Postanowienie z dnia 9 stycznia 2007 r.
II PZ 70/06

Wyroku sądu drugiej instancji uchylającego wyrok sądu pierwszej in-
stancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania nie można uznać
za wyrok wstępny.

Przewodniczący SSN Beata Gudowska, Sędziowie SN: Zbigniew Hajn (spra-
wozdawca), Zbigniew Myszka.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 9 stycznia
2007 r. sprawy z powództwa Justyny M. przeciwko A.B.P. Sp. z o.o. z siedzibą w W.
o odszkodowanie, na skutek zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu
Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 30 sierp-
nia 2006 r. [...]

o d d a l i ł zażalenie.

U z a s a d n i e n i e

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu wyro-
kiem z dnia 2 lutego 2006 r., po rozpoznaniu apelacji powódki Justyny M. od wyroku
Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecz-
nych z dnia 28 kwietnia 2005 r., uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi
pierwszej instancji do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania
odwoławczego.
Powyższy wyrok zaskarżył kasacją pełnomocnik strony pozwanej
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił skargę kasacyjną
wskazując, że zgodnie z art. 3981 § 1 k.p.c. skarga kasacyjna przysługuje od prawo-
mocnych wyroków lub wskazanych postanowień Sądu drugiej instancji kończących
postępowanie w sprawie, co wyłącza dopuszczalność jej wniesienia od wyroku Sądu
drugiej instancji uchylającego zaskarżony wyrok i przekazującego sprawę do ponow-
nego rozpoznania (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1996 r., I CKN
28/96, OSNC 1997 nr 4, poz. 44). Sąd wskazał również, że ferowany przez Sąd dru-
giej instancji wyrok nie ma, wbrew twierdzeniom strony pozwanej, charakteru wyroku
wstępnego.
W zażaleniu skarżący zarzucił postanowieniu naruszenie art. 3986 § 2 k.p.c.,
przez błędne przyjęcie, że skarga kasacyjna jest niedopuszczalna i na tej podstawie
wniósł o uchylenie go w całości. W uzasadnieniu skarżący podniósł, że w zaskarżo-
nym skargą kasacyjną wyroku Sąd Okręgowy uznał roszczenie powódki Justyny M.
za usprawiedliwione w zasadzie, rozstrzygając w ten sposób istotę sprawy i wskazu-
jąc, że ,,rzeczą Sądu Rejonowego będzie rozstrzygnięcie o żądaniu powódki w za-
kresie odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę
oraz zgłoszonych żądaniach". Zdaniem skarżącego wyrok ten jest ze swej istoty nie
wyrokiem kasatoryjnym, lecz wyrokiem reformatoryjnym o charakterze wyroku
wstępnego. Jest on pozornie tylko wyrokiem kasatoryjnym, a w istocie jest wyrokiem
prawomocnym, co do zasady odpowiedzialności pozwanego, kończącym postępo-
wanie w sprawie. Skarżący podniósł również, że zgodnie z art. 386 § 6 k.p.c., ocena
prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w uzasadnieniu wyroku
kasatoryjnego sądu drugiej instancji wiążą zarówno sąd, któremu sprawa została
przekazana, jak i sąd drugiej instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Ozna-
cza to, że wyrażona w wyroku Sądu Okręgowego ocena prawna dotycząca podstawy
prawnej dochodzonych roszczeń oraz wskazania co do dalszego postępowania
wiążą Sąd Rejonowy oraz Sąd Okręgowy przy ponownym rozpoznaniu sprawy.
Strona pozwana nie mogłaby zatem podnosić skutecznych zarzutów w apelacji od
wyroku Sądu Rejonowego - (który ze względu na fakt związania oceną prawną z
pewnością wydałby wyrok niekorzystny dla strony pozwanej), gdyż Sąd Okręgowy
ponownie rozpatrując sprawę wydałby podobny odnośnie meritum sprawy wyrok. W
ten sposób strona pozwana zostałaby w istocie pozbawiona prawa do drugiej instan-
cji. Tymczasem, jak wiadomo, przepisy art. 176 ust. 1 i art. 78 Konstytucji RP wska-
zują, że postępowanie sądowe musi być co najmniej dwuinstancyjne i gwarantują
każdej ze stron prawo do zaskarżenia orzeczeń wydanych w pierwszej instancji.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3981 § 1 k.p.c. skarga kasacyjna przysługuje od wydanego
przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie
odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie w spra-
wie. W związku z tym skarga kasacyjna od wyroku sądu drugiej instancji uchylające-
go wyrok sądu pierwszej instancji i przekazującego sprawę temu sądowi do ponow-
nego rozpoznania jest niedopuszczalna (zob.: postanowienie Sądu Najwyższego z
20 grudnia 2005 r., II UZ 69/05; wyrok Sądu Najwyższego z 18 grudnia 1996 r., I
CKN 28/96, OSNC 1997 nr 4, poz. 44, postanowienie Sądu Najwyższego z 18 grud-
nia 1997 r., II UKN 422/97, OSNAPiUS 1998 nr 22, poz. 669). W tej sytuacji, skoro w
rozpoznawanym przypadku sprawa nie została zakończona prawomocnym wyrokiem
sądu drugiej instancji, Sąd Okręgowy trafnie uznał, że skarga kasacyjna jest niedo-
puszczalna.
Nie ma również racji skarżący twierdząc, że zaskarżony skargą kasacyjną wy-
rok był ze swej istoty ,,wyrokiem reformatoryjnym o charakterze wyroku wstępnego".
Zgodnie z art. 318 § 1 k.p.c. sąd, uznając roszczenie za usprawiedliwione w zasa-
dzie, może wydać wyrok wstępny tylko co do samej zasady, co do spornej zaś wyso-
kości żądania - zarządzić bądź dalszą rozprawę, bądź jej odroczenie. Z przepisu
tego wynika, że w razie zaistnienia przesłanek w nim określonych sąd może, lecz nie
musi, wydać wyrok wstępny. Ocena celowości wydania wyroku wstępnego należy
zatem do sądu i jeżeli taki wyrok nie został wydany, to nie można uznać wyroku sądu
drugiej instancji uchylającego wyrok sądu pierwszej instancji i przekazującego
sprawę temu sądowi do ponownego rozpoznania za wyrok wstępny na tej podstawie,
że zdaniem strony zachodziły przesłanki jego wydania określone w art. 318 § 1 k.p.c
i sąd powinien taki wyrok wydać.
Podobnie nietrafnie skarżący podnosi naruszenie jego prawa do zaskarżenia
orzeczeń wydanych w pierwszej instancji z tego względu, że w wyroku uchylającym
Sąd Okręgowy zawarł oceny prawne wiążące (na podstawie art. 386 § 6 k.p.c.) za-
równo sąd, któremu sprawa została przekazana, jak i sąd drugiej instancji, przy po-
nownym rozpoznaniu sprawy. Skarżący nie wziął pod uwagę, że wyrok Sądu Okrę-
gowego, który zaskarżył odrzuconą skargą kasacyjną, został już wydany w wyniku
skorzystania przez niego z prawa zaskarżenia orzeczeń wydanych w pierwszej in-
stancji.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814 w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie.
========================================