Postanowienie z dnia 8 listopada 2005 r.
III SW 188/05

Zakwalifikowanie jako nieważnych głosów oddanych na kartach, na któ-
rych wyborcy poczynili dopiski, stanowi naruszenie art. 62 ust. 2 ustawy z dnia
27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (jednolity
tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 47, poz. 544 ze zm.), ale może nie mieć wpływu na wy-
nik wyborów.

Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Zbigniew Hajn, Andrzej Wasilewski.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu w dniu 8 listopada 2005 r.
sprawy z protestu wyborczego Krzysztofa P. przeciwko ważności wyboru Prezydenta
RP, przy udziale: 1) Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej, 2) Okręgo-
wej Komisji Wyborczej Nr 5 w Bydgoszczy, 3) Prokuratora Generalnego,

p o s t a n o w i ł:

wydać następującą opinię:
1. zasadny jest zarzut protestu naruszenia przez Obwodową Komisję Wybor-
czą Nr 91 w Bydgoszczy art. 62 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 września 1990 r. o wybo-
rze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ( jednolity tekst Dz.U. z 2000 r. Nr 47 poz.
544 ze zm.) polegającego na bezpodstawnym uznaniu za nieważne dwóch głosów
oddanych na kartach do głosowania, na których poczyniono dopiski,
2. stwierdzone naruszenie nie miało wpływu na wynik wyborów.

U z a s a d n i e n i e

Krzysztof P. wniósł protest przeciwko ważności wyborów Prezydenta podno-
sząc zarzut bezpodstawnego uznania przez Obwodową Komisję Wyborczą Nr 91 w
Bydgoszczy za nieważne głosów oddanych na kartach do głosowania, na których
poczyniono zostały dopiski. Powołał się na zamieszczoną w prasie wypowiedź za-
stępcy przewodniczącego tej Komisji, który opisał taką praktykę. Zdaniem wnoszą-
cego protest dowodzi ona niewłaściwego ustalenia wyników głosowania w tym ob-
wodzie, ,,a może również dowodzić nieprawidłowego przeszkolenia członków obwo-
dowych komisji wyborczych na terenie całej Bydgoszczy." Jego zdaniem ,,można
domniemywać, że takiż błąd przy liczeniu głosów popełniły wszystkie obwodowe ko-
misje wyborcze, których członkowie byli szkoleni przez pracowników Urzędu Miasta
Bydgoszczy."
Państwowa Komisja Wyborcza w ustosunkowaniu się do zarzutów protestu
podniosła, że brak jest podstaw do domniemania, że nawet jeżeli jedna komisja wy-
borcza błędnie kwalifikowała karty z dopiskami jako głosy nieważne to błąd taki po-
pełniły również inne komisje. Państwowa Komisja Wyborcza podała też informację,
że w Obwodzie Nr 91 w Bydgoszczy było 11 głosów nieważnych w pierwszym gło-
sowaniu, a 24 w drugim, natomiast w całej Bydgoszczy odpowiednio 757 i 2107.
Prokurator Generalny wniósł o wydanie postanowienia wyrażającego opinię,
że ewentualne potwierdzenie zasadności zarzutu naruszenia przez Obwodową Ko-
misje Wyborczą nr 91 w Bydgoszczy art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 27 września 1990 r.
o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2000 r. Nr 47, poz. 5444 ze
zm.) nie ma wpływu na wynik wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Okręgowa Komisja Wyborcza nr 5 w Bydgoszczy dokonała oględzin 24 kart do gło-
sowania uznanych za głosy nieważne przez Obwodową Komisję Wyborczą Nr 91 w
Bydgoszczy i stwierdziła, że wśród nich znajdują się dwa głosy oddane na kartach,
na których wyborcy dokonali dopisków. W obu przypadkach postawili oni znak ,,x" w
kratce przy jednym nazwisku kandydata, z tym że jeden z wyborców oddał głos na
kandydata z pozycji pierwszej, a drugi z pozycji drugiej. Zdaniem Komisji Okręgowej
błędnie zakwalifikowano te dwa głosy jako nieważne, jednakże to naruszenie art. 62
Ordynacji nie mogło mieć wpływu na wynik wyborów, gdyż skutki tych błędów ,,wza-
jemnie się równoważą". Natomiast założenie wnoszącego protest co do błędnego
szkolenia członków obwodowych komisji wyborczych Komisja Okręgowa uznała za
bezzasadne. Szkolenia te prowadzili Przewodniczący i Sekretarz Okręgowej Komisji
Wyborczej Nr 5 a nie - jak twierdził wnoszący protest - ,,odpowiedzialne za
przeprowadzenie wyborów organy samorządu terytorialnego".

Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:

Zarzut protestu okazał się zasadny. Bezspornie doszło do naruszenia art. 62
ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej (jednolity tekst: Dz.U. z 2000 r. Nr 47, poz. 544 ze zm.) polegającego na
błędnym zakwalifikowaniu przez Obwodową Komisję Wyborczą Nr 91 w Bydgoszczy
jako głosów nieważnych tych, które zostały oddane na kartach, na których wyborcy
poczynili dopiski. Miało to miejsce w dwóch przypadkach. W rzeczywistości były to
dwa głosy ważne: jeden oddany na kandydata z pozycji pierwszej, a drugi oddany na
kandydata z pozycji drugiej. Stwierdzone naruszenie przepisów ustawy doprowadziło
do błędnego ustalenia liczby głosów ważnych, nieważnych i oddanych na obu kan-
dydatów w tym obwodzie. Błąd ten nie miał jednakże wpływu na wynik wyborów.
Dotyczył on tylko dwóch głosów i w takim samym stopniu obu kandydatów.
Nie ma natomiast żadnych dowodów na to, że członkowie obwodowych komi-
sji wyborczych w Bydgoszczy zostali niewłaściwie przeszkoleni. Szkolenia prowadzili
sędziowie - członkowie Okręgowej Komisji Wyborczej, a nie można przypuszczać, by
nie znali oni zasad uznawania głosów za nieważne. Nie ma też żadnych dowodów na
to, by podobny błąd popełniły inne komisje obwodowe.
Z tych względów Sąd Najwyższy wydał opinię zamieszczoną w sentencji po-
stanowienia.
========================================