Postanowienie z dnia 13 marca 2001 r.
II UZ 13/01

Sprawa o wzrost emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warun-
kach jest sprawą o prawa majątkowe, w której kasacja przysługuje tylko wtedy,
gdy wartość przedmiotu zaskarżenia przekracza dziesięć tysięcy złotych (art.
3921 § 1 zdanie pierwsze KPC).


Przewodniczący SSN Andrzej Wróbel, Sędziowie SN: Beata Gudowska
(sprawozdawca), Jerzy Kuźniar.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu posiedzeniu niejawnym w dniu 13 marca
2001 r. sprawy z powództwa Józefa D. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecz-
nych-Oddziałowi w R. o wysokość emerytury, na skutek zażalenia wniesionego przez
wnioskodawcę na postanowienie Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 9 stycznia
2001 r. [...]

p o s t a n o w i ł :


o d d a l i ć zażalenie.

U z a s a d n i e n i e


Decyzją z dnia 12 maja 1998 r. Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w
R. omówił Józefowi D. podwyższenia emerytury, a jego odwołanie od tej decyzji od-
dalił Sąd Okręgowy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 20 kwietnia 1999 r. Sąd Apela-
cyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 7 lipca 1999 r. uchylił wyrok Sądu Okręgowego i
umorzył postępowanie.

Wyrokiem z dnia 23 maja 2000 r. Sąd Najwyższy uwzględnił kasację ubezpie-
czonego, opartą na podstawie naruszenia przepisów postępowania i uchylił wyrok
Sądu Apelacyjnego przekazując temu Sądowi sprawę do ponownego rozpoznania.
Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd drugiej instancji uznał żądanie przyznania
wzrostu emerytury za pobawione podstawy prawnej i wyrokiem z dnia 12 październi-
ka 2000 r. oddalił apelację.

Postanowieniem z dnia 9 stycznia 2001 r. Sąd Apelacyjny w Rzeszowie od-
rzucił kasację wniesioną przez pełnomocnika ubezpieczonego stwierdzając, że war-
tość przedmiotu zaskarżenia nie przekracza kwoty 10.000 zł, wymienionej w art. 3921
§ 1 KPC.

W zażaleniu na to postanowienie ubezpieczony podniósł, że Sąd Apelacyjny
błędnie zinterpretował przytoczony przepis (w brzmieniu obowiązującym po dniu 1
lipca 2000 r.), kwalifikując roszczenie ubezpieczonego jako roszczenie o prawo ma-
jątkowe, co do którego wniesienie kasacji jest ograniczone wartością przedmiotu za-
skarżenia. Wskazał również, że nie ma możliwości wyliczenia wartości przedmiotu
zaskarżenia, gdyż przedmiot sporu nie został wystarczająco sprecyzowany.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Wyrok objęty kasacją dotyczy przyznania wzrostu emerytury z tytułu wykony-
wania pracy w szczególnych warunkach, którego organ rentowy nie uwzględnił w
decyzji emerytalnej z dnia 3 lutego 1991 r. Z regulującego prawo do tego świadcze-
nia przepisu art. 54 ustawy z dnia 14 grudnia 1982 r. o zaopatrzeniu emerytalnym
pracowników i ich rodzin (Dz.U. Nr 40, poz. 267 ze zm., w brzmieniu obowiązującym
przed dniem 15 listopada 1991 r.) wynika, że wzrost przysługuje jedynie tym osobom,
które są uprawnione do świadczeń emerytalno-rentowych, a jego przyznanie lub od-
mowa przyznania nie ma wpływu na prawo do tych świadczeń.

W tym stanie rzeczy Sąd drugiej instancji prawidłowo odniósł się do dopusz-
czalności kasacji ubezpieczonego zważywszy, że na mocy art. 392 § 1 zdanie drugie
KPC (w brzmieniu odnoszącym się do wyroków sądów drugiej instancji wydanych po
dniu 1 lipca 2000 r.) kasacja, bez względu na wartość przedmiotu zaskarżenia jest
dopuszczalna tylko w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty
oraz o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. W innych sprawach o
świadczenia z ubezpieczenia społecznego kasacja jest dopuszczalna, jeżeli wartość
przedmiotu zaskarżenia nie jest niższa od 10.000 zł.

Sprawa o przyznanie wzrostu, a więc zmiany wysokości świadczeń, nie jest
sprawą o przyznanie i wstrzymanie emerytury lub renty, ani też sprawą o objęcie
obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Zarazem nie budzi wątpliwości, że jest
sprawą o prawa majątkowe, gdyż zgłoszone w niej żądanie dotyczy bezpośrednio
stosunków majątkowych stron, zatem Sąd Apelacyjny trafnie przyjął, że skoro war-
tość przedmiotu zaskarżenia w niniejszej sprawie nie przekracza kwoty 10.000 zł,
kasacja - jako niedopuszczalna - podlega odrzuceniu (art. 3921 zdanie pierwsze w
związku z art. 3935 KPC).

W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy oddalił zażalenie (art. 385 w związku z
art. 397 § 2 i art. 39318 KPC w brzmieniu obowiązującym po dniu 1 lipca 2000 r.).
========================================