1


Wyrok z dnia 23 maja 1997 r.
I PKN 185/97

1. Sąd drugiej instancji może powtórzyć w całości lub tylko w części
postępowanie dowodowe przeprowadzone w pierwszej instancji, oceniając
niezbędność dowodów dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 382 i 386 § 4 KPC).
2. Zarzut kasacji dotyczący braku oceny zeznań świadka, nie konkrety-
zujący prawidłowo jakiego świadka dotyczy i nie wskazujący precyzyjnie jego
zeznań przez oznaczenie ich daty jest nieskuteczny.

Przewodniczący SSN: Adam Józefowicz, Sędziowie SN: Józef Iwulski
(sprawozdawca), Janusz Łętowski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 23 maja 1997 r. sprawy z powództwa
Ewy M. przeciwko Powszechnej Spółdzielni Spożywców "S." w Ż. o przywrócenie do
pracy, na skutek kasacji powódki od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy z dnia 5 grudnia 1996 r. [...]

o d d a l i ł kasację.


U z a s a d n i e n i e

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Szubinie wyrokiem z dnia 27 października 1995 r.
[...] przywrócił powódkę Ewę M. do pracy w pozwanej Powszechnej Spółdzielni
Spożywców "S." w Ż., uznając, że strona pozwana nie udowodniła, aby powódka - jako
sprzedawca - wprowadzała do sprzedaży własny towar.
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy, w
uwzględnieniu apelacji strony pozwanej, zmienił ten wyrok i powództwo oddalił. Sąd
Wojewódzki uznał, że Sąd Rejonowy naruszył zasadę swobodnej oceny dowodów (art.
233 § 1 KPC), gdyż nie rozważył całokształtu materiału dowodowego. Sąd Wojewódzki
ponownie przesłuchał świadków Alicję M., Urszulę P. i Helenę M. oraz strony i
stwierdził, że sprzeczności w zeznaniach powódki nie pozwalają na poczynienie ustaleń
na tej podstawie oraz brak podstaw "by zdyskwalifikować zeznania świadków,
pracowników pozwanej, osób nie zaangażowanych osobiście w wyniku sprawy, a
przedstawiających przebieg zdarzeń konsekwentnie bez popadania w sprzeczności."
Sąd Wojewódzki ustalił, że w wyniku kontroli stwierdzono w sklepie powódki nadwyżki
towarów w stosunku do ilości dostarczonych w dostawach. W tych okolicznościach
strona pozwana miała podstawy, by utracić zaufanie do powódki jako pracownika
materialnie odpowiedzialnego, a nawet do postawienia jej zarzutu wprowadzania
obcego towaru do obrotu w sklepie, a tym samym wypowiedzenie powódce umowy o
pracę uznał za uzasadnione.
Od tego wyroku kasację wniosła powódka, która zarzuciła naruszenie przez Sąd
Wojewódzki przepisów postępowania, a w szczególności: art. 232 KPC przez to, że nie

2

wezwał i nie przesłuchał świadków Genowefy F. i Tomasza Z., słuchanych w pierwszej
instancji; art. 382 KPC przez to, że nie ocenił zeznań tych świadków; art. 328 § 2 KPC
przez to, że nie ocenił dowodów przemawiających na korzyść powódki oraz art. 386 § 4
KPC przez to, że "uchylając wyrok Sądu Rejonowego nie przekazał sprawy do
ponownego rozpoznania, skoro rozstrzygnięcie co do istoty sprawy wymagało
przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości." W szczególności w kasacji
twierdzi się, że Sąd drugiej instancji powinien przesłuchać wszystkich świadków, w tym
Genowefę F. i Tomasza Z., a jeśli tego nie uczynił, to powinien ocenić ich zeznania
złożone w postępowaniu przed Sądem pierwszej instancji.
Strona pozwana wniosła o oddalenie kasacji.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Sąd Wojewódzki rozpoznawał apelację od wyroku Sądu pierwszej instancji
według przepisów znowelizowanego Kodeksu postępowania cywilnego (w brzmieniu
nadanym ustawą z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego,
rozporządzeń Prezydenta Rzeczypospolitej - Prawo upadłościowe i Prawo o pos-
tępowaniu układowym, Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. Nr 43, poz.189).
Zgodnie więc z art. 382 KPC orzekał na podstawie materiału zebranego w
postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Sąd Wojewódzki
mógł więc, a nawet powinien w razie potrzeby, uzupełnić postępowanie dowodowe lub
powtórzyć je w niezbędnym zakresie. W sytuacji, w której Sąd Wojewódzki uznał, że
Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo ocenił materiał dowodowy, to powinien dokonać
własnej jego oceny. Słusznie więc ponowił postępowanie dowodowe i prawidłowo
dokonał tego w niezbędnym zakresie, tj. w części istotnej dla rozstrzygnięcia sprawy.
Sąd drugiej instancji nie musi bowiem powtarzać w całości postępowania dowodowego
przeprowadzonego przez sąd pierwszej instancji. Z tego punktu widzenia nie można
stwierdzić aby Sąd drugiej instancji naruszył przepis art. 232 KPC, który pozwala
sądowi na dopuszczenie dowodów nie wskazanych przez strony, ale go do tego nie
zobowiązuje. Nie nastąpiło również naruszenie przepisu art. 386 § 4 KPC. Przepis ten
bowiem pozwala sądowi drugiej instancji na uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w sytuacji, gdy wydanie wyroku co do
istoty sprawy wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w
znacznej części. Przepis ten może być naruszony tylko wówczas, gdy sąd drugiej
instancji uchyli zaskarżony wyrok i przekaże sprawę do ponownego rozpoznania, mimo
że nie było niezbędne powtórzenie postępowania dowodowego co najmniej w znacznej
części. Przepis ten w żadnym wypadku nie może być rozumiany jako zakazujący
sądowi drugiej instancji powtórzenia postępowania nawet w całości. Przepis ten zresztą
nie mógł być naruszony przez Sąd Wojewódzki, gdyż Sąd ten nie uchylił zaskarżonego
wyroku, lecz tylko go zmienił. Orzekł więc w sposób określony w art. 386 § 1 KPC.
Dokonując własnej oceny materiału dowodowego, po ponowieniu części
dowodów, Sąd drugiej instancji powinien stosować przepisy art. 233 § 1 KPC i art. 328
§ 2 KPC w związku z art. 391 i 382 KPC. W uzasadnieniu swojego wyroku obowiązany
był wskazać podstawę faktyczną rozstrzygnięcia. Powinien więc ustalić fakty, które

3

uznał za udowodnione, dowody na których się oparł i przyczyny, dla których innym
dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Wiarygodność i moc dowodów
powinien ocenić według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego
rozważenia zebranego materiału. Sąd drugiej instancji powinien więc omówić wszystkie
dowody przeprowadzone w sprawie oraz ocenić je w świetle zasad logiki i
doświadczenia życiowego. Z tego punktu widzenia uzasadnienie Sądu Wojewódzkiego
nie jest wolne od wad. W szczególności nie zawiera ono ustosunkowania się do
całokształtu materiału dowodowego, a w tym do dowodów z przesłuchania świadków
Genowefy F. i Tomasza L. (przesłuchanych przez Sąd pierwszej instancji). Sąd
Najwyższy zważył jednak, że naruszenie to nie miało istotnego wpływu na wynik sprawy
(art. 3931 pkt 2 KPC), a nadto uwzględnienie części zarzutu kasacji w tym zakresie
oznaczałoby wyjście poza granice kasacji. Zgodnie z przepisem art. 39311 KPC Sąd
Najwyższy rozpoznaje sprawę w granicach kasacji, które określone są przez jej
podstawy. Powódka w kasacji wskazała jako podstawę między innymi naruszenie
przepisu art. 232 i 328 § 2 KPC przez brak powtórzenia dowodu z przesłuchania
świadka Tomasza Z. i brak omówienia jego zeznań. Tymczasem świadek taki w ogóle
nie był przesłuchany przez Sąd pierwszej instancji. Przesłuchany był świadek Tomasz
L. Nie można powiedzieć, że w kasacji doszło w tym zakresie do zwykłej pomyłki, gdyż
nazwisko to jest podane w kasacji dwukrotnie i nie jest to zwykły błąd literowy, lecz
podanie całkiem innego nazwiska. Sąd Najwyższy nie może domyślać się, którego ze
świadków chodziło stronie składającej kasację. Kasacja w tym zakresie musi w sposób
precyzyjny, odwołując się do konkretnych zeznań, których protokół znajduje się na
konkretnych stronach akt sprawy, wskazywać zarzut i odpowiednio go uzasadniać. W
tym zakresie zarzut kasacji nie mógł być więc uwzględniony.
Jeżeli chodzi o zeznania świadka Genowefy F., to nie miały one istotnego
znaczenia w sprawie. Sąd drugiej instancji nie ustosunkował się do nich, ale też Sąd
pierwszej instancji nie poczynił na podstawie tych zeznań żadnych ustaleń. Pominięcie
zeznań tego świadka w ocenie materiału dowodowego przez Sąd drugiej instancji nie
może być więc uznane za naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny
wpływ na wynika sprawy.
Biorąc to po rozwagę Sąd Najwyższy oddalił kasację na podstawie art. 39312
KPC.

========================================