Sygn. akt WK 29/02



POSTANOWIENIE


Dnia 12 września 2002 r.
Sąd Najwyższy w składzie :

SSN płk Jerzy Steckiewicz (przewodniczący)
SSN płk Wiesław Błuś
SSN płk Marian Buliński
SSN płk Wiesław Maciak
SSN płk Edward Matwijów
SSN ppłk Marek Pietruszyński
SSN płk Bogdan Rychlicki ( sprawozdawca )

Protokolant Marcin Szlaga

przy udziale prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej ppłk Jana Żaka, w
sprawie : Zygmunta BURCHARDTA, Stanisława ZABIELSKIEGO, Marka MIĘKUSA,
Jana KOŁODZIEJA, Ryszarda SZWEDA, Zbigniewa KORCZOWSKIEGO, Mirosława
MŁODECKIEGO, Tadeusza KNAPA, Zygmunta SZYMAŃSKIEGO, Bogusława
GROBELNEGO, Władysława MAŚLANYKA, skazanych z art. 136 § 1 pkt 3 i inne k.k.
z 1969 r., po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na rozprawie w dniu 12 września 2002
r. kasacji, wniesionej przez Zastępcę Prokuratora Generalnego - Naczelnego
Prokuratora Wojskowego, na korzyść, od wyroku Sądu Najwyższego w Izbie
Wojskowej z dnia 23 stycznia 1983 r., sygn. akt Rw. 107/83, zmieniającego wyrok
Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia 21 listopada 1983 r.,
sygn. akt SoW - 136/83 oraz od wyroku Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we
Wrocławiu z dnia 21 listopada 1983 r., sygn. akt SoW -136/83, dotyczącego
Zygmunta Szymańskiego


oddala kasację jako bezzasadną, zaś kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego obciąża Skarb Państwa.

U z a s a d n i e n i e


Wyrokiem b. Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia
21 listopada 1983 r. ( sygn. akt : SoW. 136/83 ), między innymi zostali uznani
winnymi i skazani :
1. Zygmunt Burchardt, za to, że :
a) ,, w lutym 1982 r. chcąc, by inna osoba dokonała czynu zabronionego,
udzielił pomocy Janowi Kołodziejowi do dokonania przez niego
umyślnego przestępstwa, polegającego na wykonaniu i podłożeniu
urządzenia wybuchowego pod obiekt użyteczności publicznej, w celu
spowodowania eksplozji tego ładunku wybuchowego, co mogło
sprowadzić zdarzenie zagrażające życiu i zdrowiu ludzi oraz mieniu w
znacznych rozmiarach, w ten sposób, iż wyniósł nielegalnie z kopalni
Z.G. ,, Lubin " 3 patrony dynamitu ( ok. 1,5 kg ) i 4 zapalniki górnicze,
materiał ten przechowywał, a następnie przekazał wymienionemu, który
w dniu 12 lutego 1982 r., działając wspólnie i w porozumieniu z
Ryszardem Szwedem, skonstruował z dostarczonego dynamitu bombę
zegarową i podłożył ją pod stację CPN w Lubinie ", tj. za przestępstwo z
art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 136 § 1 pkt 3 k.k. w zb. z art. 143 k.k.,
b) ,, działając w warunkach przestępstwa ciągłego, we wrześniu i w
październiku 1982 r. w Lubinie, wspólnie i w porozumieniu z Markiem
Miękusem czynił przygotowania do spowodowania eksplozji materiałów
wybuchowych w miejscu publicznym, co mogło sprowadzić zdarzenie
zagrażające życiu i zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach, w
ten sposób, że dwukrotnie nielegalnie wyniósł z kopalni Z.G.,,Lubin " nie
mniej niż 6,5 kg dynamit, materiał ten przechowywał pod wrakiem
autobusu w pobliżu szybu wschodniego Z.G. ,, Lubin " oraz w piwnicy
swojego miejsca zamieszkania, w celu sporządzenia z niego urządzeń
wybuchowych, przy czym część tego dynamitu przekazał Stanisławowi
Zabielskiemu i Lechowi Duławskiemu ", tj. za przestępstwo z art. 142
k.k. w zw. z art. 136 § 1 k.k. pkt 3 k.k. w zb. z art. 143 k.k. w zw. z art. 58
k.k.,
c) ,, w październiku 1982 r., chcąc by inna osoba dokonała czynu
zabronionego, nakłonił Zygmunta Szymańskiego do popełnienia przez
niego umyślnego przestępstwa, polegającego na podłożeniu urządzenia
wybuchowego pod budynek Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Legnicy,
w celu spowodowania eksplozji tego ładunku wybuchowego, co mogło
sprowadzić zdarzenie zagrażające życiu i zdrowiu ludzi oraz mieniu w
znacznych rozmiarach, a następnie udzielił mu pomocy dostarczając
urządzenie wybuchowe, które Zygmunt Szymański w dniu 30
października 1982 r. umieścił pod wspomnianym budynkiem ", tj. za
przestępstwo z art. 18 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 136 § 1 pkt 3 k.k. w zb. z
art. 143 k.k.,
- na karę łączną 5 lat pozbawienia wolności;
2. Stanisław Zabielski, za to, że :
a) ,, od września do października 1982 r. w Lubinie, działając w warunkach
przestępstwa ciągłego, chcąc by inne osoby dokonały czynów
zabronionych, polegających na spowodowaniu eksplozji materiałów
wybuchowych w miejscach publicznych bądź w budynkach
mieszkalnych, co mogło sprowadzić zdarzenie zagrażające życiu lub
zdrowiu ludzi albo mieniu w znacznych rozmiarach, udzielił pomocy
Markowi Miękusowi, Zygmuntowi Burchardtowi, Zbigniewowi
Korczowskiemu,
Mirosławowi
Młodeckiemu
i
Zbigniewowi
Jurkowskiemu, w ten sposób, że własnoręcznie wykonał, używając do
tego dynamitu skalnego, lontowe urządzenie wybuchowe, które
przechowywał, a następnie przekazał Markowi Miękusowi w ilości 3
sztuk, Zygmuntowi Burchardtowi i Zbigniewowi Jurkowskiemu po 1
sztuce oraz Zbigniewowi Korczowskiemu i Mirosławowi Młodeckiemu
jedną sztukę, w celu podłożenia tych ładunków wybuchowych i
spowodowania ich eksplozji w pobliżu stołówki górniczej Z.G. ,, Lubin ",
pod budynkiem KW PZPR w Legnicy, pod drzwiami mieszkań Edwarda
Dąbrowskiego przy ul. Zawadzkiego i Jana Skowrońskiego przy ul.
Kilińskiego w Lubinie ", tj. za przestępstwo z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art.
136 § 1 pkt 3 k.k. w zb. z art. 143 k.k. w zw. z art. 58 k.k.,
b) ,, w nocy z 12/13 października 1982 r., działając wspólnie i w
porozumieniu z Tadeuszem Knapem, podłożył pod drzwi mieszkania przy
ul. Baligrodzkiej 1/31 w Lubinie, użytkowanego przez Stefana Wtykło,
urządzenie wybuchowe z dynamitu skalnego, co mogło sprowadzić
niebezpieczeństwo zdarzenia wymienionego w art. 136 § 1 k.k., " tj. za
przestępstwo z art. 137 § 1 k.k.,
- na karę łączną 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;
3. Marek Miękus, za to, że :
a) ,, od września 1982 r. do listopada 1982 r. w Lubinie, działając w
warunkach przestępstwa ciągłego, wspólnie i w porozumieniu z innymi
osobami, czynił przygotowania do spowodowania eksplozji materiałów
wybuchowych w miejscach publicznych, co mogło sprowadzić zdarzenie
zagrażające życiu i zdrowiu ludzi oraz mieniu w znacznych rozmiarach, w
ten sposób, że :
- we wrześniu i październiku 1982 r., działając wspólnie i w porozumieniu z
Zygmuntem Burchardtem, nielegalnie wyniósł z kopalni Z.G. ,, Lubin " nie
mniej niż 6,5 kg dynamitu, materiał ten przechowywał pod wrakiem
autobusu w pobliżu szybu wschodniego Z.G. ,, Lubin " oraz w piwnicy
Zygmunta Burchardta w celu sporządzenia z niego urządzeń wybuchowych,
a następnie część tego materiału przekazał Stanisławowi Zabielskiemu,
- we wrześniu 1982 r., otrzymał od Stanisława Zabielskiego dwa urządzenia
wybuchowe z zapalnikami lontowymi, które przechowywał w śmietniku nad
Zalewem Małomieckim.
- w listopadzie 1982 r. nielegalnie wyniósł z kopalni Z.G. ,, Lubin " ok. 400 g
dynamitu, który następnie przechowywał w bagażniku swojego samochodu,
- w dniu 9 listopada 1982 r., działając wspólnie i w porozumieniu z Marianem
Jurczykiem i Romanem Haniszewskim, ze zgromadzonego i ukrytego w
śmietniku nad Zalewem Małomickim materiału wybuchowego wykonał 6
sztuk ładunków wybuchowych, które następnie przewiózł i ukrył na
cmentarzu w Lubinie ", tj. za przestępstwo z art. 142 k.k. w zw. z art. 136 § 1
k.k. pkt 3 k.k. w zb. z art. 143 k.k. w zw. z art. 58 k.k.;
b) ,, we wrześniu 1982 r. chcąc by inna osoba dokonała czynu zabronionego,
nakłonił Bogusława Grobelnego do popełnienia przez niego umyślnego
przestępstwa, polegającego na podłożeniu w dniu 17 września 1982 r.
urządzenia wybuchowego obok stołówki górniczej Z.G. ,, Lubin ", co
mogło spowodować bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia
zagrażającego życiu i zdrowiu ludzi oraz mieniu w znacznych rozmiarach,
a następnie udzielił mu pomocy dostarczając urządzenie wybuchowe
otrzymane wcześniej od Stanisława Zabielskiego, które Bogusław
Grobelny wraz z Władysławem Maślanykiem podłożył w okolicy
wspomnianej stołówki powodując jej eksplozję ,, , tj. za przestępstwo z
art. 18 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 137 § 1 k.k. w zb. z art. 143 k.k.

- na karę łączną 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;
4. Jan Kołodziej i
5. Ryszard Szwed, za to, że :
,, działając wspólnie i w porozumieniu, w nocy z 12/13 lutego 1982 r. w
Lubinie, usiłowali sprowadzić zdarzenie zagrażające życiu i zdrowiu ludzi
oraz mieniu w znacznych rozmiarach, w ten sposób, że skonstruowali z
dynamitu zwłoczne urządzenie wybuchowe, które podłożyli pod CPN w
Lubinie przy ul. M.C. Skłodowskiej, co mogło sprowadzić bezpośrednie
niebezpieczeństwo zdarzenia wymienionego w art. 136 § 1 k.k. ", tj. za
przestępstwa z art. 137 § 1 k.k.,
- na kary po 4 lata pozbawienia wolności;
6. Zbigniew Korczowski, za to, że :
,, w nocy z 12/13 października1982 r. w Lubinie, działając wspólnie i w
porozumieniu z Mirosławem Młodeckim, sprowadził zdarzenie zagrażające
życiu i zdrowiu oraz mieniu w znacznych rozmiarach, w ten sposób, że
podłożył urządzenie wybuchowe, które wcześniej przechowywał w piwnicy
swojego mieszkania, pod drzwi mieszkania Jana Skowrońskiego przy ul.
Kilińskiego 7/30, powodując jego eksplozję, a w następstwie szkodę w
mieniu spółdzielni i mieszkania Jana Skowrońskiego na kwotę ponad
200.000 złotych ", tj. za przestępstwo z art. 136 § 1 pkt 3 k.k. w zb. z art. 143
k.k.,
- na karę 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;
7. Mirosław Młodecki, za to, że :
,, w nocy z 12/13 października 1982 r. w Lubinie, działając wspólnie i w
porozumieniu ze Zbigniewem Korczowskim, sprowadził zdarzenie
zagrażające życiu i zdrowiu ludzi oraz mieniu w znacznych rozmiarach, w
ten sposób, że podłożył urządzenie wybuchowe pod drzwi mieszkania Jana
Skowrońskiego przy ul. Kilińskiego 7/30, powodując jego eksplozję, przy
czym szkoda w mieniu spółdzielni oraz mieniu Jana Skowrońskiego
wyniosła ponad 200.000 złotych ", tj. za przestępstwo z art. 136 § 1 pkt 3
k.k.,
- na karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;
8. Tadeusz Knap, za to, że :
,, w nocy z 12/13 października 1982 r., działając wspólnie i w porozumieniu
ze Stanisławem Zabielskim, podłożył pod drzwi mieszkania przy ul.
Baligrodzkiej 1/31 w Lubinie, użytkowanego przez Stefana Wtykło,
urządzenie wybuchowe z dynamitu skalnego, co mogło sprowadzić
bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia wymienionego w art. 136 § 1 k.k.
", tj. za przestępstwo z art. 137 § 1 k.k.,
- na karę 2 lat pozbawienia wolności;
9. Zygmunt Szymański, za to, że :
,, w nocy z 30/31 października 1982 r. w Legnicy usiłował sprowadzić
zdarzenie zagrażające życiu i zdrowiu ludzi oraz mieniu w znacznych
rozmiarach, w ten sposób, że przyjął od Zygmunta Burchardta urządzenie
wybuchowe, a następnie podłożył pod budynek KW PZPR w Legnicy, lecz
zamierzonego skutku nie osiągnął z uwagi na niezdetonowanie zapalnika w
tym urządzeniu ", tj. za przestępstwo z art. 137 § 1 k.k.,
- na karę 2 lat pozbawienia wolności;
10. Bogusław Grobelny, za to, że :
,, w dniu 17 września 1982 r. w Lubinie, działając wspólnie i w
porozumieniu z Władysławem Maślanykiem, sprowadził bezpośrednie
niebezpieczeństwo zdarzenia zagrażającego życiu i zdrowiu ludzi oraz
mieniu znacznej w znacznych rozmiarach, w ten sposób, że przyjął od Marka
Miękusa urządzenie wybuchowe, przechowywał je, a następnie spowodował
jego eksplozję w pobliżu stołówki Z.G. ,, Lubin ", przy czym szkoda
powstała z tego tytułu w postaci wybicia szyb wyniosła 40.000 złotych ", tj.
za przestępstwo z art. 137 § 1 k.k. w zw. z art. 143 k.k.,- na karę 2 lat
pozbawienia wolności.
10. Władysław Maślanyk, za to, że :
,,w dniu 17 września 1982 r. w Lubinie, działając wspólnie i w porozumieniu
z Bogusławem Grobelnym, sprowadził bezpośrednie niebezpieczeństwo
zdarzenia zagrażającego życiu i zdrowiu ludzi oraz mieniu w znacznych
rozmiarach, w ten sposób, że przyjął od Marka Miękusa urządzenie
wybuchowe, przechowywał je, a następnie spowodował jego eksplozję w
pobliżu stołówki Z.G. ,, Lubin ", przy czym szkoda powstała z tego tytułu w
postaci wybicia szyb wyniosła 40.000 złotych ", tj. za przestępstwo z art. 137
§ 1 k.k.,
- na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Powyższy wyrok uprawomocnił się bez postępowania odwoławczego w
stosunku do Zygmunta Szymańskiego.

Powyższy wyrok zaskarżyli rewizjami obrońcy oskarżonych Zygmunta
Burchardta, Stanisława Zabielskiego, Marka Miękusa, Jana Kołodzieja,
Ryszarda Szweda, Zbigniewa Korczowskiego, Mirosława Młodeckiego,
Tadeusza Knapa, Bogusława Grobelnego, Władysława Maślanyka. Nadto wyrok
ten został zaskarżony rewizją oskarżonego Stanisława Zabielskiego
( k. 3187 - 3234 ).

Sąd Najwyższy Izba Wojskowa wyrokiem z dnia 23 stycznia 1984 r.
( sygn. akt Rw. 107/83 ) rewizji obrońców oraz rewizji oskarżonego Stanisława
Zabielskiego nie uwzględnił, natomiast w związku z rewizją obrońcy tegoż
oskarżonego poprawił opis czynu przypisanego Stanisławowi Zabielskiemu w
pkt I, tj. czynu z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 136 § 1 pkt 3 k.k. w ten sposób, że
po słowie ,, sposób " wyeliminował zwrot o treści ,,własnoręcznie wykonał,
używając do tego dynamitu skalnego lontowe urządzenia wybuchowe, które
przechowywał " zastępując go zwrotem ,,przechowywał wyprodukowane z
dynamitu skalnego lontowe urządzenia wybuchowe ", a nadto z urzędu poprawił
czasokresy zaliczenia oskarżonym tymczasowego aresztowania Zygmuntowi
Burchardtowi, Stanisławowi Zabielskiemu, Markowi Miękusowi i Bogusławowi
Grobelnemu od dnia 19 stycznia 1983 r., Janowi Kołodziejowi od dnia 31
stycznia 1983 r., Ryszardowi Szwedowi od dnia 31 stycznia 1983 r. do dnia 2
lutego 1983 r. i od dnia 14 lutego 1983 r. Władysławowi Maślanykowi od dnia
22 lutego 1983 r., zaś Zbigniewowi Koczorowskiemu, Mirosławowi
Młodeckiemu i Tadeuszowi Knapowi od 23 lutego 1983 r. - i z tą zmianą wyrok
utrzymał w mocy (k. 3303 - 3355 ).

W dniu 22 lipca 2002 r. Zastępca Prokuratora Generalnego - Naczelny
Prokurator Wojskowy, na podstawie art. 657 § 1 w zw. z art. 519 i 521 k.p.k.
wniósł kasację na korzyść wszystkich wyżej wymienionych skazanych
zaskarżając wyrok b. Sądu Śląskiego Okręgu Wojskowego we Wrocławiu z dnia
21 listopada 1983 r. w części odnoszącej się do Zygmunta Szymańskiego oraz
wyrok Sądu Najwyższego - Izba Wojskowa z dnia 23 stycznia 1984 r.
zmieniającego ten wyrok, w części skazującej Zygmunta Burchardta, Stanisława
Zabielskiego, Marka Miękusa, Jana Kołodzieja, Ryszarda Szweda, Tadeusza
Knapa, Władysława Maślanyka, Zbigniewa Koczorowskiego, Mirosława
Młodeckiego, Bogusława Grobelnego.

Skarżący zarzucił mające istotny wpływ na treść zapadłych orzeczeń
rażące naruszenie prawa materialnego, przez przyjęcie, iż niżej wymienieni
dopuścili się następujących przestępstw :
- Zygmunt Burchardt z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 136 § 1 pkt 3 k.k. w zb. z
art. 143 k.k., z art. 142 k.k. w zw. z art. 136 § 1 pkt 3 k.k. w zb. z art. 143
k.k. w zw. z art. 58 k.k., z art. 18 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 136 § 1 pkt 3 k.k. w
zb. z art. 143 k.k.,
- Stanisław Zabielski z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 136 § 1 pkt 3 k.k. w zb. z
art. 143 k.k. w zw. z art. 58 k.k., z art. 137 § 1 k.k.,
- Marek Miękus z art.. 142 k.k. w zw. z art. 136 § 1 pkt 3 k.k. w zb. z art. 143
k.k. w zw. z art. 58 k.k., z art. 18 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 137 § 1 k.k. w zb. z
art. 143 k.k.,
- Jan Kołodziej, Ryszard Szwed, Tadeusz Knap, Zygmunt Szymański,
Władysław Maślanyk z art. 137 § 1 k.k.,
- Zbigniew Koczorowski z art. 136 § 1 pkt 3 k.k. w zb. z art. 143 k.k.,
- Mirosław Młodecki z art. 136 § 1 pkt 3 k.k.,
- Bogusław Grobelny z art. 137 § 1 k.k. w zw. z art. 143 k.k.,
podczas, gdy wyczerpali znamiona czynów :
- Zygmunt Burchardt z art. 143 k.k., z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 212 § 1 k.k.
w zb. z art. 143 k.k. w zw. z art. 58 k.k., art. 18 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 212 §
1 k.k. w zb. z art. 143 k.k.,
- Stanisław Zabielski z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 212 § 1 k.k. w zb. z art. 143
k.k. w zw. z art. 58 k.k., z art. 11 § 1 k.k. w zw. z art. 212 § 1 k.k.,
- Marek Miękus z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 212 § 1 k.k. w zb. z art. 143 k.k.
w zw. z art. 58 k.k., z art. 18 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 212 § 1 k.k. w zb. z art.
143 k.k.,
- Tadeusz Knap, Zygmunt Szymański z art. 11 § 1 k.k. w zw. z art. 212 § 1
k.k.,
- Władysław Maslanyk, Mirosław Młodecki z art. 212 § 1 k.k.,
- Zbigniew Koczorowski, Bogusław Grobelny z art. 212 § 1 k.k. w zb. z art.
143 k.k., zaś Ryszard Szwed i Jan Kołodziej nie wypełnili znamion czynu
przestępczego;
prawa procesowego, a konkretnie art. 357 k.p.k. ( z 1969 r. ), przez oparcie
istotnych elementów określonych uprzednio wyroków, w części dotyczącej
Ryszarda Szweda i Jana Kołodzieja na dowodzie ( eksperymencie ), który nie
został ujawniony na rozprawie. Na tych podstawach autor kasacji wniósł o
uchylenie w zaskarżonej części wyroków : b. Sądu Śląskiego Okręgu
Wojskowego we Wrocławiu z dnia 21 listopada 1983 r. oraz Izby Wojskowej
Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 1984 r. i :
1) umorzenie postępowania wobec czynów :
- Zygmunta Burchardta z art. 143 k.k., z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 212 § 1
k.k. w zb. z art. 143 k.k. w zw. z art. 58 k.k., art. 18 § 1 i 2 k.k. w zw. z art.
212 § 1 k.k. w zb. z art. 143 k.k.,
- Stanisława Zabielskiego z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 212 § 1 k.k. w zb. z art.
143 k.k. w zw. z art. 58 k.k., z art. 11 § 1 k.k. w zw. z art. 212 § 1 k.k.,
- Marka Miękusa z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 212 § 1 k.k. w zb. z art. 143 k.k.
w zw. z art. 58 k.k., z art. 18 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 212 k.k. § 1 k.k. w zb. z
art. 143 k.k.,
- Tadeusza Knapa, Zygmunta Szymańskiego z art. 11 § 1 k.k. w zw. z art. 212
§ 1 k.k.,
- Władysława Maślanyka, Mirosława Młodeckiego z art. 212 § 1 k.k.,
- Zbigniewa Koczorowskiego, Bogusława Grobelnego z art. 212 § 1 k.k. w zb.
z art. 143 k.k.,
na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k., wobec przedawnienia karalności ;
2) uniewinnienie Jana Kołodzieja i Ryszarda Szweda od przestępstwa z art. 137
§ 1 k.k.
Sąd Najwyższy, po wysłuchaniu prokuratora Naczelnej Prokuratury
Wojskowej, który wnosił o uwzględnienie kasacji oraz obrońcy skazanego
Mirosława Młodeckiego popierającego kasację rozważył, co następuje.
Kasacja Zastępcy Prokuratora Generalnego - Naczelnego Prokuratora
Wojskowego jest bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu z następujących
względów.
I. Całkowicie chybiony jest zarzut kasacyjny rażącego naruszenia prawa
materialnego przez orzekające w niniejszej sprawie sądy. Skarżący na poparcie
swojego stanowiska procesowego w uzasadnieniu skargi kasacyjnej akcentuje,
iż wszyscy oskarżeni wprawdzie gromadzili materiał wybuchowy ( dynamit
skalny ), konstruowali z niego urządzenia wybuchowe, a następnie też
podkładali je, w różnych miejscach Lubina i Legnicy, to jednakże brak jest
podstaw ażeby swoim zamiarem obejmowali wywołanie zdarzenia, które
zagrażałoby życiu lub zdrowiu ludzi lub mieniu w znacznych rozmiarach, bądź
też sprowadzili bezpośrednie niebezpieczeństwo zdarzenia wymienionego w art.
136 § 1 k.k. W szczególności w świetle dokonanych ustaleń faktycznych
skazanych, którym przypisano popełnienie przestępstw z art. 136 § 1 pkt 3 k.k.
nie można zasadnie uznać za winnych, albowiem nie godzili się oni na
wywołanie skutków określonych w art. 136 § 1 pkt 3 k.k. (art. 7 § 1 k.k. z 1969
r.). Z kolei według skarżącego okoliczność zdetonowania niewielkich ładunków
wybuchowych pod drzwiami mieszkania Jana Skowrońskiego, w pobliżu
stołówki górniczej Z.G. ,, Lubin " oraz umieszczenie ich w pobliżu stacji CPN w
Lubinie i pod budynkiem b. KW PZPR w Legnicy oraz pod drzwiami mieszkań
Edwarda Dąbrowskiego i Stefana Wtykło z uwagi na niesprawność niektórych
urządzeń ( budzik ), miejsce zdarzeń oraz skutki (wybicie kilku szyb w
budynku, uszkodzenie drzwi mieszkań ) nie stanowiły realnego zagrożenia dla
życia i zdrowia bliżej nieokreślonej liczby osób, bądź też mienia w znacznych
rozmiarach i jako takie nie wyczerpywały znamion przestępstwa określonego w
art. 136 § 1 pkt 3 i 137 § 1 k.k. Natomiast te zachowania skazanych, jak
przyjęto to w zaskarżonych wyrokach, powinny być kwalifikowane z art. 212 §
1 k.k. oraz z art. 11 § 1 w zb. z art. 212 § 1 k.k. z 1969 r., zaś zachowanie
skazanych Jana Kołodzieja i Ryszarda Szweda nie wyczerpywało nie tylko
znamion przestępstwa określonego w art. 137 § 1 k.k., ale również innego czynu
zabronionego.

Sąd Najwyższy oceniając ten zarzut kasacyjny wraz z jego uzasadnieniem
uznał, iż jest on bezzasadny w stopniu oczywistym w rozumieniu art. 535 § 2
k.p.k.. Nie można zaakceptować ,, optyki " spojrzenia skarżącego z
następujących względów. Działający jako sąd odwoławczy Sąd Najwyższy Izba
Wojskowa w zaskarżonym wyroku w jego uzasadnieniu odniósł się w całości
do wszystkich zarzutów rewizyjnych obrońców oskarżonych i oskarżonego
Zabielskiego, a w szczególności m.in. do zarzutów : obrazy prawa materialnego
oraz błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który
mógł mieć wpływ na treść orzeczenia. Rozważania sądu odwoławczego w tej
materii wolne są od błędu. W sposób wnikliwy poddał on kontroli instancyjnej
stronę podmiotową działania oskarżonych, których podstawą były ustalenia
faktyczne dokonane przez sąd pierwszej instancji w oparciu o dowody
przeprowadzone na rozprawie, z wyjaśnień oskarżonych ( sąd pominął niektóre
wyjaśnienia oskarżonych ze śledztwa, albowiem były one składane w
warunkach wyłączających możliwość swobodnej wypowiedzi ), zeznań
świadków, opinii biegłych, ekspertyz. Sąd Najwyższy w całości aprobuje ocenę
sądu odwoławczego w kwestii winy skazanych oraz kwalifikacji prawnej ich
czynów, a zważywszy, iż zarzut kasacyjny - obrazy prawa materialnego stanowi
powtórzenie zarzutów rewizji obrońców skazanych, których sąd odwoławczy
zasadnie nieuwzględnił zbędne jest czynienie dalszych i szerszych rozważań w
tym zakresie przez sąd kasacyjny. Zaakcentować tylko należało, iż skarżący dla
uzasadnienia swoich racji w tej części kasacji toczy niedopuszczalną na gruncie
postępowania kasacyjnego polemikę z ustaleniami faktycznymi, jak również w
pewnym stopniu nie przestrzega też tzw. lojalności procesowej. Dotyczy to
istotnych ustaleń stanu faktycznego, a to okoliczności zdetonowania ładunku
wybuchowego pod drzwiami mieszkania Jana Skowrońskiego nie dostrzegając,
iż nastąpiło to na X piętrze budynku wysokościowego, że w mieszkaniu były
osoby, że siła eksplozji była znaczna ( patrz : protokoły oględzin k. 485 i 486 ).
Z kolei umieszczony w pobliżu stacji CPN ładunek składał się nie z ,,
niewielkiej ilości materiału wybuchowego ", ale m.in. z około 1,5 kg dynamitu
oraz 5 kg amonitu skalnego. Materiał ten do tego urządzenia, dostarczył skazany
Burchardt. Natomiast samo urządzenie skonstruował skazany Szwed używając
jako części budzika specjalnie w tym celu przerobionego, a następnie obaj
( Szwed i Kołodziej ) udali się w kierunku stacji CPN. W odległości około 100
m od stacji CPN skazany Szwed zamknął obwód elektryczny w urządzeniu, a
następnie wraz z siatką postawił go z tyłu stacji między ścianą budynku, a pustą
beczką po oleju. Konstrukcja urządzenia była tego rodzaju, że zdetonowanie
ładunku nastąpić miało w momencie zetknięcia się małej wskazówki zegara z
bolcem wtopionym w tarczę zegara na wysokości godziny 1200. Następnego
dnia około godziny 630 ładunek ten został znaleziony przez pracownika stacji
CPN Zbigniewa Próchnickiego, który odłączył styki przewodów od budzika,
który ,, chodził ", ,, tykał " ( k. 3097 - 3100, zeznania świadka Próchnickiego,
k. 3133 - 3134 ustalenia sądu pierwszej instancji ). Z kolei według opinii
biegłego Andrzeja Musiała wydanej na rozprawie w dniu 28 października 1983r.
powyższe urządzenie było sprawne, skutki jego wybuchu mogły spowodować
zburzenie budynku stacji CPN w 80 % i śmierć znajdującej się tam osoby, zaś
rażenie odłamkami mogło nastąpić na odległość 50 - 100 metrów ( k. 3087 -
3090 ). Zniszczenia budynku stołówki Z.G. ,, Lubin " wywołane detonacją
spowodowały straty na około 40.000 złotych, co na owe czasy nie było kwotą
małą. W tej części uzasadnienia kasacji skarżący dowolnie minimalizuje owe
okoliczności, ażeby wykazać, że działanie oskarżonych wyczerpywały li tylko
znamiona przestępstw z art. 11 § 1 w zw. z art. 212 § 1 k.k., lub też z art. 212 §
1 k.k. W tej sytuacji pogląd skarżącego ,,iż trudno uznać, ażeby inkryminowane
czyny skazanych stanowiły realne zagrożenie dla życia lub zdrowia bliżej
nieokreślonej liczby osób, bądź też mienia w znacznych rozmiarach, zaś skazani
nie mieli świadomości następstw swoich czynów " w ocenie Sądu Najwyższego
całkowicie pozbawiony jest podstaw faktyczno-prawnych. Sąd odwoławczy do
tych kwestii, podobnie zresztą jak uczynił to sąd pierwszej instancji, odniósł się
w sposób całościowy i jego rozważania w tej materii wolne są od błędu.

Nieporozumieniem ze strony skarżącego jest jego wniosek
o uniewinnienie Jana Kołodzieja i Ryszarda Szweda od przypisanego im czynu
z art. 137 § 1 k.k.

Zaprezentowana w uzasadnieniu kasacji wybiórcza ocena wyjaśnień Jana
Kołodzieja i Ryszarda Szweda ( k. 3042,3044, 3046 ) razi swoją dowolnością
i jako taka całkowicie mija się z ustaleniami faktycznymi sądu meriti, a słusznie
aprobowanymi przez instancję odwoławczą.
Podobnie rzecz się ma z prawno-karną oceną autora kasacji działania skazanych
Zygmunta Burchardta, Stanisława Zabielskiego, Marka Miękusa, Zbigniewa
Korczowskiego, Tadeusza Knapa, Zygmunta Szymańskiego, Bogusława
Grobelnego, Mirosława Młodeckiego, Władysława Maślanyka. W odniesieniu
do skazanego Zygmunta Szymańskiego sąd pierwszej instancji w sposób
prawidłowy dokonał, w oparciu o bezbłędne ustalenia faktyczne, nowego opisu
czynu, zasadnie kwalifikując go z art. 137 § 1 k.k. a nie z art. 11 § 1 w zw. z art.
136 § 1 pkt 3 w zb. z art. 143 k.k. jak przyjęto to w akcie oskarżenia. Z
poczynionych ustaleń wynikało, iż Zygmunt Szymański na skutek namowy
Zygmunta Burchardta i udzielonej mu przez niego instrukcji otrzymał od niego
ładunek wybuchowy o wadze 1,5 kg (dostarczony uprzednio Burchardtowi
przez Stanisława Zabielskiego), a następnie w nocy z 30/31 października 1982 r.
pozostawił go obok filaru budynku KW PZPR w Legnicy, przypalając
papierosem lont tego urządzenia. Na skutek wady konstrukcyjnej urządzenie to
nie zdetonowało. Wprawdzie biegły Zbigniew Ruszkowski na rozprawie w dniu
25 października 1983 r. zeznał, iż ,, istniało bardzo małe prawdopodobieństwo,
aby ewentualny wybuch tego urządzenia mógł spowodować zawalenie filaru "
( k. 3094 ), to jednakże sąd pierwszej instancji czyn skazanego Szymańskiego
prawidłowo zakwalifikował z art. 137 § 1 k.k. Dla bytu tegoż przestępstwa
wystarczy, że sprawca sprowadza stan, w którym zdarzenie o jakim mowa w art.
136 § 1 k.k. bezpośrednio grozi lecz nie jest ono nieuchronne. Zdarzenie to
może nastąpić lecz nie musi, a sprawca chce lub godzi się na stan
niebezpieczeństwa ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 1971 r., I
KR 225/70 - OSNKW z 1971 r. z. 7 - 8, poz. 110 ). Działanie skazanego
Szymańskiego nie było skierowane wyłącznie przeciwko mieniu
(art. 212 § 1 k.k.), lecz było ono ukierunkowane na sprowadzenie
niebezpieczeństwa zagrażającego życiu lub zdrowiu bliżej nieokreślonej liczby
osób, albo mieniu w znacznych rozmiarach. Sąd pierwszej instancji prawidłowo
ocenił czyn skazanego Stanisława Szymańskiego pod względem prawnym i brak
jest podstaw do korekty zaskarżonego wyroku sądu pierwszej instancji.

Reasumując powyższe rozważania zarzut obrazy prawa materialnego
podnoszony w kasacji należało uznać za bezzasadny w stopniu oczywistym.

II. Skarżący uzasadniając zarzut obrazy przepisów postępowania ( art. 357
k.p.k. z 1969 r. ) wywiódł, iż sąd odwoławczy podobnie zresztą jak i sąd
pierwszej instancji swoje ustalenia co do oceny realności i bezpośredniości
sprowadzenia niebezpieczeństwa zdarzenia określonego w art. 136 § 1 pkt 3 k.k.
w zakresie przypisania winy Ryszardowi Szwedowi i Janowi Kołodziejowi
kwalifkując ich czyny z art. 137 § 1 k.k. oparł się na ,, rzekomym
eksperymencie - budzik po 5-krotnym przekręceniu pokrętła przez
przewodniczącego rozprawy i postawieniu go na stole sędziowskim chodził
przez 1 i 1/2 godziny " (k. 3147), albowiem czynność ta nie została ujawniona
( zaprotokołowana ) w protokole rozprawy przed sądem pierwszej instancji
(k. 3015 - 3114 ). Według skarżącego sąd odwoławczy powołując się na
nieprzeprowadzony dowód ( podkreślenie SN ) dopuścił się rażącej obrazy
przepisów postępowania ( art. 357 k.p.k. ), która mogła mieć wpływ na treść
rozstrzygnięcia. Słuszność stanowiska skarżącego jak i jego wywody, ma mieć
oparcie w przytoczonym w kasacji wyroku SN z dnia 3 kwietnia 1974 r. sygn. V
KRN 13/74 i poglądzie doktryny - J. Bafia i inni Kodeks postępowania
karnego. Komentarz, Warszawa 1976 r., teza 28 do art. 357. Teza cytowanego
wyroku m.in. brzmi : ,, Podstawę orzeczenia stanowić może , stosownie do art.
357 k.p.k., tylko całokształt okoliczności ujawnionych na rozprawie głównej.
Oznacza to, iż orzeczenia sądowego nie wolno opierać na dowodach, które nie
zostały ujawnione na rozprawie ".

Zauważyć należało, iż przepis art. 357 k.p.k. z 1969 r. ( obecnie art. 410
k.p.k. ) m.in. wyrażał zasadę bezpośredniości, jak również zakreślał granice
dowodowe dla ustaleń wyrokowych sądu orzekającego. Natomiast obraza art.
357 k.p.k. zachodziła wówczas, gdy sąd rozpoznając kwestię winy pomijał
spośród okoliczności ujawnionych na rozprawie te, które miały istotne
znaczenie dla tych ustaleń. Jest też oczywiste, że podstawę wyroku na gruncie
ówczesnej procedury karnej z 1969 r. jak i obecnej stanowi całokształt
okoliczności
ujawnionych
na
rozprawie,
a
nie
ujawnionych
(zaprotokołowanych) w protokole rozprawy. Z ustaleń faktycznych sądu
pierwszej instancji wynikało, iż czynność ta ( eksperyment, o którym mowa w
art. 186 k.p.k. ) została rzeczywiście przeprowadzona, a tym samym nie była
czynnością pozorną. Natomiast fakt, iż nie została ona ujawniona w protokole
rozprawy należało w postępowaniu kasacyjnym ocenić jako tylko uchybienie
ówczesnym wymogom art. 129 § 1 pkt 4 k.p.k. ( obecnie 143 § 1 pkt 5 ) nie
mające wpływu na treść zaskarżonego rozstrzygnięcia ( por. postanowienie SN z
dnia 19 marca 1977 r., II KZ 55/77, OSNKW z 1977 r., z. 4 - 5, poz. 46 oraz
aprobująca to orzeczenie glosa Z. Dody N.P. 1978, z. 1, s. 187 - 194 ). Z tego
też względu przytoczony w uzasadnieniu kasacji judykat SN jak i pogląd
doktryny, nie pozostają w opozycji do zajętego w tej kwestii stanowiska sądu
kasacyjnego.

Z kolei sąd odwoławczy dokonując oceny rewizji obrońców Jana
Kołodzieja i Ryszarda Szweda ( k. 3326 - 3327 ) trafnie wskazał na istotne
fakty uzasadniające w pełni przypisanie im winy. W szczególności chodzi tu o
zeznania świadka Próchnickiego, opinię biegłego Andrzeja Musiała, wyniki
eksperymentu przeprowadzonego w śledztwie polegającego na zdetonowaniu
ładunku wybuchowego za pomocą budzika.

Sąd Najwyższy w pełni podziela trafność tej oceny. Zatem ten zarzut
kasacyjny należało ocenić jako bezzasadny.

Mając powyższe na uwadze postanowiono jak na wstępie, zaś o kosztach
postępowania orzeczono na podstawie art. 638 k.p.k.