Wyrok z dnia 18 kwietnia 2001 r.
I PKN 371/00

Do rozwiązanie stosunku pracy z mianowanym pracownikiem samorzą-
dowym na podstawie art. 14 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach
samorządowych (Dz.U. Nr 21, poz. 124 ze zm.) nie stosuje się art. 52 KP.


Przewodniczący SSN Katarzyna Gonera, Sędziowie: SN Jerzy Kwaśniewski
(sprawozdawca), SA Herbert Szurgacz.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2001 r. sprawy z po-
wództwa Jolanty W. przeciwko Urzędowi Gminy w G. o przywrócenie do pracy i wy-
nagrodzenie, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Radomiu z dnia 10 marca 2000 r. [...]

u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu-Są-
dowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Radomiu do ponownego rozpoznania i
rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

U z a s a d n i e n i e


Dochodzone przez Jolantę W. roszczenia pozwu oddalił w pierwszej instancji
Sąd Rejonowy w Kozienicach, ze względu na niezachowanie określonego w art. 264
§ 2 KP terminu.

Na skutek apelacji powódki Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych w Radomiu wyrokiem z dnia 10 marca 2000 r. zmienił zaskarżony wyrok Sądu
Rejonowego w Kozienicach i uwzględniając w części powództwo: 1) przywrócił Jo-
lantę W. do pracy w Urzędzie Gminy w G. z dniem 1 sierpnia 1998 r. na dotychcza-
sowych warunkach pracy i płacy, 2) zasądził od Gminy G. na rzecz Jolanty W. kwotę
4.142,40 zł (cztery tysiące sto czterdzieści dwa złote czterdzieści groszy) tytułem wy-
nagrodzenia za czas pozostawania bez pracy pod warunkiem podjęcia pracy w ter-
minie 7 dni od daty wydania orzeczenia, 3) zasądził od Gminy G. na rzecz Jolanty W.
kwotę 1.439,13 zł (jeden tysiąc czterysta trzydzieści złotych trzynaście groszy) tytu-
łem wynagrodzenia za okres od 5 maja 1998 r. do 7 czerwca 1998 r. z ustawowymi
odsetkami w wysokości 33% w stosunku rocznym za okres od 1 lipca 1998 r. do 31
stycznia 1999 r., 24% w stosunku rocznym za okres od 1 lutego 1999 r. do 14 maja
1999 r., 21% w stosunku rocznym za okres od 15 maja 1999 r. do dnia zapłaty, na-
tomiast w pozostałej części apelację oddalił i zasądził od Gminy G. na rzecz Jolanty
W. kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za obie instancje.
Sąd Okręgowy w powyższym wyroku dokonał zasadniczo odmiennych ustaleń
w kwestii zachowania przez powódkę terminu dochodzenia roszczeń. O ile według
wyroku Sądu pierwszej instancji w dniu 27 kwietnia 1998 r. (za pośrednictwem gońca
Edwarda M.) pracodawca doręczył powódce oświadczenie o rozwiązaniu stosunku
pracy na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 KP, to według wyroku Sądu Okręgowego
przedmiotowe oświadczenie pracodawcy powódka otrzymała dopiero w dniu 1 sierp-
nia 1998 r. wraz z pismem Państwowej Inspekcji Pracy Oddziału w R. z dnia 27 lipca
1998 r. W związku z ustaleniem, że powódka nie odebrała pismo rozwiązujące sto-
sunek pracy w dniu 27 kwietnia 1998 r. od gońca Edwarda M., który poświadczył
nieprawdę - Sąd Okręgowy uznał, że skutki prawne wywołało to oświadczenie pra-
codawcy z chwilą faktycznego jego otrzymania przez powódkę, to jest w dniu 1
sierpnia 1998 r. To bowiem - stwierdził Sąd Okręgowy w uzasadnieniu swego wyroku
- czy pracownik otrzyma takie pismo bezpośrednio od pracodawcy, czy za pośred-
nictwem gońca, poczty czy - jak w przedmiotowym wypadku za pośrednictwem
Państwowej Inspekcji Pracy, jest bez znaczenia prawnego, gdyż skutki prawne wyni-
kają z faktu otrzymania przez pracownika pisemnego oświadczenia pracodawcy o
rozwiązaniu stosunku pracy. Skoro doręczenie tego zawiadomienia nastąpiło 1
sierpnia 1998 r., a z roszczeniami pozwu powódka wystąpiła dopiero 18 listopada
1998 r., to nie budziło wątpliwości także Sądu Okręgowego uchybienie czternasto-
dniowego terminu określonego w art. 264 § 2 KP. Jednakże - według oceny tego
Sądu - ,,fakt, że zakład pracy we własnym zakresie do dnia wyrokowania nie doręczył
powódce pisma o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia usprawiedliwia
przywrócenie terminu do złożenia odwołania. Zgodnie zaś z ustaloną już linią
orzecznictwa samo złożenie pozwu można traktować jako wniosek o przywrócenie
terminu do złożenia odwołania".

W zakresie merytorycznej oceny dochodzonych przez powódkę roszczeń wy-
mieniony wyżej wyrok Sądu Okręgowego stwierdza, że w stosunku do powódki, która
od 28 września 1990 r. była mianowanym pracownikiem samorządowym, jedynym
sposobem wyciągnięcia konsekwencji z ewentualnego naruszenia przez nią podsta-
wowych obowiązków pracowniczych jest droga postępowania dyscyplinarnego.
Skoro więc w rozpatrywanej sprawie pracodawca, pomimo braku postępowania dys-
cyplinarnego, powołał jako podstawę rozwiązania stosunku pracy art. 52 KP, to naru-
szył ten przepis w sposób rażący. Według Sądu Okręgowego z art. 14 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 21, poz.
124 ze zm.) wynika szczególna - odmienna od regulacji Kodeksu pracy - ochrona
stosunku pracy osób zatrudnionych na podstawie mianowania. Jeżeli pracodawca
rozwiązał z powódką stosunek pracy nie mając do tego podstawy w orzeczeniu dys-
cyplinarnym nakładającym na powódkę karę wydalenia z pracy w urzędzie - to już
bez znaczenia prawnego pozostaje to, czy wskazane przez pracodawcę rażące na-
ruszenie obowiązków pracowniczych rzeczywiście nastąpiło.

Kasację od powyższego wyroku Sądu Okręgowego w Radomiu wniósł pozwa-
ny Urząd Gminy w G. powołując zarzuty dotyczące naruszenia wskazanych przepi-
sów prawa materialnego przez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie -
art. 264 § 2 w związku z art. 265 § 2 KP, na skutek nieustalenia wynikających z tych
przepisów przesłanek przywrócenia powódce terminu na złożenie odwołania do sądu
pracy, oraz art. 52 KP w związku z art. 14 ustawy o pracownikach samorządowych
na skutek błędnego - według kasacji - przyjęcia, iż do oceny rozwiązania stosunku
pracy bez wypowiedzenia z mianowanym pracownikiem samorządowym mają zasto-
sowanie przesłanki wymienione w art. 52 KP. Na tej podstawie kasacja przedstawiła
wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowe-
mu w Radomiu do ponownego rozpoznania.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Stosownie do art. 265 § 1 KP, jeżeli pracownik nie dokonał - bez swojej winy -
w terminie, między innymi wystąpienia z żądaniem przywrócenia do pracy lub od-
szkodowania (art. 264 § 2 KP), to sąd pracy na jego wniosek postanowi przywróce-
nie uchybionego terminu. Przepis art. 265 § 2 KP określa termin 7 dni na złożenie
wniosku o przywrócenie terminu, z tym, że we wniosku tym należy uprawdopodobnić
okoliczności uzasadniające przywrócenie terminu. Należy zgodzić się z kasacją, że w
zaskarżonym wyroku nie ma ustalenia przesłanek przywrócenia terminu wynikają-
cych z powyższych przepisów. Z zacytowanego wyżej uzasadnienia zastosowania
przez Sąd Okręgowy art. 265 KP nie wynika bowiem wyjaśnienie braku winy powódki
w znacznym uchybieniu terminu. Nie wiadomo także czy został zachowany termin
siedmiodniowy, określony w art. 265 § 2 KP. Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku
zdaje się wynikać, że Sąd Okręgowy rozważaną kwestię ocenił wyłącznie w aspekcie
sposobu doręczenia powódce zawiadomienia o rozwiązaniu stosunku pracy bez
wypowiedzenia. Jeżeli zostało w wyroku ustalone, że doręczenie zawiadomienia o
rozwiązaniu stosunku pracy ze skutkiem prawnym nastąpiło w dniu 1 sierpnia 1998
r., to brak winy, o której mowa w art. 265 § 1 KP, nie stanowi konsekwencji ustalenia,
że zakład pracy we własnym zakresie nie doręczył powódce zawiadomienia, które -
według wyroku - powódka otrzymała. Być może chodzi tu o ocenę braku winy
powódki w kontekście takich okoliczności faktycznych, które mogłyby wskazywać na
usprawiedliwione (niezawinione) niedokonanie przez powódkę zgłoszenia roszczeń
w przewidzianym do tego terminie. Jednakże brak takiej podstawy zaskarżonego
wyroku uniemożliwia zastosowanie art. 265 KP.

Jeżeli natomiast chodzi o drugi z zarzutów kasacji, to opiera się on na wyra-
żonym w jej uzasadnieniu poglądzie, iż: ,,Art. 14 ustawy o pracownikach samorządo-
wych zawiera niewątpliwie szczegółowy i zamknięty katalog przyczyn uzasadniają-
cych rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia, odmienny niż wynikający z art.
52 KP. Nie można więc stosować obu przepisów zamiennie i dokonywać oceny za-
sadności rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia z pracownikiem samorzą-
dowym mianowanym na podstawie przepisów Kodeksu pracy w sytuacji, gdy dana
kwestia została wyczerpująco uregulowana w przepisie szczególnym". Powyższa
ocena prawna nie nasuwa zastrzeżeń. Jednakże jest nieporozumieniem, jeżeli ocenę
tę wnoszący kasację traktuje jako zarzut przeciwko wyrokowi, który wyraża dokładnie
takie samo stanowisko i zasadnie stwierdza rażące naruszenie art. 52 KP w sytuacji -
jak to potwierdza kasacja - gdy rozwiązanie stosunku pracy z powódką jako
mianowanym pracownikiem samorządowym musiałoby mieć oparcie w art. 14 ustawy
z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych, co nie miało miejsca.

Z powyższych przyczyn stwierdzając, że kasacja strony pozwanej miała
usprawiedliwioną podstawę w zakresie naruszenia art. 264 § 2 i art. 265 § 2 KP, Sąd
Najwyższy orzekł stosownie do art. 39313 § 1 KPC.
========================================