WYROK Z DNIA 3 LUTEGO 2006 R.
II KK 346/05


Karę łączną grzywny, wymierzaną w stawkach dziennych, sąd orzeka
z uwzględnieniem reguł określonych w art. 85 i art. 86 § 1 k.k., natomiast
przepis art. 86 § 2 k.k. ma zastosowanie tylko w wypadku orzekania takiej
kary w wyroku łącznym.


Przewodniczący: sędzia SN E. Sadzik.
Sędziowie SN: A. Siuchniński, J. Skwierawski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy w sprawie Łukasza B., oskarżonego z art. 226§ 1 k.k.
i innych po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 3 lutego
2006 r., kasacji wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść
oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w P. z dnia 1 września 2005 r.,

u c h y l i ł wyrok w części, w jakiej orzeczono w nim o karze łącznej (pkt
III wyroku) i w tym zakresie p r z e k a z a ł sprawę do ponownego roz-
poznania Sądowi Rejonowemu w P.


U Z A S A D N I E N I E

Sąd Rejonowy w P. wyrokiem z dnia 1 września 2005 r. uznał Łuka-
sza B. za winnego popełnienia dwóch przestępstw: określonego w art. 226
§ 1 k.k. oraz opisanego w dyspozycji art. 157 § 2 k.k. Za każde z nich Sąd
orzekł karę grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych w wysokości po 10
zł. Na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 2 k.k. Sąd połączył orzeczone kary i
ustalił karę łączną grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych w wysokości
po 15 zł. Ponadto orzekł - na podstawie art. 47 § 1 k.k. - świadczenie pie-
niężne w kwocie 500 zł na rzecz centrum Zdrowia Dziecka.
Wyrok, niezaskarżony przez żadną ze stron procesowych, uprawo-
mocnił się w dniu 9 września 2005 r.
Kasację od tego wyroku wniósł - na podstawie art. 521 k.p.k. - Pro-
kurator Generalny na korzyść oskarżonego, zaskarżając wyrok w części
dotyczącej orzeczenia o karze. W kasacji sformułowano zarzut rażącego
naruszenia art. 86 § 2 k.k., polegającego na ,,wymierzeniu (...) kary łącznej
grzywny z zastosowaniem w niej wysokości stawki dziennej przekraczają-
cej wysokość stawek dziennych ustalonych przy wymiarze grzywny za pod-
legające łączeniu kary cząstkowe", wnosząc o uchylenie wyroku w zaskar-
żonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego, mimo błędnego wskazania naru-
szonego przepisu prawa materialnego, uznana została za oczywiście za-
sadną, ponieważ w jej uzasadnieniu trafnie wskazano istotę uchybienia
Sądu.
Ustalenie w jednym wyroku różnych wysokości stawek dziennych
grzywny rażąco narusza prawo materialne. Zasadności tego stwierdzenia
nie zmienia fakt, że wymierzając kary za poszczególne pozostające w
zbiegu realnym przestępstwa Sąd ustalił taką samą wysokość stawki, a in-
ną stawkę przyjął jedynie w orzeczeniu o karze łącznej grzywny. Niezależ-
nie bowiem od sprzeczności takiego rozstrzygnięcia z art. 86 § 1 k.k., z któ-
rego wynika, że granice kary łącznej grzywny orzekanej w stawkach wy-
znacza liczba stawek, a nie ich wysokość - rozstrzygnięcie to razi również
nieracjonalnością. Wysokość stawki jest przecież w określonej sprawie
ustalona według kryterium wyrażonego w art. 33 § 3 k.k., a jest nim
wszechstronnie oceniona sytuacja majątkowa sprawcy. Jest więc oczywi-
ste, że nie może być ona - dla potrzeb wydania określonego wyroku - róż-
nie oceniana.
Inaczej jest w wypadku kary łącznej orzekanej w sytuacji, w której łą-
czeniu podlegają kary orzeczone w dwóch lub więcej wyrokach. Przewi-
dziane w art. 86 § 2 k.k. ,,określenie na nowo wysokości stawki dziennej"
dotyczy takiego właśnie - i tylko takiego - wypadku, bo wtedy tylko zaist-
nieje potrzeba określenia nowej stawki, kiedy wysokość stawek w wyro-
kach podlegających łączeniu, wydawanych w różnym czasie, ustalona była
ze względu na sytuację majątkową sprawcy w chwili orzekania. Postano-
wienia zawarte w art. 86 § 2 k.k. znajdują więc zastosowanie tylko w wy-
padku orzekania kary łącznej w wyroku łącznym, a nie w wypadku orzeka-
nia jej za pozostające w zbiegu realnym przestępstwa. Na marginesie je-
dynie zauważyć trzeba, że wyrok w zaskarżonej części byłby sprzeczny z
postanowieniami wyrażonymi w art. 86 § 2 k.k. nawet wówczas, gdyby
przyjąć błędnie - jak Sąd w niniejszej sprawie - że stanowią one podstawę
orzekania kary łącznej grzywny w odniesieniu do kar wymierzonych w jed-
nym wyroku. Zdanie drugie tego przepisu wyraża przecież regułę, zgodnie
z którą wysokość stawki dziennej nie może przekraczać najwyższej ustalo-
nej poprzednio stawki, a Sąd w zaskarżonym orzeczeniu stawkę tę właśnie
przekroczył.
W konkluzji: karę łączną grzywny, orzekanej w stawkach dziennych
za zbiegające się przestępstwa, sąd wymierza z uwzględnieniem reguł
określonych w art. 85 i art. 86 § 1 k.k.; postanowienia zawarte w art. 86 § 2
k.k. znajdują zastosowanie jedynie w wypadku orzekania takiej kary, jako
kary łącznej w wyroku łącznym.