Wyrok z dnia 8 maja 1997 r.
I PKN 127/97

Mianowanie nauczyciela gwarantuje wzmożoną trwałość zatrudnienia, która
wyłącza wydanie orzeczenia zasądzającego odszkodowanie w razie bezprawnego
rozwiązania stosunku pracy, jeżeli istnieje możliwość dalszego zatrudnienia
nauczyciela w pełnym wymiarze czasu pracy.

Przewodniczący SSN: Walerian Sanetra, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka
(sprawozdawca), Roman Kuczyński.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 8 maja 1997 r. sprawy z powództwa
Anny D. przeciwko Zespołowi Szkół Mechanicznych w B. o przywrócenie do pracy, na
skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Wojewódzkiego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku z dnia 15 stycznia 1997 r. [...]

o d d a l i ł kasację.


U z a s a d n i e n i e
Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku wyrokiem
z dnia 15 stycznia 1997 r. oddalił apelację Zespołu Szkół Mechanicznych w B. od
wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Białymstoku z dnia 14 października 1996 r.,
który przywrócił powódkę do pracy na poprzednich warunkach i zasądził na jej rzecz
wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, przy czym Sąd Wojewódzki uznał
zasądzoną kwotę wynagrodzenia za skompensowaną przez wcześniej pobraną przez
powódkę odprawę dla zwolnionego nauczyciela. W motywach wyroku Sąd ten podzielił
ustalenia faktyczne i ocenę prawną dokonane przez Sąd Rejonowy, który po zbadaniu
sprawy, ustalił że w pozwanej szkole nie zaszły zmiany organizacyjne, o których
stanowi art. 20 ustawy Karta Nauczyciela, co uzasadniałoby rozwiązanie stosunku
pracy powódki, legitymującej się statusem prawnym nauczyciela mianowanego.
Kasacja pozwanego podniosła zarzut naruszenia prawa materialnego przez
błędną wykładnię art. 20 ust. 1 Karty Nauczyciela - przez przyjęcie, że wykazywana
redukcja godzin nauczania chemii, geografii i ochrony środowiska w okresie poprze-
dzającym, jak i następującym bezpośrednio po rozwiązaniu z powódką umowy o pracę,
nie stanowiła zmian organizacyjnych w rozumieniu wskazanej podstawy kasacyjnej, a
nadto naruszenie art. 45 § 2 KP - przez uznanie celowości przywrócenia powódki do
pracy, pomimo że pozwany nie ma możliwości zatrudnienia jej zgodnie z kwalifikacjami.
Uzasadnienie kasacji zawiera polemikę z ustaleniami faktycznymi dokonanymi przez
Sąd pierwszej instancji, co do rzeczywistego zakresu zmian organizacyjnych
dotyczących obciążeń dydaktycznych nauczycieli zatrudnianych przez pozwanego.
Wniosek kasacji zmierzał do uzyskania orzeczenia reformatoryjnego przez oddalenie
powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje.

Kasacja jest bezzasadna. Rozpoznając sprawę w granicach kasacji, które
określają podstawy kasacyjne (art. 3931 KPC) oraz wnioski kasacyjne (art. 3933 KPC),
należało zwrócić uwagę, że skarżący formułując zarzut naruszenia przepisu art. 20
ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. Nr 3, poz. 19 ze zm.), wdał
się jedynie w krytykę ustaleń faktycznych, na jakich został oparty zaskarżony wyrok.
Równocześnie bowiem uzasadnienie powołanej materialnoprawnej podstawy
kasacyjnej zawierało wyłącznie polemikę z ustaleniami faktycznymi, opartymi na
dowodzeniu sprzeczności istotnych ustaleń Sądów z treścią zebranego w sprawie
materiału dowodowego, tj. w istocie rzeczy na zarzucie naruszenia prawa procesowego,
którego nie objęła sformułowana podstawa kasacyjna. Sądowe ustalenia faktyczne
mogłyby być przedmiotem kontroli kasacyjnej tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał,
że zostały one poczynione przez te sądy z pogwałceniem istotnych przepisów
proceduralnych, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy w ujęciu art. 3931 pkt 2
KPC. Ustalenia faktyczne przyjęte za podstawę wyrokowania przez Sądy orzekające w
sprawie uchylają się spod kontroli kasacyjnej, jeżeli wnoszący kasację nie wskazał w
ogóle naruszenia przepisów postępowania. Jeżeli zatem strona skarżąca określiła
wyłącznie materialnoprawną podstawę kasacyjną (art. 3931 pkt 1 KPC), to dla oceny
kasacji miarodajny jest ustalony stan faktyczny, będący podstawą wydania
zaskarżonego wyroku. Dlatego ustalenia faktyczne przyjęte przez Sąd drugiej instancji
usuwają się spod weryfikacji w postępowaniu kasacyjnym, a stan faktyczny sprawy nie
podlega badaniu przez Sąd Najwyższy.
Z dokonanych i wiążących ustaleń faktycznych wynikało, że u pozwanego nie
wystąpiło zmniejszenie liczby godzin nauczania przedmiotu prowadzonego przez
powódkę, skoro wymiar godzin nauczania tego przedmiotu wzrósł, przez co nie wystą-
piły zmiany planu nauczania, które uniemożliwiały dalsze zatrudnienie powódki na
stanowisku nauczyciela mianowanego w pełnym wymiarze zajęć, co miało uzasadniać
decyzję pozwanego o rozwiązaniu z powódką stosunku pracy w trybie art. 20 Karty
Nauczyciela. Przepis ten wymaga bowiem łącznego wystąpienia przesłanek
prowadzących do ustania stosunku pracy mianowanego nauczyciela. Są nimi całkowita
lub częściowa likwidacja szkoły albo zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie
liczby oddziałów w szkole lub zmiany planu nauczania, które równocześnie powinny
wykluczać dalsze zatrudnianie nauczyciela mianowanego w pełnym wymiarze zajęć.
Wskazane ustawowe przesłanki należą do sfery zagadnień natury faktycznej, która
wobec braku kasacyjnych zarzutów proceduralnych nie mogły być wzięte pod rozwagę
przez Sąd Najwyższy. Wystąpienie tych przesłanek zostało negatywnie zweryfikowane
przez Sądy orzekające w sprawie, w konsekwencji bezzasadny okazał się zarzut
naruszenia przepisu art. 20 Karty Nauczyciela. Trafność zaskarżonego orzeczenia
potwierdza również aktualne zatrudnianie powódki w pełnym wymiarze czasu pracy na
stanowisku nauczyciela mianowanego, co przekreśla sugestie kasacji o rzeczywistym
wystąpieniu zmian organizacyjnych uniemożliwiających dalsze zatrudnienie powódki.
Sąd Najwyższy uznał również za chybiony zarzut naruszenia przepisu art. 45 §
1 KP, który nie znajduje zastosowania w sprawie wobec wyczerpującej i szczególnej
regulacji normatywnej trwałości stosunku pracy nauczycieli mianowanych. Natura
prawna nauczycielskich stosunków pracy z nominacji gwarantuje nauczycielom
wzmożoną trwałość zatrudnienia, która nie uzasadnia wydania orzeczenia odsz-
kodowawczego w razie bezprawnego rozwiązania nauczycielskiego stosunku pracy z
nominacji, jeżeli sądy orzekające w sprawie wiążąco wskazały na możliwość dalszego
zatrudnienia powódki w pełnym wymiarze czasu pracy. Dlatego bezzasadna była
sugestia kasacji o możliwości zastępczego zasądzenia odszkodowania na rzecz po-
wódki w miejsce obligatoryjnego reaktywowania stosunku pracy nauczyciela miano-
wanego.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy oddalił kasację z mocy art. 39312
KPC.

========================================