Wyrok z dnia 20 maja 1998 r.
I PKN 137/98

Ugoda, na mocy której pracodawca zwalnia pracownika od obowiązku
świadczenia pracy w okresie pozostającym do uzgodnionej przez strony daty
rozwiązania umownego stosunku pracy, mimo niewykorzystania przez pra-
cownika przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, nie narusza art. 18 § 2
KP i jest ważna.


Przewodniczący: Prezes SN Jan Wasilewski (sprawozdawca), Sędziowie: SN
Jadwiga Skibińska-Adamowicz, SA Alina Krusz-Stankiewicz.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 20 maja 1998 r. sprawy z powództwa
Kazimierza P. przeciwko Towarzystwu Inwestycyjnemu ,,D." Spółce z o.o. w W. o
zapłatę, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z dnia 2 grudnia 1997 r. [...]


o d d a l i ł kasację.

U z a s a d n i e n i e


Sąd Rejonowy-Sąd Pracy na podstawie art. 171 § 1 pkt 1 KP zasądził od poz-
wanego na rzecz powoda kwotę 6.249,75 zł z odsetkami jako ekwiwalent pieniężny
za nie wykorzystany urlop wypoczynkowy w wymiarze 75 dni. Sąd ten ustalił, że
strony pozostawały w stosunku pracy nawiązanym na czas nie określony i w dniu 21
sierpnia 1996 r. w innym postępowaniu przed Sądem zawarły ugodę, w której posta-
nowiły rozwiązać umowę o pracę z dniem 30 listopada 1996 r., ze zwolnieniem po-
woda od obowiązku świadczenia pracy w okresie pozostającym do zakończenia sto-
sunku pracy. Powód nie wykorzystał w naturze przysługującego mu urlopu wypo-
czynkowego przed rozwiązaniem stosunku pracy między stronami, a zatem zasadne
było jego żądanie wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego.

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację poz-
wanego od tego wyroku. Sąd Wojewódzki również uznał, że powód - wbrew twier-
dzeniom pozwanego - nie wykorzystał urlopu w naturze i zgodnie z obowiązującymi
przepisami nabył prawo do ekwiwalentu pieniężnego. Wprawdzie pozwany w piśmie
z dnia 3 września 1996 r. polecił powodowi wykorzystanie urlopu przed rozwiązaniem
stosunku pracy, jednakże powód nie wyraził zgody, powołując się na treść zawartej
ugody. W ocenie Sądu Wojewódzkiego ugoda, w której pracodawca zwalnia
pracownika od obowiązku świadczenia pracy do czasu rozwiązania umowy o pracę
nie jest sprzeczna z treścią art. 18 § 1 KP i jest ważna. Pracownik zwolniony z obo-
wiązku świadczenia pracy pozostaje w dyspozycji pracodawcy i nie może swobodnie
wykorzystywać tego okresu, tak jak urlopu. Powód w tym okresie poszukiwał pracy.
Wobec treści ugody i sprzeciwu powoda, pozwany nie mógł skutecznie zobowiązać
go do wykorzystania urlopu w okresie, w którym był on zwolniony od świadczenia
pracy.

W kasacji pozwany zarzucił naruszenie przez Sądy orzekające w sprawie art.
18 i 171 KP i wniósł o zmianę obu wyroków oraz oddalenie powództwa albo uchyle-
nie tych wyroków i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego
rozpoznania. W uzasadnieniu kasacji skarżący twierdził, że poinformował powoda o
konieczności wykorzystania urlopu przed rozwiązaniem stosunku pracy i powód wy-
korzystał przysługujący mu urlop. Zwolnienie powoda od obowiązku świadczenia
pracy dotyczyło okresu poza okresem należnego mu urlopu. Pozwany musiał udzielić
powodowi urlopu w naturze, wobec bezwzględnie obowiązującego przepisu art. 171
KP, którego strony nie mogły naruszyć w ugodzie ze względu na treść art. 18 KP.
Postanowienie ugody w okresie pokrywającym się z nie wykorzystanym urlopem
wypoczynkowym było nieważne.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Z mocy art. 39311 KPC Sąd Najwyższy - poza obowiązkiem uwzględnienia z
urzędu stwierdzonej nieważności postępowania - rozpoznaje sprawę w granicach
kasacji, które określają przytoczone w niej podstawy. Z dwu wymienionych w art.
3931 KPC podstaw kasacji pozwany wskazał tylko jedną, a mianowicie naruszenie
przepisów prawa materialnego. Nie zgłaszając zarzutu naruszenia przepisów postę-
powania i nie wskazując żadnego przepisu prawa procesowego, któremu - w jego
przekonaniu - uchybił Sąd Wojewódzki w sposób mogący mieć wpływ na wynik
sprawy, skarżący pozbawił się możliwości skutecznego kwestionowania prawidłowo-
ści ustaleń zawartych w zaskarżonym wyroku. Orzekające w sprawie Sądy ustaliły,
że powód nie wykorzystał przysługującego mu urlopu wypoczynkowego w naturze
przed rozwiązaniem stosunku pracy. W takiej zaś sytuacji prawo powoda do ekwi-
walentu pieniężnego wynika wprost z treści art. 171 § 1 pkt 1 KP i zarzut naruszenia
tego przepisu jest nieuzasadniony.

Przy ustaleniu, iż powód nie wykorzystał urlopu w naturze, które to ustalenie z
podanych wyżej przyczyn nie mogło być skutecznie zakwestionowane w postępowa-
niu kasacyjnym, nie ma znaczenia ocena, czy treść zawartej przez strony ugody na-
ruszała przepis art. 18 KP. Nawet podzielenie poglądu skarżącego nie mogłoby do-
prowadzić do uwzględnienia kasacji. Sąd Najwyższy podziela jednakże stanowisko
Sądu Wojewódzkiego, iż zwolnienie pracownika, który nie wykorzystał urlopu wypo-
czynkowego, od świadczenia pracy w okresie pozostającym do daty rozwiązania
stosunku pracy, nie powoduje nieważności ugody stron z mocy art. 18 § 2 KP. Takie
postanowienie ugody jest bowiem korzystniejsze dla pracownika od obowiązujących
przepisów prawa pracy. Niezrozumiałe też jest twierdzenie skarżącego, że treść za-
wartej przez strony ugody pozostaje w sprzeczności z bezwzględnie obowiązującym
przepisem art. 171 KP. Przepis ten ma charakter bezwzględnie obowiązującym w
tym sensie, że jeżeli pracownik nie wykorzystał urlopu wypoczynkowego z powodów
w nim wymienionych, to przysługuje mu ekwiwalent pieniężny i to bez względu na
przyczynę niewykorzystania urlopu.

Z przytoczonych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39312 KPC od-
dalił kasację.
========================================