsiębiorstwa oraz głównego księ-
gowego powołuje i odwołuje dyrektor przedsiębiorstwa za zgodą rady pracowniczej.
Należy interpretować go jako przepis odrębny zawierający określenie przypadku
nawiązania stosunku pracy na podstawie powołania w rozumieniu art. 68 § 1 KP. Nie
ma podstaw, aby zawarte w nim sformułowanie ,,powołuje" rozumieć inaczej niż
wskazuje na to wykładnia językowa. Stosunek pracy powoda nie przekształcił się
więc w oparty na umowie o pracę, co skutkowało jego wygaśnięciem na podstawie
art. 6 ust. 3 ustawy o prywatyzacji i komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych.
Pogląd taki przedstawiony był też w doktrynie (,,Prawo pracy wobec komercjalizacji i
prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych", Prawo Pracy 1997, nr 2). Wymienione w
kasacji (objęte zarzutami) przepisy zostały prawidłowo zinterpretowane i zastoso-
wane. Skoro stosunek pracy powoda wygasł z datą wykreślenia przedsiębiorstwa
państwowego z rejestru, nie został on przejęty przez Spółkę wpisaną do rejestru z tą
datą (art. 10 ustawy o komercjalizacji), a więc nie miał do niego zastosowania prze-
pis art. 231 § 5 KP.

Kasacja jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw podlegała zatem od-
daleniu (art. 39312 KPC). O kosztach orzeczono na podstawie art. 102 KPC.
========================================