Wyrok z dnia 19 kwietnia 2001 r.
I PKN 394/00

Jednorazowa odprawa pieniężna, o której mowa w § 13 rozporządzenia
Ministra Gospodarki z dnia 8 maja 1998 r. w sprawie warunków uzyskania
uprawnień, sposobu obliczania, szczegółowych zasad i trybu wypłacania w
1998 r. osłon socjalnych z tytułu urlopów górniczych, zasiłków socjalnych i
jednorazowych wypłat dla zatrudnionych pod ziemią pracowników górnictwa
(Dz.U. Nr 63, poz. 410 ze zm.) przysługuje pracownikom każdej jednostki orga-
nizacyjnej, w ramach której funkcjonuje lub funkcjonował zakład górniczy w
rozumieniu art. 6 pkt 7 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geodezyjne i gór-
nicze (Dz.U. Nr 27, poz. 96 ze zm.) wydobywający węgiel kamienny metodą głę-
binową (§ 1 ust. 2 pkt 4 tego rozporządzenia).


Przewodniczący SSN Barbara Wagner, Sędziowie SN: Walerian Sanetra,
Andrzej Wasilewski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2001 r. sprawy z powódz-
twa Grzegorza P. przeciwko Centrum Mechanizacji Górnictwa ,,K." w G., Kopalni Do-
świadczalnej Węgla Kamiennego ,,M." z siedzibą w Z. o zapłatę, na skutek kasacji
strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 23 listopada
1999 r. [...]


o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e


Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Katowicach wyro-
kiem z dnia 23 listopada 1999 r. [...] oddalił apelację strony pozwanej - Centrum Me-
chanizacji Górnictwa ,,K." w G. - Kopalni Doświadczalnej Węgla Kamiennego ,,M." z
siedzibą w Z. od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Katowicach-Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku z dnia 25 marca 1999 r. [...] w spra-
wie z powództwa Grzegorza P. o zapłatę odprawy pieniężnej. W uzasadnieniu tego
wyroku Sąd Apelacyjny stwierdził w szczególności, że trafny jest wyrok Sądu Okrę-
gowego, mocą którego zasądzono na rzecz powoda od strony pozwanej kwotę
44.400, - zł wraz z odsetkami z tytułu jednorazowej odprawy pieniężnej, bowiem
roszczenie powoda jest uzasadnione: po pierwsze - w świetle dyspozycji § 1 i § 13
rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 8 maja 1998 r. w sprawie warunków uzy-
skania uprawnień, sposobu obliczania, szczegółowych zasad i trybu wypłacania w
1998 r. osłon socjalnych z tytułu urlopów górniczych, zasiłków socjalnych i jednora-
zowych wypłat dla zatrudnionych pod ziemią pracowników górnictwa (Dz.U. Nr 63,
poz. 410 ze zm.) w związku z art. 6 pkt 7 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo
geologiczne i górnicze (Dz.U. Nr 27, poz. 96 ze zm.); po drugie - z uwagi na treść
umowy o likwidacji zakładu górniczego - Kopalni Doświadczalnej Węgla Kamiennego
,,M."; oraz po trzecie - wobec faktu, że strona pozwana decyzją z dnia 31 październi-
ka 1998 r. przyznała powodowi jednorazową odprawę pieniężną bezwarunkową. W
tej sytuacji nie ma natomiast znaczenia to, czy pracodawca dysponuje środkami fi-
nansowymi niezbędnymi do wypłaty tego rodzaju odprawy pieniężnej.

W kasacji od powyższego wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach strona
pozwana zarzuciła naruszenie prawa materialnego, a w szczególności §1 i § 13 roz-
porządzenia Ministra Gospodarki w sprawie warunków uzyskania uprawnień w
związku z art. 6 pkt 7 Prawa geologicznego i górniczego, wobec przyjęcia, że przepi-
sy tego rozporządzenia mają zastosowanie do powoda, który nie mieści się w kręgu
osób uprawnionych wymienionych w § 1 tego rozporządzenia, bowiem strona poz-
wana nie jest zakładem górniczym w rozumieniu art. 6 pkt 7 Prawa geologicznego i
górniczego, skoro nie posiada ona koncesji na prowadzenie wydobycia węgla. W
konsekwencji, w kasacji wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz
o uchylenie poprzedzającego go wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach - Ośrodek
Zamiejscowy w Rybniku oraz o przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Katowi-
cach do ponownego rozpoznania.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Paragraf 13 rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie warunków uzy-
skania uprawnień stanowi, że tzw. jednorazowa bezwarunkowa odprawa pieniężna
przysługuje, na warunkach określonym w tym przepisie ,,pracownikom kopalń węgla
zatrudnionym pod ziemią". Równocześnie, stosownie do przepisów tego rozporzą-
dzenia, przez ,,kopalnię węgla" rozumie się ,,kopalnię węgla kamiennego i inne zakła-
dy w spółkach węglowych oraz przedsiębiorstwach robót górniczych" (§ 1 ust. 2 pkt
5), natomiast przez ,,kopalnię węgla kamiennego" rozumie się ,,każdą jednostkę, w
ramach której funkcjonuje lub funkcjonował zakład górniczy w rozumieniu art. 6 pkt 7
ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (...) wydobywający wę-
giel kamienny metodą głębinową" (§ 1 ust. 2 pkt 4). W tej sytuacji, zważywszy że -
zgodnie z art. 6 pkt 7 Prawa geologicznego i górniczego - zakładem górniczym jest
,,wyodrębniony technicznie i organizacyjnie zespół środków służących przedsiębiorcy
do bezpośredniego wydobywania kopaliny ze złoża", natomiast posiadanie koncesji
na wydobywanie kopalin wymagane jest nie od zakładu górniczego, lecz od przed-
siębiorcy górniczego (art. 6 pkt 6 w związku z art. 15 pkt 2 oraz art. 22 i art. 25 Prawa
geologicznego i górniczego), Sądy obu instancji trafnie ustaliły, że wchodząca w
skład Centrum Mechanizacji Górnictwa ,,K." w G. - Kopalnia Doświadczalna Węgla
Kamiennego ,,M." z siedzibą w Z. jest ,,zakładem górniczym" w rozumieniu § 1 ust. 2
pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie warunków uzyskania uprawnień
w związku z art. 6 pkt 7 Prawa geologicznego i górniczego (o czym świadczy dobitnie
również treść znajdującej się w aktach sprawy, a zawartej pomiędzy Skarbem Pań-
stwa - Ministrem Przemysłu i Handlu a Centrum Mechanizacji Górnictwa ,,K." w G.,
,,Umowy o częściową likwidację zakładu górniczego Kopalni Doświadczalnej Węgla
Kamiennego ,,M."), a w konsekwencji zatrudnionemu w niej powodowi, który spełniał
warunki określone w § 13 rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie warunków
uzyskania uprawnień, przysługiwało uprawnienie do tzw. jednorazowej bezwarunko-
wej odprawy pieniężnej. Tym samym bezzasadne okazały się podniesione w kasacji
zarzuty naruszenia w rozpoznawanej sprawie § 1 w związku z § 13 rozporządzenia
Ministra Gospodarki w sprawie warunków uzyskania uprawnień w związku z art. 6
pkt 7 Prawa geologicznego i górniczego.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Najwyższy na podstawie art. 39312 KPC
orzekł jak w sentencji.
========================================