Wyrok z dnia 13 lutego 1997 r.
I PKN 4/97


Członek komitetu założycielskiego związku zawodowego traci ochronę przed
wypowiedzeniem i rozwiązaniem stosunku pracy, w razie niezłożenia przez ten komitet,
w terminie 30 dni od dnia utworzenia związku, wniosku o jego rejestrację (art. 14 ust. 1
w związku z art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 23 maja 1995 o związkach zawodowych - Dz. U.
Nr 55, poz. 234 ze zm.). To samo dotyczy sytuacji, gdy wniosek został złożony, lecz
wskutek nieuzupełnienia braków formalnych, został przez Sąd Rejestrowy zwrócony
(art. 130 § 2 KPC).


Przewodniczący SSN: Józef Iwulski, Sędziowie SN: Kazimierz Jaśkowski
(sprawozdawca), Maria Mańkowska.


Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 13 lutego 1997 r. sprawy z powództwa
Barbary K. przeciwko Spółdzielni Dziennikarsko-Wydawniczej "O.-T." w T. o przywrócenie
do pracy, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu z dnia 3 października 1996 r. [...]


o d d a l i ł kasację, nie obciążając powódki kosztami postępowania kasacyjnego

U z a s a d n i e n i e


Powódka Barbara K. wniosła kasację od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Toruniu z
dnia 3 października 1996 r. [...] zarzucając naruszenie art. 32 ust. 3 ustawy z dnia 23 maja
1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. Nr 55, poz. 234 ze zm.) przez przyjęcie, że nie
przysługiwała jej ochrona przed wypowiedzeniem, mimo iż była członkiem komitetu
założycielskiego związku zawodowego. W kasacji wniesiono o przywrócenie powódki do
pracy w pozwanej Spółdzielni Dziennikarsko-Wydawniczej "O.-T." względnie o uchylenie
zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Pozwana wniosła o oddalenie kasacji i zasądzenie kosztów postępowania.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Kasacja nie jest uzasadniona.

Z przepisu art. 32 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych wynika, że ochrona przed
wypowiedzeniem i rozwiązaniem stosunku pracy przysługuje członkom komitetu
założycielskiego przez okres 6 miesięcy od dnia utworzenia tego komitetu. Ponieważ
uchwałę o utworzeniu związku zawodowego podjęło 13 osób, a 8 z nich wystąpiło z tego
związku przed złożeniem wniosku o rejestrację, to oba Sądy uznały, że uchwała o utworzeniu
związku utraciła moc i związek przestał istnieć. Uchwała o utworzeniu związku musi być
bowiem podjęta przez co najmniej 10 osób. Tym samym powódka, która była wybrana do
komitetu założycielskiego dnia 25 września 1995 r., nie korzysta z ochrony przed
wypowiedzeniem umowy o pracę. Zdaniem Sądu Najwyższego jest to pogląd wątpliwy,
jednakże z innych przepisów wynika bezzasadność kasacji.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych komitet założycielski w
terminie 30 dni od dnia utworzenia związku zawodowego składa wniosek o rejestrację
związku w sądzie wojewódzkim właściwym miejscowo ze względu na siedzibę związku. Po
bezskutecznym upływie tego terminu uchwała o utworzeniu związku zawodowego traci moc.
W niniejszej sprawie uchwała o utworzeniu związku zawodowego zastała podjęta dnia 25
września 1995 r. Złożony w Sądzie Wojewódzkim w Toruniu wniosek o jego rejestrację
został zwrócony z powodu nieusunięcia w przepisanym terminie braków formalnych. Z
przepisu art. 130 § 2 KPC wynika, że pismo procesowe zwrócone stronie z powodu
nieuzupełnienia braków w terminie nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z
jego wniesieniem do sądu. Powódce wypowiedziano umowę o pracę dnia 30 października
1995 r. Upłynął zatem miesiąc, w którym wniosek o rejestrację powinien zostać złożony, a
skutecznie złożony nie został. Z tego względu uchwała o utworzeniu związku zawodowego
straciła moc, a tym samym komitet założycielski uległ rozwiązaniu z mocy prawa. W dacie
wypowiedzenia powódka nie podlegała zatem ochronie przed wypowiedzeniem.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 102 KPC, gdyż kasacja została oddalona z
innych przyczyn niż wskazane w odpowiedzi na kasację.

Z tych względów na podstawie art. 39312 KPC orzeczono jak w sentencji.

N o t k a

W wyroku z dnia 16 stycznia 1996 r., I PRN 85/95 (OSNAPiUS 1997 nr 1 poz. 9) Sąd
Najwyższy stwierdził, że w okresie przed rejestracją związku zawodowego organem uprawnionym do
reprezentowania nowo powstałego związku zawodowego jest komitet założycielski i tylko jego
członkowie korzystają z ochrony przed rozwiązaniem stosunku pracy przewidzianej w art. 32 ust. 1 w
związku z ust. 3 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. Nr 55, poz. 234 ze
zm.). Ochrona stosunku pracy pracowników wybranych w tym czasie na członków zarządu lub
komisji rewizyjnej nowo powstałego związku zawodowego rozpoczyna się od dnia rejestracji
związku. Patrz jednak krytyczne glosy do tego orzeczenia - OSP 1997 z. 7-8 poz. 127.

Co do szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy członków komitetu założycielskiego
związku zawodowego - patrz np.: uchwała z dnia 13 grudnia 1990 r., III PZP 21/90 (OSNCP 1991
z. 5-6 poz. 63); uchwała z dnia 17 grudnia 1992 r., I PZP 69/92 (OSNCP 1993 z. 5 poz. 82);
uchwała z dnia 29 sierpnia 1995 r., I PZP 20/95 (OSNAPiUS 1996 nr 5 poz. 72); patrz też np.: W.
Sanetra "Prawo pracy zarys wykładu" Tom I Białystok 1994 s. 227).
========================================