Wyrok z dnia 15 marca 2001 r.
I PKN 303/00

Nie podlega kontroli sądowej prawidłowość podjęcia przez zakładową
organizację związkową decyzji w przedmiocie odwołania swojego członka z
pełnionej przez niego funkcji związkowej.


Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Roman Kuczyński
(sprawozdawca), Zbigniew Myszka.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2001 r. sprawy z powództwa
Stanisławy Ś. przeciwko Muzeum Okręgowemu w C. o przywrócenie do pracy, na
skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Lublinie z dnia 13 grudnia 1999 r. [...]

o d d a l i ł kasację,
zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 100 zł (sto) tytułem zwrotu
kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu kasacyjnym.

U z a s a d n i e n i e


Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 1999 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Chełmie od-
dalił powództwo Stanisławy Ś. o przywrócenie do pracy w Muzeum Okręgowym w C.
na stanowisku starszego kustosza Działu Przyrody. Sąd Rejonowy uznał wypowie-
dzenie powódce umowy o pracę za uzasadnione konfliktową postawą powódki,
przejawiającą się obraźliwym zachowaniem w stosunku do współpracowników, nie-
przestrzeganiem regulaminu pracy, opuszczaniem miejsca pracy bez zgody przeło-
żonego, niewykonywaniem poleceń dyrektora Muzeum. Podobne wcześniejsze po-
stępowanie powódki spowodowało wypowiedzenie jej warunków pracy i płacy oraz
ukaranie karą porządkową, jednakże postawa powódki nie uległa zmianie. Zachowa-
nie powódki stało się też przyczyną pozbawienia jej funkcji przewodniczącej komisji
rewizyjnej zakładowej organizacji związkowej, a w końcu także wykluczenia ze
związku zawodowego.

Wyrokiem z dnia 13 grudnia 1999 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych w Lublinie oddalił apelację powódki, podzielając stanowisko Sądu
pierwszej instancji.

Kasacja powódki zarzuca powyższemu wyrokowi naruszenie przepisów po-
stępowania - art. 328 § 2 KPC, poprzez wadliwe uzasadnienie wyroku i brak usto-
sunkowania się co do wszystkich zarzutów apelacji, art. 316 § 1 i 233 § 1 KPC przez
sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału
dowodowego w postaci niesłusznego przyjęcia, że powódka dopuściła się pobicia
Marii K. i że nieodpowiednio odnosiła się do dyrektora i innych pracowników oraz
przez ustalenie, iż uchwały zakładowej organizacji związkowej były ważne, pominię-
cie braku przygotowania dyrektora do merytorycznej pracy Działu Przyrody Muzeum,
jakości pracy wykonywanej przez powódkę i prowadzonych przez nią badań, oraz
naruszenie prawa materialnego - art. 45 § 1 KP i 32 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja
1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. Nr 55, poz. 234 ze zm.).


Są Najwyższy rozważył, co następuje:


Kasacja jest nieuzasadniona i podlega oddaleniu. Stanowi ona zasadniczo
powtórzenie zarzutów apelacji, z którymi - wbrew twierdzeniom kasacji - rozprawił się
już Sąd drugiej instancji. Sąd ten ocenił ustalenia Sądu pierwszej instancji jako nie-
wadliwe, jego rozumowanie logiczne, a wywiedzione wnioski - jako trafne. Na tle tych
ustaleń wypowiedzenie powódce umowy o pracę okazało się uzasadnione w rozu-
mieniu art. 45 KP. Sąd drugiej instancji odniósł się też do zarzutu naruszenia art. 38
KP i art. 32 ustawy o związkach zawodowych. Dlatego też Sąd Najwyższy nie
stwierdza naruszenia art. 328 § 2 KPC, bowiem w uzasadnieniu wyroku Sądu drugiej
instancji, który podzielił ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji, wskazana jest
podstawa faktyczna i prawna rozstrzygnięcia. Zauważyć przy tym należy (co już
znalazło odzwierciedlenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego, między innymi w
wyroku z dnia 7 kwietnia 1999 r., I PKN 653/98, OSNAPiUS 2000 nr 11, poz. 427),
że sposób uzasadnienia wyroku nie ma wpływu na uprzednie rozstrzygnięcie sądu,
przeto trudno uznać, by naruszenie przepisu art. 328 § 2 KPC było takim uchybie-
niem, o jakim mowa w art. 3931 pkt 2 KPC, to znaczy mogącym mieć istotny wpływ
na wynik sprawy. Oczywiście bezzasadne jest twierdzenie kasacji, że jako przyczyna
wypowiedzenia powódce umowy o pracę zostało przez Sąd (pierwszej instancji)
przyjęte pobicie przez powódkę Marii K. Sąd pierwszej instancji drobiazgowo wręcz
analizował materiał dowodowy, oceniał zeznania każdego ze świadków i uzasadnił,
w jakim zakresie zeznania te przyjmował za podstawę rozstrzygnięcia. Wyraźnie Sąd
ten stwierdził, że za przyczynę wypowiedzenia nie może być uznany zarzut czynnej
napaści na Marię K., ponieważ ta sama przyczyna stanowiła już podstawę wcześniej-
szego wypowiedzenia powódce warunków pracy i płacy. Za niepotwierdzony też
uznał Sąd Rejonowy zarzut odmowy przez powódkę organizowania pracy i uzgad-
niania planów pracy. Całkowite potwierdzenie znajduje natomiast w materiale dowo-
dowym naruszenie przez powódkę regulaminu pracy poprzez częste opuszczanie
miejsca pracy bez powiadomienia przełożonych i współpracowników, a w szczegól-
ności naruszenie zasad współżycia społecznego przez uchybienie godności pracow-
ników, obrzucanie ich obelgami i bezpodstawnymi pomówieniami, podważanie auto-
rytetu i kwalifikacji dyrektora.

Już sam ton pism powódki adresowanych do dyrektora, a znajdujących się w
aktach osobowych, dowodzi lekceważenia przełożonego i pozwala na uznanie po-
wódki za osobę konfliktową, co uzasadniałoby wypowiedzenie umowy o pracę nie-
zależnie od wszystkich innych okoliczności wynikających z zeznań świadków. Po-
wódka - o czym świadczy także wywód kasacji - nie rozumie, że w zakładzie pracy
istnieje podległość służbowa, że to nie ona była dyrektorem Muzeum, a Longin T.,
którego polecenia należało zgodnie z art. 100 § 1 KP wykonywać, a przedmiotem
sporu nie było posiadanie przez dyrektora odpowiedniego przygotowania meryto-
rycznego, którego powódka mu odmawiała. Przedmiotem sporu nie jest także mery-
toryczne przygotowanie zawodowe powódki ani jej dorobek naukowy, którego nikt
nie kwestionuje, lecz umiejętność powódki współżycia w kolektywie pracowniczym,
co jest niezależne od wykształcenia i posiadanych tytułów naukowych. Materiał do-
wodowy wskazuje, że powódka utraciła w pozwanym zakładzie pracy zdolność wła-
ściwego bezkonfliktowego współżycia z innymi pracownikami tego zakładu, co uza-
sadnia wypowiedzenie jej umowy o pracę. Dlatego też Sąd Najwyższy nie dopatruje
się naruszenia zaskarżonym wyrokiem art. 45 § 1 KP. Nietrafny jest też zarzut kasa-
cji naruszenia art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych. Już w wytycznych z
dnia 19 maja 1978 r., V PZP 6/77 (OSNCP 1978 z. 8, poz. 127) Sąd Najwyższy zajął
stanowisko, że postępowanie zakładowej organizacji związkowej nie podlega ocenie
organów rozpatrujących sprawy o roszczenia pracownicze, podobnie wypowiedział
się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 listopada 1996 r., I PKN 20/96 (OSNAPiUS
1997 nr 12, poz. 220). Dlatego też Sąd pierwszej instancji nie był obowiązany
uwzględniać wniosków dowodowych powódki, dotyczących badania ilości członków
związku zawodowego i prawidłowości pojęcia uchwały o odwołaniu powódki z funkcji
przewodniczącej komisji rewizyjnej. Kontrola sądowa może się sprowadzać tylko do
tego, czy określona decyzja (oświadczenie woli) pochodzi od organu, który zgodnie z
przepisami ustawy i statutu jest upoważniony do jej podejmowania, natomiast nie jest
dopuszczalna ingerencja organów państwowych w wewnętrzny proces podejmowa-
nia decyzji przez organizacje i organy związku zawodowego, gdyż naruszałoby to
zasadę równości i niezależności związków zawodowych. Wiążący jest zatem w
przedmiotowej sprawie fakt odwołania powódki z komisji rewizyjnej, który miał miej-
sce ponad rok przed dokonaniem wypowiedzenia umowy o pracę, przeto powódka
nie podlegała szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy z racji peł-
nionej funkcji związkowej.

Zachowanie powódki spowodowało także wykluczenie jej ze związku zawo-
dowego, a prawidłowość podjęcia przez związek zawodowy tej decyzji nie podlega
kontroli Sądu. Fakt ten jednak, na równi z pismami powódki adresowanymi do dy-
rektora, stanowi dowód zasadności wypowiedzenia, nawet gdyby zeznania świadków
w ogóle nie były brane pod uwagę. Pracodawca nie miał w związku z tym obowiązku
konsultowania zamiaru wypowiedzenia z organizacją związkową, niemniej jednak to
uczynił i nie spotkał się z zastrzeżeniami tej organizacji. Wywody kasacji odnośnie do
prawidłowości podjęcia przez związki zawodowe decyzji o pozbawieniu powódki
funkcji związkowej są zatem bezprzedmiotowe.

Z powyższych motywów Sąd Najwyższy nie znalazł usprawiedliwionych pod-
staw do uwzględnienia kasacji i w oparciu o art. 39312 KPC orzekł jak w sentencji wy-
roku.
========================================