Wyrok z dnia 20 sierpnia 1997 r.
I PKN 219/97

Wskazanie jako podstawy kasacyjnej naruszenia nie istniejących prze-
pisów prawa materialnego uniemożliwia kontrolę kasacji w tym zakresie.
Przewodniczący Prezes SN: Jan Wasilewski, Sędziowie SN: Józef Iwulski, Maria
Mańkowska (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 20 sierpnia 1997 r. sprawy z powództwa
Zdzisława B., Antoniego W., Stanisława O. i Ryszarda G. przeciwko Spółdzielni Kółek
Rolniczych w K. w likwidacji o zapłatę, na skutek kasacji powodów od wyroku Sądu
Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Zielonej Górze z dnia 19
lutego 1997 r. [...]

o d d a l i ł kasację.


U z a s a d n i e n i e

Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w
Zielonej Górze z dnia 19 lutego 1997 r. zmieniony został wyrok Sądu Rejonowego-Sądu
Pracy w Nowej Soli z dnia 8 listopada 1996 r. w ten sposób, że powództwa likwidatorów
Zdzisława B., Antoniego W., Stanisława O. i Ryszarda G. o wynagrodzenie za pracę za
okres od listopada 1993 r. przeciwko Spółdzielni Kółek Rolniczych w K. w likwidacji
zostały w całości oddalone.
Sąd Wojewódzki, po uzupełnieniu postępowania dowodowego ustalił, że strony
zawarły w dniu 29 lipca 1991 r. umowy o pracę na stanowiskach likwidatorów - na czas
określony do czasu zakończenia likwidacji Spółdzielni. Sąd Wojewódzki w Zielonej
Górze wyrokiem z dnia 2 lutego 1993 r. [...] uchylił uchwałę Walnego Zgromadzenia
członków pozwanej Spółdzielni z dnia 14 sierpnia 1992 r., którą powodowie zostali
odwołani, jako likwidatorzy Spółdzielni. Stosunek pracy został jednak rozwiązany z
powodami z dniem 30 września 1992 r. i po tej dacie nie doszło do restytucji stosunku
pracy.
W dniu 2 października 1992 r. wszyscy powodowie otrzymali pisma Rady Nad-
zorczej o rozwiązaniu z nimi umowy o pracę bez wypowiedzenia i wystąpili z powódz-
twami, ostatecznie żądając wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.
Postępowanie w tej sprawie zostało umorzone postanowieniem Sądu Rejono-
wego w Nowej Soli z dnia 24 października 1996 r. [...].
Sąd Wojewódzki uznał, że powodom nie przysługuje wynagrodzenie za pracę za
okres od listopada 1993 r. do czerwca 1996 r., a powodowi Zdzisławowi B. - do stycznia
1995 r., gdyż podstawą tych roszczeń nie była umowa o pracę. Powodowie wykonywali
czynności likwidacyjne w spornym okresie na innych zasadach niż w ramach umowy o
pracę, jednakże ewentualnych roszczeń na zasadach przepisów prawa spółdzielczego,
czy prawa cywilnego mogą dochodzić w drodze powództwa cywilnego.
Powyższy wyrok zaskarżyli powodowie kasacją, zarzucając naruszenie prawa
materialnego przez błędną wykładnię art. 87, 1313, 18, 805 i 84 Kodeksu pracy przez
przyjęcie, że mimo wykonywania obowiązków likwidatorów nie przysługuje im wynagro-
dzenie oraz art. 316 § 1 KPC przez przyjęcie, że zebrany w sprawie materiał dowodowy
stanowi dostateczną podstawę do uchylenia wyroku Sądu Rejonowego w Nowej Soli i
oddalenia powództwa. Powodowie wnieśli o uchylenie zaskarżonego wyroku i
zasądzenie na ich rzecz wynagrodzeń z odsetkami, ewentualnie o przekazanie sprawy
do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 39311 KPC Sąd Najwyższy rozpoznaje sprawę w granicach ka-
sacji, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W rozpozna-
wanej sprawie Sąd Najwyższy nie stwierdził nieważności postępowania, zatem pos-
tępowanie kasacyjne polegało jedynie na badaniu zasadności podstaw kasacyjnych,
którymi jest związany. Wskazanie przez powodów, jako podstawy kasacyjnej, nieis-
tniejących przepisów prawa materialnego, to jest art. art. 87, 1313 i 805 Kodeksu pracy,
uniemożliwia kontrolę sądową kasacji w tym zakresie i czyni skargę w tej części nie
nadającą się do rozwinięcia postępowania kasacyjnego (por. uchwałę składu siedmiu
sędziów SN z dnia 30 kwietnia 1938 r., C.III. 31/37 - Zb. O. 1938, poz. 303,
postanowienie SN z dnia 6 grudnia 1996 r., II UKN 24/96 - OSNAPiUS 1997 nr 13 poz.
242).
Niezasadnie również powołano w kasacji art. 18 i 84 Kodeksu pracy, które do-
tyczą stosunku pracy, skoro z ustalonego przez Sąd drugiej instancji stanu faktycznego
wynika, że w okresie objętym kasacją nie doszło do restytucji stosunku pracy. Sąd
Najwyższy w toku postępowania kasacyjnego nie może zmieniać ustaleń faktycznych
dokonanych przez sądy niższej instancji, działa zatem w ramach ustalonego stanu
faktycznego, stanowiącego podstawę wydania zaskarżonego orzeczenia.
W kasacji powodów nie powołano przepisów prawa materialnego ani proceso-
wego, które miały być naruszone przy ustalaniu stanu faktycznego przez Sąd Wo-
jewódzki. Nie można więc uznać, że w sprawie doszło do naruszenia powołanego w
kasacji art. 316 KPC, który w obecnym brzmieniu prawnym stanowi, że po zamknięciu
rozprawy sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy, istniejący w chwili
zamknięcia rozprawy. Sąd Wojewódzki nie naruszył tego przepisu w sytuacji, gdy
wydany wyrok został oparty o stan faktyczny, istniejący w chwili zamknięcia rozprawy i
ustalony po uzupełnieniu przez ten Sąd postępowania dowodowego.
Z tych wszystkich względów Sąd Najwyższy uznał, że kasacja powodów nie ma
usprawiedliwionych podstaw i podlega oddaleniu na podstawie art. 39312 KPC.

========================================