Postanowienie z dnia 13 września 2006 r.
II PZ 30/06

Przy rozpoznaniu zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi kasa-
cyjnej Sąd Najwyższy nie ma procesowych możliwości ani potrzeby weryfiko-
wania twierdzeń kwestionujących prawidłowość postanowienia o odrzuceniu
apelacji, które strona zaskarżyła niedopuszczalną skargą kasacyjną zamiast
zażaleniem.

Przewodniczący SSN Zbigniew Hajn, Sędziowie SN: Zbigniew Myszka (spra-
wozdawca), Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 wrze-
śnia 2006 r. sprawy z powództwa Mieczysława F. przeciwko Administracji Domów
Miejskich ADM Spółce z o.o. w B. o zapłatę, na skutek zażalenia powoda na posta-
nowienie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy
z dnia 16 marca 2006 r. [...]

o d d a l i ł zażalenie.

U z a s a d n i e n i e

Postanowieniem z dnia 16 marca 2006 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubez-
pieczeń Społecznych w Bydgoszczy odrzucił skargę kasacyjną powoda Mieczysława
F. na postanowienie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 18 stycznia 2006 r.,
wydane na skutek apelacji obu stron od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy z dnia 16 września 2005 r. w sprawie z
powództwa Mieczysława F. przeciwko Administracji Domów Miejskich ,,ADM" Spółce
z o. o. w B. o zapłatę, odrzucające apelację powoda.
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd Okręgowy stwierdził, że
zgodnie z art. 3941 § 2 k.p.c. w sprawach, w których przysługuje skarga kasacyjna,
zażalenie przysługuje także na postanowienie sądu drugiej instancji kończące postę-
powanie w sprawie, za wyjątkiem postanowień, o których mowa w art. 3981 k.p.c., a
także postanowień wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie
sądu pierwszej instancji. W rozpoznawanej sprawie powód, mimo że w dniu 27
stycznia 2006 r. potwierdził odbiór postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 18 stycz-
nia 2006 r. o odrzuceniu jego apelacji, nie złożył na nie zażalenia w wymaganym
terminie, który upłynął dnia 3 lutego 2006 r., natomiast w dniu 14 marca 2006 r. za-
skarżył je skargą kasacyjną. Sąd wskazał, że postanowienie o odrzuceniu apelacji
jest niewątpliwie postanowieniem, o którym mowa w art. 3941 § 2 k.p.c., a więc po-
wód - chcąc zaskarżyć takie postanowienie Sądu Okręgowego - powinien złożyć za-
żalenie do Sądu Najwyższego kwestionujące zasadność postanowienia odrzucają-
cego jego apelację. Natomiast powód nie złożył takiego środka odwoławczego, ale
wniósł bezpodstawnie skargę kasacyjną, która w myśl art. 3981 § 1 k.p.c. przysługuje
od wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w
przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępo-
wanie. Z przepisu tego wynika w sposób niebudzący wątpliwości, że postanowienie o
odrzuceniu apelacji w sprawie, w której przysługuje skarga kasacyjna, wymaga za-
skarżenia zażaleniem. W konsekwencji wniesiona przez powoda skarga kasacyjna
stanowiła niedopuszczalny środek zaskarżenia.
Sąd drugiej instancji stwierdził także, że ze względu na wniesienie środka za-
skarżenia przez profesjonalnego pełnomocnika, jak również na jego treść, która nie
budziła wątpliwości, nie było podstaw do zakwalifikowania tego pisma jako zażalenia,
zwłaszcza że pismo powoda było wniesione po terminie do zaskarżenia go zażale-
niem (art. 3941 § 3 w związku z art. 394 § 2 k.p.c.).
W zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej powód domagał
się uchylenia zaskarżonego postanowienia, podnosząc, że skargę kasacyjną złożył w
terminie z art. 3984 k.p.c. Jednocześnie wniósł o przywrócenie terminu do wniesienia
zażalenia na postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 18 stycznia 2006 r., twierdząc,
że nie podziela stanowiska tego Sądu, jakoby to postanowienie powinno być zaskar-
żone zażaleniem. Zdaniem wnoszącego zażalenie, przywrócenie tego terminu uza-
sadnione jest ,,rekordowo przewlekłym postępowanie procesowym, dużym nasile-
niem złej woli ze strony pozwanej a w szczególności bardzo nagannym w warunkach
przestępczych postępowaniem ze strony pełnomocnika pozwanej prawie że zupeł-
nym i rażącym łamaniem przepisów prawa pracy i postępowania cywilnego (nie za-
łatwienie na przestrzeni kilku lat prawie całej mojej korespondencji w procesie, ,,gi-
nięcie" dowodów w sprawie itd.)".
Zażalenie zawierało również zarzuty w stosunku do orzeczenia Sądu Rejono-
wego, któremu zarzucił łamanie prawa, w tym nieuwzględnienie korespondencji
skarżącego i pozostawienie jej bez rozpatrzenia, a w szczególności nieuwzględnienie
jego wniosku z dnia 26 września 2002 r. o wydanie wyroku częściowego, brak odpo-
wiedzi na korespondencję ,,odnośnie zapłaty wymierzonych kar grzywny prezesom
pozwanej za faktyczny brak spowodowania załatwienia korespondencji Sądu - stwo-
rzenie podejrzenia, że grzywny te nie zostały zapłacone - bierność w postępowaniu
w maksymalnym zakresie, wydanie wyroku w sytuacji gdy tok sprawy w bardzo du-
żym zakresie nie dojrzał do wyrokowania itd."
Natomiast Sądowi Okręgowemu wnoszący zażalenie zarzucał żądanie okre-
ślenia ,,dokładnej wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji w sytuacji gdy było to i
jest zupełnie nie możliwe do wykonania w warunkach przedłożonych Sądowi przez
pozwaną w aktach sprawy" oraz niewzięcie pod uwagę obecnych wyjaśnień powoda
w tym względzie. W ocenie skarżącego, Sąd Okręgowy, po rozpoznaniu apelacji,
powinien był wydać wyrok prawidłowy i zgodny z prawem biorąc pod uwagę między
innymi art. 322 k.p.c., uprzywilejowany charakter roszczenia za pracę (art. 94 pkt 5
k.p.), rażąco wadliwe prowadzenie procesu od samego początku do wyrokowania. W
konsekwencji powód wniósł o uwzględnienie zażalenia w całości, a tym samym o
uchylenie zaskarżonego postanowienia i przywrócenie terminu do wniesienia zażale-
nia na postanowienie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 18 stycznia 2006 r. o
odrzuceniu jego apelacji z dnia 26 października 2005 r., w wersji jak w skardze kasa-
cyjnej z dnia 6 marca 2006 r., oraz o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej kosztów
postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Zażalenie jest oczywiście bezzasadne. Powód legitymuje się statusem praw-
nym profesjonalnego pełnomocnika procesowego i jako radca prawny powinien znać
zasady i terminy wnoszenia środków odwoławczych. Tymczasem powód pierwotnie
błędnie zaskarżył postanowienie Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z dnia 16 marca
2006 r. o odrzuceniu jego apelacji - skargą kasacyjną z dnia 6 marca 2006 r., która
przysługuje wyłącznie od postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiocie odrzu-
cenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie
(art. 3981 § 1 k.p.c.), zamiast złożyć prawidłowy środek zaskarżenia w postaci zaża-
lenia na postanowienie Sądu drugiej instancji odrzucające jego apelację, które koń-
czyło postępowanie w sprawie (art. 3941 § 2 k.p.c.). W takich okolicznościach
sprawy, Sąd Okręgowy prawidłowo, bo na podstawie art. 370 k.p.c. w związku z art.
373 k.p.c., postanowieniem z dnia 16 marca 2006 r. odrzucił wniesioną przez powo-
da skargę kasacyjną, która była niedopuszczalnym środkiem zaskarżenia wniesio-
nym na postanowienie o odrzuceniu apelacji, które powód powinien był zaskarżyć
prawidłowo zażaleniem (art. 3941 § 2 k.p.c.).
Równocześnie Sąd drugiej instancji w uzasadnieniu postanowienia o odrzuce-
niu skargi kasacyjnej prawidłowo uznał, że ze względu na legitymowanie się przez
powoda statusem prawnym profesjonalnego pełnomocnika procesowego, którego
powinnością było i jest znać zasady i środki zaskarżania orzeczeń sądowych, nie
było podstaw i uzasadnienia prawnego do potraktowania sporządzonej przez powo-
da skargi kasacyjnej jako zażalenia, zważywszy ponadto na to, że także w uzasad-
nieniu rozpoznawanego zażalenia na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej
powód oczywiście bezpodstawnie, a zatem błędnie nadal podtrzymuje nieprofesjo-
nalne i niezgodne z prawem procesowym twierdzenie, jakoby na postanowienie o
odrzuceniu apelacji przysługiwała skarga kasacyjna, zamiast wyłącznie dopuszczal-
nego zażalenia (art. 3941 § 2 k.p.c.).
Równocześnie nie było żadnych przesłanek do rozpatrzenia zawartego w za-
żaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej wniosku powoda o przy-
wrócenie mu terminu do wniesienia innego środka odwoławczego, tj. zażalenia na
postanowienie o odrzuceniu apelacji, zwłaszcza że powód nie wskazał żadnej pod-
stawy prawnej takiego żądania. W tej kwestii należy jedynie incydentalnie przypo-
mnieć powodowi, że Sąd Najwyższy nie jest sądem właściwym do rozpoznania wnio-
sku o przywrócenie terminu do wniesienia zażalenia na postanowienie o odrzuceniu
apelacji. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się bowiem do sądu, w
którym czynność miała być dokonana, w ciągu tygodnia od czasu ustania przyczyny
uchybienia terminu. Pismo takie powinno zawierać uprawdopodobnienie okoliczności
uzasadniających taki wniosek, w szczególności wykazanie, że powód bez swej winy
nie skorzystał z prawidłowego środka zaskarżenia, przy czym równocześnie z takim
wnioskiem powód powinien był dokonać uchybionej czynności procesowej, tj. wnieść
zażalenie na postanowienie o odrzuceniu apelacji (art. 169 § 1-3 k.p.c.). Tymczasem
powód nigdy nie wniósł do Sądu Okręgowego zażalenia na postanowienie o odrzu-
ceniu apelacji, łącznie z wnioskiem o przywrócenie terminu do takiego zaskarżenia, a
ponadto w zażaleniu na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej powód nadal
całkowicie bezpodstawnie i błędnie utrzymuje, jakoby na postanowienie o odrzuceniu
apelacji przysługiwała skarga kasacyjna. Tymczasem takie postanowienie jest za-
skarżalne zażaleniem, co powinno być znane powodowi przede wszystkim z racji
założenia o profesjonalnej wiedzy prawniczej radców prawnych, o czym powód legi-
tymujący się takim statusem był dodatkowo powiadomiony w treści uzasadnienia za-
skarżonego postanowienia o odrzuceniu skargi kasacyjnej.
W takich okolicznościach sprawy Sąd Najwyższy, rozpoznając zażalenie na
postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej, nie miał procesowych możliwości we-
ryfikowania twierdzeń kwestionujących prawidłowość innego orzeczenia, tj. postano-
wienia o odrzuceniu apelacji, które powód zaskarżył niedopuszczalnym środkiem
odwoławczym (skargą kasacyjną zamiast zażaleniem).
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji.
========================================