Postanowienie z dnia 22 września 2006 r.
III SW 20/06

Przewidziany art. 26a ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach poli-
tycznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857 ze zm.) wyjątek od obo-
wiązku gromadzenia przez partie polityczne środków pieniężnych na rachun-
kach bankowych nie obejmuje centralnych jednostek organizacyjnych partii.

Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Krystyna
Bednarczyk, Józef Iwulski, Jerzy Kwaśniewski, Zbigniew Myszka, Herbert Szurgacz
(sprawozdawca), Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 wrze-
śnia 2006 r. sprawy ze skargi Polskiego Forum Osób Niepełnosprawnych i Specjal-
nej Troski na uchwałę Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 10 lipca 2006 r. w
przedmiocie odrzucenia sprawozdania finansowego,

o d d a l i ł skargę.

U z a s a d n i e n i e


Uchwałą z dnia 10 lipca 2006 r. Państwowa Komisja Wyborcza odrzuciła spra-
wozdanie partii Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych i Specjalnej Troski z uza-
sadnieniem, że pochodzące ze składek członkowskich przychody w łącznej wysoko-
ści 3.250 zł, gromadzone w kasie w strukturach terenowych partii, zostały następnie
przekazane w formie gotówkowej Zarządowi Głównemu partii, który nie wpłacił ich na
rachunek bankowy prowadzony przez Bank B. SA w W. Stanowi to naruszenie art.
24 ust. 8 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (jednolity tekst:
Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857 ze zm.). W skardze od powyższej uchwały partia
PFON i ST wskazała, że wymieniona kwota pozyskana ze składek członkowskich nie
została wpłacona na rachunek bankowy partii w wyniku przeoczenia oraz nieumyśl-
nego i nieświadomego działania. Pozostawała ona do dyspozycji w kasie partii z
przeznaczeniem na wydatki bieżące, związane z obsługą posiedzeń partii (między
innymi spotkania wielkanocne, wigilijne i inne), a także na artykuły biurowe. Specy-
fika działalności partii wymagała szczególnej troski wobec osób przybywających z
odległych miejsc Warszawy, a nawet z innych miast, w postaci konieczności zapew-
nienia ciepłego napoju, wody mineralnej. Zdaniem skarżących, ustawa nakazuje
gromadzenie środków finansowych na rachunkach bankowych, jednak za wyjątkiem
(,,z zastrzeżeniem") środków przeznaczonych na wydatki bieżące (art. 24 ust. 8 i art.
26a). Ze strony partii doszło do uchybienia ,,Art. 34a poz. 2)", a nie świadomego
działania.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Nie są sporne okoliczności, że partia Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych
i Specjalnej Troski uzyskała przychody w wysokości 3.250 zł, które pochodzą ze
składek członkowskich, gromadzonych w kasie w strukturach terenowych i że środki
te zostały następnie przekazane Zarządowi Głównemu partii w formie gotówkowej.
Zarząd nie wpłacił wymienionych środków na rachunek bankowy partii.

Zgodnie z art. 24 ust. 8 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycz-
nych partia polityczna może gromadzić środki finansowe jedynie na rachunkach ban-
kowych, z zastrzeżeniem art. 26a. Według art. 26a ustawy obowiązek gromadzenia
środków pieniężnych przez partię polityczną na rachunkach bankowych nie dotyczy
kwot ze składek członkowskich w wysokości nieprzekraczającej od jednego członka
w jednym roku minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie od-
rębnych przepisów, obowiązujących w dniu poprzedzającym wpłatę, pozostawionych
w terenowych jednostkach organizacyjnych partii - z przeznaczeniem na pokrycie
wydatków związanych z bieżącą działalnością. Przepisy regulujące finanse i finan-
sowanie partii politycznych, w tym powołane unormowania, są rygorystyczne i mają
charakter bezwzględnie obowiązujący. Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał taki
charakter wymienionych unormowań oraz wskazywał na racje leżące u ich podstaw
(por. np. postanowienia z dnia 17 września 2004 r., III SW 37/04; z dnia 1 paździer-
nika 2003 r., III SW 150/03; z dnia 3 października 2002 r., III SW 18/02). Konse-
kwencją powyższego jest, że przy wykładni i stosowaniu tych przepisów nie można
dokonywać indywidualizacji zakresu powinności poszczególnych partii politycznych
ze względu na ich program, kondycję finansową, warunki działania i inne. Przytoczo-
ne w skardze na uchwałę PKW okoliczności w postaci nieumyślnego i nieświadome-
go działania, kondycji zdrowotnej członków partii, wymagających szczególnej troski,
nie zwalniają z konsekwencji naruszenia art. 28 ust. 8 ustawy, przewidzianych w jej
art. 38a ust. 2 pkt 3. Nie jest też trafna zawarta w skardze interpretacja art. 26a
ustawy, według której sumy pochodzące ze składek członkowskich, przeznaczone na
bieżące wydatki partii, nie muszą być wpłacone na rachunek bankowy, niezależnie
od jednostki organizacyjnej partii. Powołany przepis dopuszcza taką możliwość jedy-
nie w odniesieniu do terenowych jednostek organizacyjnych partii.

Z przytoczonych motywów, Sąd Najwyższy na podstawie art. 516 k.p.c. w
związku z art. 34b ust. 2 i art. 38b ustawy o partiach politycznych orzekł jak w sen-
tencji.
========================================