Postanowienie z dnia 8 maja 2003 r.
III SW 17/03

Działalność Związku Nauczycielstwa Polskiego wynikająca z celów statu-
towych jest związana z przedmiotem ogólnokrajowego referendum w sprawie
wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Pań-
stwami Członkowskimi Unii Europejskiej w rozumieniu art. 48 ust. 1 pkt 3 lit. c
ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o referendum ogólnokrajowym (Dz.U. Nr 57,
poz. 507 ze zm.).

Przewodniczący SSN Krystyna Bednarczyk, Sędziowie SN: Roman Kuczyński
(sprawozdawca), Zbigniew Myszka.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 8 maja
2003 r. sprawy ze skargi Związku Nauczycielstwa Polskiego na uchwałę Państwowej
Komisji Wyborczej z dnia 30 kwietnia 2003 r. odmawiającą wydania zaświadczenia o
przysługiwaniu uprawnienia do udziału w kampanii referendalnej w programach ra-
diowych i telewizyjnych.

u z n a ł skargę za zasadną.

U z a s a d n i e n i e


Uchwałą z dnia 30 kwietnia 2003 r. Państwowa Komisja Wyborcza odmówiła
Związkowi Nauczycielstwa Polskiego wydania zaświadczenia o przysługiwaniu
uprawnień do udziału w kampanii referendalnej w programach radiowych i telewizyj-
nych nadawców publicznych z uzasadnieniem, że żaden z celów statutowych tego
Związku wymienionych w ust. 5 statutu nie jest związany z przedmiotem referendum
w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rze-
czypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.

W skardze na powyższą uchwałę Związek Nauczycielstwa Polskiego podniósł,
że czynnie włączył się w kampanię informacyjną mającą na celu przybliżenie człon-
kom Związku wpływu akcesji na polski system oświaty oraz na prawa i obowiązki
pracowników oświaty i wychowania, zorganizował szereg konferencji poświęconych
procesowi integracji europejskiej, był współautorem dodatku do tygodnika ,,Polityka"
poświęconego tematyce europejskiej - co dowodzi, że ZNP prowadzi działalność
związaną z przedmiotem referendum.

W odpowiedzi na skargę Państwowa Komisja Wyborcza podtrzymała swoje
stanowisko.

Sąd Najwyższy rozważył, co następuje:

Skarga jest uzasadniona. Zgodnie z art. 5 Statutu ZNP celem Związku jest -
między innymi - aktywne uczestniczenie w kształtowaniu demokratycznego oblicza
polskiej oświaty i nauki, wychowywanie w duchu tolerancji, poszanowania praw, wol-
ności i godności osobistej, dążenie do powszechnej dostępności do oświaty na
wszystkich jej szczeblach oraz zapewnienie warunków organizacyjnych i material-
nych do podnoszenia kwalifikacji zawodowych, tworzenie materialnej i społecznej
bazy dla realizowania zadań w zakresie pomocy i uczestniczenia w życiu intelektual-
nym i kulturalnym środowisk lokalnych i całego kraju. Cele te będą osiągane (art. 6
statutu) między innymi przez uczestniczenie w tworzeniu aktów prawnych dotyczą-
cych oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki, opiniowanie aktów prawnych dotyczą-
cych oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki, członkostwo w międzynarodowych or-
ganizacjach zrzeszających związki zawodowe pracowników oświaty i wychowania,
szkolnictwa wyższego i nauki oraz współpraca z tymi organizacjami, prowadzenie
szkół, placówek oświatowych i wychowawczych, domów nauczyciela, placówek wy-
chowawczo-leczniczych, sanatoriów, wydawnictwa pedagogicznego, bibliotek, czy-
telni, gromadzenie zbiorów, urządzanie wystaw itp. Przedmiotem referendum jest
wprawdzie zgoda na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej
Polskiej do Unii Europejskiej, jednakże przedmiot ten nie może być ograniczony
jedynie do sposobu udzielenia odpowiedzi. Poprzez zgodę lub jej brak wyrażony jest
bowiem stosunek do podpisanego już przez Polskę Traktatu w dniu 16 kwietnia 2003
r. w Atenach, natomiast przedmiotem Traktatu jest niewątpliwie także ta materia, o
której mowa w celach statutowych ZNP. Nie wchodząc bowiem w szczegóły Traktatu
zauważyć należy fakt powszechnie znany, jakim jest dostosowywanie, od szeregu
lat, polskiego systemu oświaty do systemu obowiązującego w Unii Europejskiej, zaś
w procesie dostosowawczym, co jest faktem powszechnie znanym, a także wynika-
jącym z obowiązujących przepisów prawa (między innymi Rozdział 3 ustawy z dnia
23 maja 1991 r. o związkach zawodowych - jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79,
poz. 854 ze zm.) Związek Nauczycielstwa Polskiego uczestniczy w formach prawem
przewidzianych.

Sąd Najwyższy doszedł zatem do przekonania, że wynikająca z celów statu-
towych działalność Związku Nauczycielstwa Polskiego jest związana z przedmiotem
ogólnokrajowego referendum w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu
między Rzecząpospolitą Polską a Państwami Członkowskimi Unii Europejskiej, a tym
samym spełnia warunki do wydania mu zaświadczenia o przysługiwaniu uprawnienia
z art. 48 ust. 1 ustawy o referendum.
========================================