Postanowienie z dnia 25 października 2000 r.
III SW 46/00

Bezzasadny jest protest wyborczy męża zaufania komitetu wyborczego
kandydata na Prezydenta RP, uczestniczącego w pracach obwodowej komisji
wyborczej, jeżeli podniesione w nim zarzuty dotyczące naruszenia art. 54
ustawy z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Pols-
kiej (jednolity tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 47, poz. 544) nie zostały zgłoszone do
protokołu wyborczego tej komisji, a brak jest innych dowodów potwierdzają-
cych ich wiarygodność (art. 75 ust. 1 i 1a tej ustawy).


Przewodniczący: SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN Andrzej Wasilewski (spra-
wozdawca), Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 25 października 2000 r. sprawy z pro-
testu Komitetu Wyborczego kandydata na Prezydenta RP Janusza Korwin-Mikke
przeciwko wyborowi Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, z udziałem uczestników
postępowania: 1) Okręgowej Komisji Wyborczej w K., 2) Prokuratora Generalnego,
3) przedstawiciela Państwowej Komisji Wyborczej


p o s t a n o w i ł:

wydać opinię, że zarzuty protestu są bezzasadne.

U z a s a d n i e n i e


Komitet Wyborczy kandydata na Prezydenta RP Janusza Korwin-Mikke wniósł
protest przeciwko wyborowi Prezydenta, zarzucając ,,przestępstwo przeciwko wybo-
rom popełnione w Obwodowej Komisji Wyborczej [...] w Gminie K. w Okręgu Wybor-
czym [...] województwie m., siedziba komisji Dom Pomocy Społecznej ul. H. w K.". W
uzasadnieniu powyższego zarzutu podniesiono, że stosownie do informacji podanej
przez męża zaufania Komitetu Wyborczego kandydata na Prezydenta RP Janusza
Korwin-Mikke - Jarosława D., w Obwodowej Komisji Wyborczej [...] w K. ,,w co najm-
niej połowie przypadków skreślenia na kartce wyborczej zamiast uprawnionych do
głosowania wyborców (mieszkańców domu pomocy społecznej), dokonywało kilka
opiekunek. Większość z tych skreśleń (sto kilkadziesiąt) dokonywały trzy opiekunki.
Polegało to na tym, że opiekunka brała od swego podopiecznego kartkę wyborczą
bez pytania się go o zgodę, wypełniła ją, a następnie oddawała mu ją celem wrzuce-
nia do urny wyborczej". Nawiązując do powyższego zarzutu, w proteście tym podnie-
siono dodatkowo, że ,,Analizując wyniki wyborów w obwodach zamkniętych na tere-
nie Gminy K., a także wyniki w innych obwodach zamkniętych na terenie naszego
kraju, stwierdzam, że w ogromnej ilości przypadków istnieje niezwykłe odchylenie
statystyczne. W jednej komisji wszystkie głosy oddane zostały na Aleksandra Kwaś-
niewskiego, w innej na Mariana Krzaklewskiego, itd. A z punktu widzenia matematyki
przy prawidłowych wyborach takie odchylenia są niemożliwe".

Okręgowa Komisja Wyborcza [...] w K. w piśmie z dnia 19 października 2000 r.
uznała powyższy protest za bezzasadny, ponieważ ,,powszechnie wiadomo, że pens-
jonariuszami Domu Pomocy Społecznej przy ul. H. w K. są osoby, które nie są
zdolne do samodzielnej egzystencji, zwłaszcza mające trudności z poruszaniem się,
a zatem korzystanie z pomocy przy głosowaniu znajduje oparcie w przepisie art. 54
ustawy. Zarzuty przedstawionego Sądowi Najwyższemu protestu przeciwko wybo-
rom oparte są na nieznanych uprzednio Okręgowej Komisji Wyborczej twierdzeniach,
że karty wyborcze wypełniały, bez zgody wyborców, osoby im towarzyszące, w co
najmniej połowie przypadków.", bowiem do ,,Protokołu głosowania" tej Obwodowej
Komisji Wyborczej jedynie wpisany został zarzut, który sformułowano, jak następuje:
,,Około połowa osób głosujących korzystała z pomocy swoich opiekunów podczas
głosowania. (Szły z nimi za parawan)".

Państwowa Komisja Wyborcza w piśmie z dnia 20 października 2000 r. rów-
nież zwróciła uwagę na to, że w czasie dyżuru pełnionego przez jej członków w dniu
głosowania nie zgłoszono zdarzenia będącego przedmiotem protestu, natomiast za-
rzut wpisany do treści ,,Protokołu głosowania" w Obwodowej Komisji Wyborczej [...] w
K. nie daje podstaw do stwierdzenia naruszenia przepisów, jeśli zważyć, że art. 54
ustawy z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
(jednolity tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 47, poz. 544) wyraźnie stanowi, iż osoby
niepełnosprawne mogą przy głosowaniu korzystać z pomocy innych osób, co - jak to
ujęła Państwowa Komisja Wyborcza: ,,dotyczy tylko pomocy fizycznej przy czynności
głosowania, a nie zastępowania wyborców w wyrażaniu woli".

Prokurator Generalny w piśmie dnia 24 października 2000 r. stwierdził, że za-
rzuty zgłoszone przez męża zaufania Komitety Wyborczego kandydata na Prezy-
denta RP Janusza Korwina-Mikke do ,,Protokołu wyborczego" Obwodowej Komisji
Wyborczej [...] w K. ,,nie świadczą o naruszeniu przepisów ustawy o wyborze Prezy-
denta RP" oraz zwrócił uwagę na to, że zarzuty przytoczone w proteście wyborczym
nie pokrywają się z zarzutami zgłoszonymi uprzednio przez tę samą osobę do proto-
kołu wyborczego.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Art. 54 ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że:
,,Osoby niepełnosprawne mogą korzystać przy głosowaniu z pomocy innych osób nie
będących członkami obwodowej komisji wyborczej i mężami zaufania kandydatów".
W rozpoznawanej sprawie jest poza sporem, że mąż zaufania Komitetu Wyborczego
kandydata na Prezydenta RP - Janusza Korwin-Mikke w pkt.10 ,,Protokołu wyborcze-
go" Obwodowej Komisji Wyborczej [...] w K. wpisał następującą uwagę: ,,Około poło-
wa osób głosujących korzystała z pomocy swoich opiekunów podczas głosowania.
(Szły z nimi za parawan)". Natomiast w adnotacji do pkt.11 tego ,,Protokołu głosowa-
nia" pozostali członkowie tej Komisji Wyborczej uwagę tę opatrzyli następującym
wyjaśnieniem: ,,co do zarzutu członkowie Komisji tłumaczą konieczność pomocy sta-
nem zdrowotnym pensjonariuszy. Osoby te prosiły o pomoc w większości przypad-
ków". Oznacza to, że treść ,,Protokołu głosowania" Obwodowej Komisji Wyborczej
[...] w K. nie daje podstaw dla zasadnego sformułowania zarzutu naruszenia art. 54
ustawy polegającego na przekroczeniu określonych tym przepisem granic, w jakich
,,osoby niepełnosprawne mogą korzystać przy głosowaniu z pomocy innych osób".
Jest znamienne, że zarzuty podniesione w rozpoznawanym proteście wyborczym
sformułowane zostały w inny sposób, aniżeli w ,,Protokole głosowania", a ponadto
wyprowadzono z nich w sposób dowolny daleko idące, a nie poparte żadnymi dowo-
dami, wnioski dotyczące oceny wyników głosowania w wyborach Prezydenta RP,
także w innych tzw. zamkniętych obwodach głosowania.

Z tych względów, na podstawie art. 75 ust. 1 i 1a ustawy o wyborze Prezy-
denta wydano opinię jak w sentencji.
========================================