Postanowienie z dnia 8 listopada 2005 r.
III SW 75/05

Błędne ustalenie wyników głosowania w obwodzie, polegające na przypi-
saniu 4 głosów ważnie oddanych innemu kandydatowi z listy tego samego ko-
mitetu wyborczego, nie ma wpływu na wynik wyborów, jeżeli listy okręgowe
komitetu wyborczego nie otrzymały co najmniej 5% ważnie oddanych głosów w
skali kraju (art. 133 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wybor-
cza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej,
Dz.U. Nr 46, poz. 499 ze zm.).

Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Zbigniew Hajn, Andrzej Wasilewski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 8 listopada 2005 r.
sprawy z protestu wyborczego Leszka M. przeciwko ważności wyborów do Sejmu
RP, przy udziale: 1) Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej, 2) Przewod-
niczącego Okręgowej Komisji Wyborczej Nr 32 w Sosnowcu, 3) Prokuratora Gene-
ralnego,

p o s t a n o w i ł:

wyrazić następującą opinię:
1) w Obwodowej Komisji Wyborczej Nr 42 w Sosnowcu doszło do naruszenia
art. 70 i 71 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rze-
czypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 46, poz. 499
ze zm.) przez błędne ustalenie wyników głosowania w obwodzie polegające na przy-
pisaniu 4 głosów ważnych oddanych na kandydata na posła Jerzego Włodzimierza
Z. innemu kandydatowi na posła z tej samej listy Adrianowi Robertowi L.,
2) stwierdzone naruszenie nie miało wpływu na wynik wyborów.

U z a s a d n i e n i e

Leszek M. wniósł protest wyborczy przeciwko ważności wyborów do Sejmu i
Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych 25 września 2005 r. Podniósł,
że on i jego żona oddali w Obwodowej Komisji Wyborczej nr 42 w Sosnowcu głosy
na listę nr 2 Polskiej Partii Pracy na kandydata Jerzego Włodzimierza Z. Natomiast
na ,,liście z wynikami głosowania" podano, że kandydat ten uzyskał 0 głosów.
Uczestnik postępowania - Przewodniczący Okręgowej Komisji Wyborczej w
Sosnowcu stwierdził, że nie można wykluczyć, iż część głosów oddanych na kandy-
data Jerzego Włodzimierza Z. została przez komisję obwodową uznana za głosy
nieważne. Wskazał, że z protokołu sporządzonego przez komisję wynika, iż kandy-
dat ten nie otrzymał w obwodzie nr 42 żadnego głosu, natomiast liczba głosów uzna-
nych przez komisję obwodową za nieważne wyniosła 11. Przewodniczący przedsta-
wił także protokół głosowania w obwodzie Nr 42 w Sosnowcu i stwierdził, że w
okręgu sosnowieckim kandydat ten uzyskał 420 głosów ważnych.
Uczestnik postępowania - Prokurator Generalny wniósł o wydanie postano-
wienia zawierającego opinię, że protest jest bezzasadny. Podnosił, że wnoszący
protest nie zarzucił, a tym bardziej nie wykazał, że komisja obwodowa dopuściła się
naruszenia prawa błędnie oceniając przesłanki ważności głosu lub zaliczając głosy
ważne nie temu kandydatowi, na którego zostały oddane. Wskazywał, iż sprzecz-
ność między twierdzeniami wnoszącego protest, a treścią protokołu nie może być
usunięta w postępowaniu przed Sądem Najwyższym wywołanym wniesieniem prote-
stu, gdyż po oddaniu głosu nie jest możliwe dokonanie jego identyfikacji, ani ponow-
ne przeliczanie głosów w związku z takimi zarzutami protestu. Nawet przy założeniu,
że twierdzenia zawarte w proteście są prawdziwe, nie można przypisać komisji wy-
borczej naruszenia prawa, ponieważ nie można wykluczyć, że w rzeczywistości od-
dano głosy nieważne lub na inną osobę. W ocenie Prokuratora Generalnego, nawet
gdyby zarzuty protestu podlegały weryfikacji i zostały potwierdzone, to wskazane w
proteście uchybienie nie miałoby wpływu na wynik wyborów.
Uczestnik postępowania - Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej
podniósł, że ustalenie stanu faktycznego wymagałoby przeprowadzenia postępowa-
nia dowodowego, do czego Państwowa Komisja Wyborcza nie jest uprawniona.
Stwierdził ponadto, że ewentualne błędne ustalenie wyników głosowania w obwodzie
nie może mieć wpływu na wynik wyborów w zakresie uczestniczenia list Polskiej Par-
tii Pracy w podziale mandatów, gdyż oddano na nią w całym kraju 91.266 głosów, a
osiągnięcie 5 procentowego progu wyborczego uprawniającego do udziału list tego
Komitetu w podziale mandatów wymagało oddania na te listy co najmniej 612.246
głosów
Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 27 października 2005 r. dopuścił do-
wód z oględzin kart do głosowania w Obwodowej Komisji Wyborczej nr 42 w So-
snowcu na okoliczność stwierdzenia, czy wśród głosów ważnych i nieważnych znaj-
dują się głosy ważne oddane na Jerzego Włodzimierza Z. Dowód ten przeprowa-
dzony został w drodze pomocy sądowej przez Sąd Rejonowy w Sosnowcu.
Na podstawie tego dowodu Sąd Najwyższy ustalił, że z 8 głosów ważnych od-
danych w tym obwodzie na listę nr 2 Komitetu Wyborczego Polskiej Partii Pracy 4
głosy zostały oddane na kandydata na posła Jerzego Włodzimierza Z., którego na-
zwisko umieszczono na liście pod pozycją 4, a pozostałe 4 głosy oddano na Bogu-
sława Zbigniewa Z. Powyższe jest sprzeczne z treścią sporządzonego protokołu, z
którego wynika, że żaden głos nie został oddany na kandydata na posła Jerzego
Włodzimierza Z. W protokole głosowania głosy te przypisano innemu kandydatowi z
tej samej listy Adrianowi Robertowi L., którego nazwisko umieszczono w protokole w
sąsiedztwie Jerzego Włodzimierza Z. (pod pozycją 5), a na którego w rzeczywistości
nie oddano żadnego głosu. Z ,,roboczego druku protokołu głosowania w obwodzie nr
42" okazanego Sądowi Rejonowemu w Sosnowcu w czasie jego czynności wynika
natomiast, iż na Jerzego Włodzimierza Z. oddano 4 głosy. Ponadto Sąd Najwyższy
ustalił, iż żaden z 11 głosów uznanych przez komisję za głosy nieważne nie był od-
dany na tego kandydata. Także wśród głosów zaliczonych innym listom nie było gło-
sów oddanych na Jerzego Włodzimierza Z.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 101 Konstytucji wyborcy przysługuje prawo zgłoszenia do Sądu
Najwyższego protestu przeciwko ważności wyborów do Sejmu i Senatu na zasadach
określonych w ustawie. Zasady wnoszenia protestów wyborczych precyzuje ustawa z
dnia 12 kwietnia 2001 r. - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i
do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 46, poz. 499 ze zm.).
Stosownie do treści art. 78 ust. 1 Ordynacji wyborczej przeciwko ważności
wyborów, ważności wyborów w okręgu lub wyborowi posła lub senatora może być
wniesiony protest z powodu dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom lub
naruszenia przepisów ustawy dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowa-
nia lub wyników wyborów. Jeżeli podstawę protestu stanowi zarzut popełnienia prze-
stępstwa przeciwko wyborom albo naruszenia przez Państwową Komisję Wyborczą
przepisów Ordynacji wyborczej dotyczących ustalenia wyników głosowania i wyników
wyborów, może go wnieść każdy wyborca (ust. 2). Protest przeciwko ważności wybo-
rów w okręgu wyborczym lub przeciwko wyborowi posła lub senatora może wnieść
wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców w
jednym z obwodów głosowania na obszarze danego okręgu wyborczego (ust.3).
Zdaniem Sądu Najwyższego w Obwodowej Komisji Wyborczej nr 42 w So-
snowcu doszło do naruszenia przepisów art. 70 i 71 Ordynacji wyborczej. Polegało
ono na błędnym ustaleniu wyników głosowania przez przypisanie 4 głosów ważnych
oddanych na kandydata na posła Jerzego Włodzimierza Z. innemu kandydatowi na
posła z tej samej listy Adrianowi Robertowi L. Nastąpiło to zapewne na skutek po-
myłki, gdyż w ,,roboczej" wersji protokołu ujęto prawdziwe dane.
Podnieść jednak należy, iż stwierdzone naruszenie nie miało wpływu na wynik
wyborów. Jak wynika z informacji podanych przez Państwową Komisję Wyborczą w
całym kraju na wszystkie okręgowe listy Komitetu Wyborczego Polskiej Partii Pracy
oddano 91.266 głosów. Osiągnięcie 5 procentowego progu wyborczego uprawniają-
cego do udziału list tego Komitetu w podziale mandatów wymagało jednak oddania
co najmniej 612.246 głosów. Głosy oddane na Jerzego Włodzimierza Z. zostały
przypisane tej liście, chociaż nie jemu samemu. Prawidłowe ustalenie wyników gło-
sowania w obwodzie nr 42 nie zmieniłoby wyniku wyborów.
Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 80 Ordynacji wyborczej orze-
czono jak w sentencji.
========================================