Postanowienie z dnia 5 grudnia 2006 r.
II PZ 57/06

Niewskazanie w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia uniemożliwia
nadanie jej prawidłowego biegu wówczas, gdy przedmiotem roszczenia mate-
rialnego nie jest oznaczona kwota pieniężna (art. 187 § 1 pkt 1 w związku z art.
19 § 1 i art. 368 § 2 k.p.c.).

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Krystyna Bednarczyk,
Małgorzata Wrębiakowska-Marzec (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 5 grudnia
2006 r. sprawy z powództwa Waldemara U. przeciwko Uniwersytetowi W. o przywró-
cenie do pracy, na skutek zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Okrę-
gowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 10 maja 2006
r. [...]

o d d a l i ł zażalenie.

U z a s a d n i e n i e


Wyrokiem z dnia 19 października 2005 r. Sąd Rejonowy dla miasta stołecz-
nego Warszawy przywrócił powoda Waldemara U. do pracy w Uniwersytecie W. w
W. i zasądził na jego rzecz od strony pozwanej wynagrodzenie za czas pozostawa-
nia bez pracy kwocie 3.537,20 zł. Od wyroku tego pozwany Uniwersytet wywiódł
apelację, w której domagał się jego zmiany i oddalenia powództwa, a wezwany przez
Sąd Okręgowy w Warszawie do uzupełnienia braków formalnych środka odwo-
ławczego poprzez podanie wartości przedmiotu zaskarżenia, pismem z dnia 31
stycznia 2006 r. udzielił informacji, że zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 13 czerwca
1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 24, poz. 110 ze zm.)
jest zwolniony od opłat sądowych.

Postanowieniem z dnia 10 maja 2006 r. Sąd Okręgowy odrzucił apelację
stwierdzając, że skarżący, pomimo wezwania do uzupełnienia braków formalnych
apelacji poprzez podanie wartości przedmiotu zaskarżenia (stosownie do art. 368 § 2
k.p.c.) nie usunął tych braków w wyznaczonym terminie, co rodzi skutek przewidzia-
ny w art. 373 k.p.c.

W zażaleniu na powyższe postanowienie strona pozwana wniosła o jego
uchylenie i skierowanie sprawy do merytorycznego rozpoznania. Skarżący powołał
się na ustawowe zwolnienie od ponoszenia kosztów sądowych i swoje przekonanie,
że skierowane przez Sąd drugiej instancji wezwanie do wskazania wartości przed-
miotu zaskarżenia podyktowane było zamiarem ustalenia wysokości opłaty od apela-
cji. Podniósł ponadto, że stosownie do treści wyroku Sądu pierwszej instancji wartość
przedmiotu zaskarżenia mogła stanowić kwota 3.537,20 zł, na co strona pozwana
wskazywała w apelacji.


Sąd Najwyższy zważył, co następuje:


Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie. Przepis art. 368 k.p.c. określa nie-
zbędne elementy konstrukcyjne apelacji, stanowiąc w § 2, że w sprawach o prawa
majątkowe należy oznaczyć wartość przedmiotu zaskarżenia przy odpowiednim za-
stosowaniu reguł określonych w art. 19-24 i 25 § 1 k.p.c. Jeżeli sąd drugiej instancji
dostrzeże braki apelacji, do usunięcia których strona nie była wezwana przez sąd
pierwszej instancji, zażąda ich usunięcia w trybie przewidzianym w art. 130 § 1
k.p.c., a w razie nieusunięcia braków w wyznaczonym terminie, apelacja ulega od-
rzuceniu z mocy art. 373 k.p.c. Z treści art. 130 § 1 k.p.c. w brzmieniu obowiązują-
cym przed dniem 2 marca 2006 r. wynika, że ma on zastosowanie w przypadku, gdy
pismo procesowe jest dotknięte brakiem uniemożliwiającym nadanie mu prawidłowe-
go biegu. Istotne jest zatem rozważenie kwestii, czy wezwanie do uzupełnienia ape-
lacji przez określenie wartości przedmiotu zaskarżenia było niezbędne dla nadania
jej biegu. Określenie wartości przedmiotu sporu i wartości przedmiotu zaskarżenia
spełnia kilka funkcji. Przede wszystkim służy ono stwierdzeniu właściwości rzeczowej
sądu oraz dopuszczalności skargi kasacyjnej, ale także ma na celu ustabilizowanie
przedmiotu sporu i zakresu zaskarżenia dla eliminacji możliwości dowolnego ich
określania w poszczególnych stadiach procesu dla potrzeb dopuszczalności zaskar-
żenia (skargi kasacyjnej) oraz ponoszenia kosztów procesu (ich rozliczenia między
stronami). Te funkcje są spełniane także przez oznaczenie wartości przedmiotu za-
skarżenia w apelacji i dotyczą również spraw z zakresu prawa pracy. Dlatego też w
art. 368 § 2 k.p.c. w sposób jednoznaczny wprowadzono obowiązek oznaczenia w
apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawach o prawa majątkowe, wypełnie-
nie którego powinno być egzekwowane na odpowiednim etapie postępowania (por.
uchwały Sądu Najwyższego z dnia 29 lipca 2003 r., III PZP 10/03, OSNP 2004 nr 3,
poz. 43 i z dnia 7 lipca 2005 r., II UZP 7/05, OSNP nr 24, poz. 396 oraz postanowie-
nie z dnia 30 stycznia 2003 r., I PK 268/02, Monitor Prawa Pracy - wkładka z 2004 r.
nr 9, poz. 10). Należy zauważyć, że w orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje
się, że możliwe jest specyficzne oznaczenie przedmiotu zaskarżenia w apelacji, tak
aby nie budziła ona żadnych wątpliwości. Dotyczy to sytuacji, gdy żądanie dotyczyło
zasądzenia konkretnej kwoty pieniężnej (przyznania świadczenia w określonej kwo-
cie pieniężnej). W takim przypadku apelacja zaskarżająca w całości wyrok sądu
pierwszej instancji orzekający o całości żądania, w której nie oznaczono wartości
przedmiotu zaskarżenia, nie jest dotknięta brakiem uniemożliwiającym nadanie jej
prawidłowego biegu w rozumieniu art. 130 § 1 k.p.c. (por. postanowienie z dnia 15
września 2000 r., I PZ 58/00, OSNAPiUS 2002 nr 9, poz. 214). W konsekwencji nie-
wskazanie w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia uniemożliwia nadanie jej pra-
widłowego biegu wówczas, gdy przedmiotem sprawy nie jest oznaczona kwota pie-
niężna (art. 187 § 1 pkt 1 k.p.c. w związku z art. 19 § 1 k.p.c.).

W niniejszej sprawie przedmiotem wyrokowania Sądu pierwszej instancji było
przywrócenie powoda do pracy i zasądzenie na jego rzecz wynagrodzenia za czas
pozostawania bez pracy. Każde z tych roszczeń ma charakter majątkowy, a zatem
zgodnie z art. 21 k.p.c. zlicza się ich wartość dla oznaczenia zarówno wartości
przedmiotu sporu, jak i wartości przedmiotu zaskarżenia. Do pierwszego z roszczeń
stosuje się art. 231 k.p.c. w związku z art. 19 § 2 k.p.c., zaś do drugiego - art. 19 § 1
k.p.c. (por. także postanowienie z dnia 10 grudnia 2001 r., I PZ 91/01, OSNAPiUS
2003 nr 24, poz. 596). Skoro strona pozwana zaskarżyła wyrok Sądu pierwszej in-
stancji w całości, obowiązana była - stosownie do art. 368 § 2 k.p.c. - wskazać war-
tość przedmiotu zaskarżenia obliczoną według powyższych reguł. Wartości tej nie
stanowiła bowiem zasądzona na rzecz powoda tytułem wynagrodzenia za czas po-
zostawania bez pracy kwota 3.537,20 zł, będąca wartością przedmiotu zaskarżenia
tylko jednego z podlegających kumulacji roszczeń.

Z powyższych względów zażalenie podlega oddaleniu na podstawie art. 39814
k.p.c. w związku z art. 3941 § 3 k.p.c.
========================================