Postanowienie z dnia 7 maja 2003 r.
III SW 8/03

Do zawiadomienia o zamiarze skorzystania przez stowarzyszenie z
uprawnienia określonego w art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o refe-
rendum ogólnokrajowym (Dz.U. Nr 57, poz. 507 ze zm.) powinny być dołączone
dowody dokumentujące prowadzenie działalności związanej z przedmiotem
referendum (art. 48 ust. 1 pkt 3 lit. c), jeżeli nie wynika ona wprost ze statutu.

Przewodnicząca SSN Krystyna Bednarczyk (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Roman Kuczyński, Zbigniew Myszka.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 7 maja
2003 r. sprawy ze skargi Stowarzyszenia ,,Ruch Autonomii Śląska" na uchwałę Pań-
stwowej Komisji Wyborczej z dnia 28 kwietnia 2003 r., odmawiającą wydania za-
świadczenia o przysługiwaniu uprawnienia do udziału w kampanii referendalnej w
programach radiowych i telewizyjnych.

o d d a l i ł skargę.

U z a s a d n i e n i e

Uchwałą z dnia 28 kwietnia 2003 r. Państwowa Komisja Wyborcza odmówiła
Stowarzyszeniu Ruch Autonomii Śląska w Rybniku wydania zaświadczenia o przy-
sługiwaniu mu uprawnienia do udziału w kampanii referendalnej w programach ra-
diowych i telewizyjnych nadawców publicznych w formie audycji referendalnych.
Jako podstawę odmowy wydania zaświadczenia wskazała, że zgłaszający zawiado-
mienie nie należy do kręgu podmiotów określonych w art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 14
marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym (Dz. U. Nr 57, poz. 507). W szczegól-
ności nie spełnia dotyczącego stowarzyszeń lub innych organizacji społecznych wy-
mogu określonego w punkcie 3 lit. c tego przepisu prowadzenia działalności związa-
nej z przedmiotem referendum - zgody na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystą-
pienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej - gdyż taka działalność nie wy-
nika z § 7 statutu załączonego do zawiadomienia.
W skardze na tę uchwałę Ruch Autonomii Śląska zarzucił, że od lat prowadzi
działalność związaną z przedmiotem referendum dążąc do pobudzenia aktywności
społecznej i kształtowania postawy obywatelskiej wśród mieszkańców Śląska. Działa
także na rzecz zachowania i ochrony kultury mniejszości narodowych i etnicznych.
Główny cel ruchu - upodmiotowienie regionu - również związany jest z wprowadze-
niem norm unijnych. Przedstawiciele stowarzyszenia uczestniczą w międzynarodo-
wych konferencjach i opiniują projekty europejskich aktów prawnych. Uznanie przez
Państwowa Komisję Wyborczą, że stowarzyszenie nie prowadzi działalności związa-
nej z przedmiotem referendum, było błędne.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Przepis art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólno-
krajowym wymienia krąg podmiotów uprawnionych do udziału w kampanii referen-
dalnej w programach radiowych i telewizyjnych, określając warunki, jakie podmioty te
muszą spełniać. W stosunku do stowarzyszeń i innych organizacji społecznych wa-
runki te określone są w punkcie 3 tego przepisu. Jednym z tych warunków jest pro-
wadzenie działalności związanej z przedmiotem referendum, a działalność ta mieści
się w zakresie jej celów statutowych. Wymogiem powołanego przepisu nie jest zapis
w statucie odnoszący się do przedmiotu referendum, lecz faktyczne prowadzenie
działalności związanej z przedmiotem referendum, pod warunkiem jej zgodności z
celami statutowymi. Wymogiem formalnym skutecznego złożenia zawiadomienia o
zamiarze skorzystania z uprawnienia do udziału w kampanii referendalnej jest w
przypadku stowarzyszenia i organizacji społecznej złożenie uwierzytelnionego sta-
tutu (art. 48 ust. 2 pkt 3). Jednakże stowarzyszenie lub organizacja chcąc skorzystać
z omawianych uprawnień musi wykazać, że spełnia warunki pozwalające uznać ją za
podmiot do tego uprawniony. Jeżeli prowadzenie przez organizację społeczną
działalności związanej z przedmiotem referendum nie wynika wprost ze statutu, do
zawiadomienia powinny być dołączone dowody dokumentujące taką działalność. W
przypadku, gdy działalność ta mieści się w celach statutowych, podmiot ją prowa-
dzący można uznać za odpowiadający wymogom z art. 48 ust. 1 pkt 3 lit. c.
Składający skargę nie wykazał, aby prowadził działalność związaną z przed-
miotem referendum. Do zawiadomienia nie zostały dołączone żadne dowody na pro-
wadzenie takiej działalności, nie wskazano także żadnych okoliczności mających za
tym przemawiać. Na takie okoliczności powołał się dopiero w skardze nie przedsta-
wiając żadnych dowodów. Z samych zapisów statutu nie wynika prowadzenie tego
rodzaju działalności. Zapis § 7 mówi o aktywizacji i integracji mieszkańców Śląska
oraz Ślązaków. Ze sformułowania zapisu można wnioskować, że działalność stowa-
rzyszenia dotyczy wąskiej grupy ludności. Jeżeli w oparciu o zapis statutu prowadzo-
na była szersza działalność związana z integracją europejską, należało powołać się
na te okoliczności w zawiadomieniu i okoliczności te udokumentować. Skoro okolicz-
ności te nie zostały wykazane Państwowa Komisja Wyborcza miała pełne podstawy
do uznania, że składający zawiadomienie nie należy do kręgu podmiotów uprawnio-
nych. Zaskarżona uchwała jest zatem zgodna z prawem.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 48 ust. 7 powołanej ustawy
oddalił skargę.
========================================