Wyrok z dnia 11 marca 1997 r.
I PKN 34/97

Jeżeli podmiot uprawniony do mianowania pracownika samorządowego
(burmistrza) powierza takiemu pracownikowi, za jego zgodą, inne stanowisko niż
określone w akcie mianowania, to nie można uznać by doszło do przekształcenia
stosunku pracy z mianowania w stosunek oparty na umowie o pracę.

Przewodniczący SSN: Teresa Romer, Sędziowie SN: Teresa Flemming-Kulesza
(sprawozdawca), Jerzy Kwaśniewski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 11 marca 1997 r. sprawy z powództwa
Władysława K. przeciwko Urzędowi Miejskiemu w B. o przywrócenie do pracy, na
skutek kasacji pozwanego od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Toruniu z dnia 3 października 1996 r. [...]

o d d a l i ł kasację.


U z a s a d n i e n i e

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Brodnicy wyrokiem z dnia 16 lipca 1996 r. przywrócił
Władysława K. do pracy na poprzednich warunkach w pozwanym Urzędzie Miejskim w
B.
Sąd ustalił, że powód Władysław K. był zatrudniony w Urzędzie Miejskim w B. od
1 lutego 1976 r. Z dniem 1 października 1990 r. zatrudniony został na podstawie
mianowania na stanowisku naczelnika Wydziału Geodezji i Gospodarki Gruntami w
tymże Urzędzie. Dnia 28 czerwca 1995 r. Rada Miejska w B. podjęła uchwałę o reor-
ganizacji Urzędu Miejskiego. W wyniku tej reorganizacji zlikwidowano między innymi
Wydział Geodezji i Gospodarki Gruntami, a utworzono Wydział Urbanistyki,
Budownictwa i Gospodarki Przestrzennej, który został podzielony na dwa Referaty:
Budownictwa i Geodezji. Reorganizacja nie spowodowała zmniejszenia zatrudnienia.
Burmistrz Miasta B. poinformował powoda o nowej organizacji Urzędu i zwrócił się o
wyrażenie zgody na zmianę stanowiska i zakresu obowiązków. Powód zgodę wyraził i
od 1 września 1995 r. objął stanowisko kierownika Referatu Geodezji w Wydziale
Urbanistyki, Budownictwa i Gospodarki Przestrzennej. W marcu 1995 r. dokonano
okresowej oceny kwalifikacyjnej powoda. Uzyskał on ocenę pozytywną, z tym że w
arkuszu oceny komisja oceniająca zaznaczyła zastrzeżenia do jego pracy. Do dnia
dokonania wypowiedzenia nie dokonano ponownej oceny pracy powoda.
Sąd Pracy ustalił, że od 1 października 1990 r. do chwili doręczenia wypowie-
dzenia powód był pracownikiem mianowanym. Sąd nie podzielił prezentowanej przez
stronę pozwaną tezy o przekształceniu stosunku pracy powoda za porozumieniem stron
ze stosunku z mianowania na umowny.
Sąd Pracy stwierdził, że w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi żadna z prze-
widzianych w art. 10 ustawy o pracownikach samorządowych przesłanek rozwiązania
stosunku pracy z pracownikiem samorządowym mianowanym w drodze wypowiedzenia.
Wobec naruszenia tego przepisu przez pozwanego Sąd Pracy uwzględnił powództwo.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu wyrokiem z
dnia 23 października 1996 r. oddalił apelację pozwanego od omówionego wyroku. Sąd
Wojewódzki uznał za prawidłowe ustalenie Sądu I instancji podstawy zatrudnienia
powoda w chwili dokonania wypowiedzenia, przyjmując, że nie można uznać, iż od 1
września 1995 r. powód zatrudniony był na podstawie umowy o pracę. Powód -
zdaniem Sądu Wojewódzkiego - wyraził zgodę na zmianę stanowiska, a brak jest pods-
taw do przyjęcia, że wyraził również zgodę na zmianę statusu z pracownika mia-
nowanego na zatrudnionego na podstawie umowy o pracę. Nie podzielono też poglądu
strony pozwanej, że mianowanie ustało w chwili zmiany warunków pracy i płacy
powoda, tj. z dniem objęcia funkcji kierownika referatu. Zdaniem Sądu Wojewódzkiego
stosunek pracy na podstawie mianowania może ustać w drodze porozumienia stron, a
następnie strony mogą zawrzeć umowę o pracę, ale nie można przyjąć, że zmiana
warunków pracy i płacy oznacza zgodę pracownika na dalsze zatrudnienie na
podstawie umowy o pracę. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 1990 r. o
pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 21, poz. 124 ze zm.) statut gminy określa
stanowiska, dla których konieczne jest zatrudnienie na podstawie mianowania. Z re-
gulaminu pozwanego nie wynika, jakie stanowiska kierownicze mają zajmować osoby
zatrudniane na podstawie mianowania.
Sąd uznał, że z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika, iż
powód nagminnie spóźniał się do pracy i opuszczał pracę bez poinformowania prze-
łożonego, co mogłoby być dostateczną podstawą do rozwiązania z nim umowy o pracę,
jednakże nie może skutkować rozwiązania stosunku pracy z mianowanym pracowni-
kiem samorządowym.
Od tego wyroku kasację wniósł pozwany Urząd Miejski w B.
W kasacji zarzucono:
1) naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 2 pkt 2,
art. 4 i art. 10 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych
"wskutek wadliwego przyjęcia, iż powód Władysław K. zatrudniony był w ramach sto-
sunku pracy w pozwanym Urzędzie Miejskim od 1 września 1995 r. na podstawie mia-
nowania na stanowisku kierownika referatu geodezji w Wydziale Urbanistyki, Bu-
downictwa i Gospodarki Przestrzennej, pomimo że organ właściwy do nawiązania w
imieniu zakładu pracy stosunku pracy na podstawie mianowania jakim jest z mocy
ustawy Burmistrz Miasta B., zgodnie z art. 33 ust. 3 ustawy o samorządzie terytorialnym
i art. 31 KP - nie powołał powoda na to stanowisko w charakterze pracownika
mianowanego",
2) naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy,
"a mianowicie art. 31 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych i art. 45 § 2
Kodeksu pracy - przez uwzględnienie żądania powoda przywrócenia do pracy, bez
określenia na jakie stanowisko powód został przywrócony oraz, że uwzględnienie
takiego żądania jest niemożliwe, gdyż stanowisko naczelnika wydziału zostało zlikwi-
dowane, a na stanowisko kierownicze powód nie został powołany. W związku z tym
powodowi przysługiwało jedynie prawo do mianowania na stanowisko kierownika
referatu, jeżeli spełnione byłyby wymogi określone w art. 2 pkt 2 ustawy o pracownikach
samorządowych".
W konkluzji pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie po-
wództwa o przywrócenie do pracy ewentualnie, o uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Kasacja nie jest uzasadniona.
W zaskarżonym orzeczeniu nie doszło do naruszenia wskazanych w niej prze-
pisów prawa materialnego i procesowego. Bezsporne jest w sprawie, że powód został
mianowany z dniem 1 października 1990 r. na stanowisko naczelnika Wydziału
Geodezji i Gospodarki Gruntami w Urzędzie Miejskim w B. Był więc pracownikiem
samorządowym mianowanym. Bezsporne jest nadto, że statut gminy nie określa sta-
nowisk, na których zatrudnia się osoby na podstawie mianowania. Problemem spornym
jest jedynie, czy powód utracił status pracownika samorządowego mianowanego, to
znaczy, czy doszło do takiego przekształcenia stosunku pracy łączącego strony, w
wyniku którego rozwiązany został stosunek pracy z mianowania, a nawiązany umowny.
Wbrew stanowisku prezentowanemu w kasacji Sąd Wojewódzki nie naruszył ani art. 2
pkt 2, ani art. 4 czy też art. 10 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach
samorządowych (Dz. U. Nr 21, poz. 124 ze zm.) przyjmując, że do takiego
przekształcenia nie doszło. Z art. 2 pkt 2 wskazanej ustawy wynika, że pracownikami
samorządowymi zatrudnionymi w urzędach gminy są osoby zatrudnione między innymi
w ramach stosunku pracy na podstawie mianowania. Są to osoby zajmujące kie-
rownicze i inne stanowiska określone w statucie gminy, bądź związku (komunalnego)
lub w regulaminie sejmiku. Z przepisu tego nie wynika ustawowy zakaz zatrudniania
pracownika samorządowego na podstawie mianowania na stanowisku kierownika re-
feratu. Przepis ten nie został nawet pośrednio naruszony, skoro statut gminy nie okreś-
la, jakie stanowiska obsadzane są na podstawie mianowania.
Nie został też naruszony art. 4 ustawy, w którym wskazano, że statut gminy lub
związku (komunalnego), bądź regulamin sejmiku samorządowego określa organ lub
osoby właściwe do nawiązania w imieniu zakładu pracy stosunku pracy na podstawie
wyboru, mianowania i powołania oraz rodzaj aktu i tryb jego wydania, a także odesłano
do odpowiedniego stosowania ustawy o pracownikach urzędów państwowych w
zakresie treści aktu mianowania. Nie doszło do naruszenia tego przepisu w sytuacji,
gdy Sąd przyjął, iż powód, który otrzymał od uprawnionego podmiotu akt mianowania
pozostał nadal pracownikiem mianowanym po określeniu przez ten sam podmiot (za
jego zgodą) innego stanowiska niż wymienione w akcie mianowania. Nie doszło też do
naruszenia art. 10 ustawy o pracownikach samorządowych. Przepis ten został
prawidłowo zastosowany, skoro Sąd po przytoczeniu jego ustępu 1 stwierdził, że nie
zaszła żadna z wymienionych w nim przesłanek rozwiązania za wypowiedzeniem
stosunku pracy z pracownikiem samorządowym mianowanym. Pismo Burmistrza, w
którym w związku z reorganizacją Urzędu powierzył on powodowi stanowisko
kierownika referatu i określił jego wynagrodzenie nie może być traktowane jako
wypowiedzenie stosunku pracy i nawiązanie nowego, umownego.
W kasacji twierdzi się, że wbrew ustaleniom Sądu nastąpiła reorganizacja
Urzędu połączona ze zmniejszeniem zatrudnienia. Pomijając brak w kasacji zarzutu
odnoszącego się do prawidłowości ustaleń Sądu z punktu widzenia przepisów proce-
duralnych, stwierdzić należy, że zarzut ten jest całkowicie chybiony, a nawet niezro-
zumiały, skoro podniesiono w kasacji, że stan zatrudnienia zmniejszył się o jedną osobę
- Naczelnika Wydziału Geodezji. Tymczasem ów naczelnik, to właśnie powód, który
nadal był przecież zatrudniony po reorganizacji. Nie zostały też naruszone przepisy art.
31 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych oraz art. 45 § 2 KP określone w
kasacji jako przepisy postępowania. Artykuł 31 ust. 1 odsyła do przepisów Kodeksu
pracy w kwestiach nie uregulowanych w ustawie o pracownikach samorządowych.
Można przyjąć, że na podstawie tego odesłania stosuje się przepisy Kodeksu pracy w
zakresie roszczeń powstałych wskutek niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku
pracy. Z art. 45 § 1 KP wynika roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich
warunkach. Tak też orzekł Sąd Rejonowy, a Sąd Wojewódzki rozstrzygnięcie to
zaakceptował. "Poprzednie warunki" oznaczają warunki pracy i płacy sprzed
rozwiązania stosunku pracy, które zostało skutecznie zakwestionowane przez
pracownika. W omawianej sprawie chodzi o wypowiedzenie doręczone powodowi 30
listopada 1995 r. Skoro Sąd ustalił, że powód był ostatnio mianowanym pracownikiem
samorządowym, zatrudnionym na stanowisku kierownika referatu, to właśnie tego
dotyczą (między innymi) "poprzednie warunki".
Powód został mianowany na to stanowisko w ten sposób, że początkowo
mianowano go na stanowisko naczelnika Wydziału, a następnie podmiot uprawniony do
mianowania powierzył mu inne stanowisko, zmieniając w ten sposób częściowo treść
aktu mianowania. Okoliczność, że Sąd nie zastosował przepisu art. 45 § 2 KP i nie
zasądził odszkodowania zamiast przywrócenia do pracy nie świadczy o naruszeniu tego
przepisu. Naruszenie mogłoby mieć miejsce, gdyby pozwany wykazał, że przywrócenie
do pracy jest niemożliwe lub niecelowe. W kasacji twierdzi się, że niemożliwość
uwzględnienia wybranego przez pracownika roszczenia polega na tym, że stanowisko
naczelnika wydziału zostało zlikwidowane a na stanowisko kierownika powód nie został
powołany. Stanowisko to jest błędne z powodów, które zostały już przedstawione wyżej
przy analizie innych zarzutów kasacji.
Kasacja jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw podlegała zatem
oddaleniu (art. 39312 KPC).

========================================